ChúngTa.com

Văn hóa đọc có lúc tưởng như đã nhường bước cho các loại văn hóa nghe nhìn trong thời buổi công nghệ điện tử nghe nhìn phát triển đến tốc độ chóng mặt.

Việc xuất hiện hình thức sách đọc trên mạng cũng là điều tất yếu. Nhưng dẫu là văn hóa đọc trên mạng đi chăng nữa, các tác giả vẫn khát khao có một ngày tuyển tập thơ, văn của mình từng có mặt trên web, trên blog phải được trình làng “bằng xương, bằng thịt” hẳn hoi trên giấy trắng, mực đen…

Đi tìm sách hay trên mạng

Thành Trung, cán bộ một phân viện nghiên cứu đóng tại TPHCM có một ham mê là đọc sách nhưng do nhu cầu công việc gần đây anh ít có điều kiện đến các nhà sách tìm sách mới. Tuy nhiên, mới đây gặp lại, anh khoe sách mới nào cũng đã đọc qua nhờ vào việc lên mạng tìm sách, tác phẩm mới nhất anh vừa đọc là “Mật mã Da Vinci”, bản dịch mới của dịch giả Dương Tường trên trang web vnthuquan.net. Trước đó anh cũng đã đọc đầy đủ bản dịch đầu của Harry Potter tập 6 cũng từ một trang web.

Xuất bản sách lên mạng?

Trước khi Blog (nhật ký điện tử trên mạng) ra đời, các diễn đàn văn học nghệ thuật là nơi duy nhất để những ai có nhu cầu sáng tác có dịp giới thiệu các tác phẩm của mình đến bạn đọc một cách nhanh và đơn giản nhất. Thế nhưng, việc giới thiệu này cũng còn tùy thuộc vào người quản lý diễn đàn với những tôn chỉ khác nhau.

Tuy nhiên, nhiều diễn đàn vẫn được duy trì khá tốt, tạo nên những sân chơi cho những người yêu thơ văn như box thơ văn của TTVNOL.com, thotre.com với diễn đàn văn học trẻ khá sôi nổi, ngoài ra còn những trang web chuyên nghiên cứu phê bình văn học như vhnt.com, chuyên giới thiệu sách như vanhoa nghethuat.com, xemsach.com… Đến thời kỳ phát triển của Blog, các tác giả mới được toàn quyền đưa những tác phẩm, thông tin của mình lên trang web để phổ biến đến rộng rãi người đọc, đây cũng là lúc việc thưởng thức tác phẩm trên mạng trở nên cực kỳ đa dạng và phổ biến.

Cũng chính nhờ những mảnh đất này đã góp phần tạo điều kiện cho các cây bút mới có chỗ thể hiện mình thay vì phải chờ đợi in sách theo cách truyền thống vốn đầy phức tạp và tốn kém như hiện nay. Các nhà văn, nhà thơ dạng này đều nhớ rõ bài học tác phẩm Deep Love của nhà văn Nhật Yoshi xuất hiện lần đầu trên một trang web đã trở thành một hiện tượng văn học và khi xuất bản dưới dạng sách truyền thống đã trở nên cực kỳ ăn khách với gần 3 triệu bản được bán hết. Tìm được chỗ đứng trong lòng độc giả đã trở thành ước mơ của những nhà văn mới và các diễn đàn.

Nhà xuất bản Văn học mới đây cũng cho ra mắt tuyển tập khoảng 35 truyện ngắn với quyển sách có tên Truyện ngắn trên trang web Văn nghệ sông Cửu Long: www.vannghesongcuulong.org. Đây cũng là một minh chứng về việc xuất bản sách từ những tác phẩm đã “tải” trên mạng và điều mà nhà văn Triệu Xuân viết trong lời giới thiệu sách cho là một cố gắng “nhằm tôn vinh văn học trực tuyến”.

Cảnh báo: Vàng thau lẫn lộn!

Đọc sách trên mạng và “download” gần như đã thành từ quen thuộc của nhiều bạn đọc trẻ hiện nay. Diễn viên trẻ Xuân Hòa cho biết cô và bạn bè thường tìm đọc truyện ngắn hay trên mạng ở các chuyên mục văn học nghệ thuật các báo online; có khi còn tìm kiếm một số tác phẩm của Shakespeare, Racine... trong thư viện điện tử.

Nhật Minh, sinh viên Đại học Luật TPHCM cũng thích lướt web tìm đọc những trang sách trên mạng mà anh cho rằng tìm kiếm khá dễ dàng các tác phẩm kiếm hiệp: vietkiem.com. Đây là trang web được mệnh danh là kho tàng kiếm hiệp với gần như toàn bộ các tác phẩm của những danh gia về kiếm hiệp như Kim Dung, Cổ Long…

Tuy nhiên, cái gì cũng có hai mặt của nó, hầu hết các trang web mạnh nhất về văn học hiện nay đều của các cá nhân tại nước ngoài do đó sẽ rất khó kiểm soát, bảo đảm sự trung thực về mặt thông tin. Điều này đã xảy ra với trang web kiemhiepnhan…com, dù đề tài thuần kiếm hiệp nhưng do những người tổ chức trang mang tư tưởng của chế độ cũ nên văn phong ngôn từ không phù hợp.

Mặt khác, văn hóa đọc trên mạng còn biến tướng sang việc tự in, tự xuất bản, tự phát hành sách photocopy của một số tác giả. Dưới hình thức này, chuyện vàng thau lẫn lộn đều có trong một số tác phẩm photo chuyền tay nhau đọc mà các cơ quan chức năng không thể kiểm soát được. Muốn hay không, văn hóa đọc dù theo kiểu đọc truyền thống hay đọc trên mạng cũng đang phát triển theo những điều kiện phát triển tương thích của xã hội hiện đại.

Trong tình hình cửa ngõ các trang web còn mở rộng, các cơ quan chức năng cùng gia đình, xã hội cũng cần chú ý rà soát, chọn lọc tinh hoa văn hóa, để sớm ngăn ngừa và đẩy lùi những yếu tố độc hại, phản động, nguy hiểm tràn ngập vào văn hóa Việt Nam qua làn sóng văn hóa đọc được mệnh danh là “thời đại a còng”.