Thế giới đòi hỏi ta mở rộng tầm mắt

08:11 SA @ Thứ Ba - 04 Tháng Mười Hai, 2007

Thế giới to lớn thật, dường như càng ngày càng to lớn hơn Cảm giác này mỗi ngày một khiến tôi ngạc nhiên. Mỗi khi lại gần bàn cầm bút lấy giấy ra, trong lòng tràn ngập nỗi lo, chân tay run rẩy như sợ ma quỉ. Văn học rút cuộc làm gì, rút cuộc thế nào là văn học? Đã hơn mười năm cầm bút, nhưng chưa bao giờ tôi lại tự hỏi mình như hôm nay, và chưa giải đáp được. Giữa lúc nửa đêm, ngồi một mình, lặng lẽ suy nghĩ, kiểm điểm lại bản thân, sự xấu hổ với tác phẩm của mình trước đây đang cắn rứt trái tim, thuốc lá cứ rít hết điếu này đến điếu khác, khói thuốc thở ra đằng mũi, con người thật giống như cái lò luyện đan, nung nấu khó chịu. Tôi thừa nhận mình nhỏ nhoi vô cùng, tôi phải lột xác, phá bỏ cái vỏ cứng vẫn "cảm giác tốt" bao năm nay mình cấu tạo cho mình. Thế giới đòi hỏi tôi phải mở to mắt, nhận thức lại, nhận thức lại mình trong nhận thức. Bao năm nay đọc tác phẩm của các bậc đại gia, quả thực tôi đã chịu khó nghiên cứu học tập kỹ nghệ của họ. Hiển nhiên, kỹ nghệ là nguyên nhân cơ bản để một nhà văn sở dĩ được công nhận là nhà văn, đáng tiếc là chỉ nghiên cứu học tập về kỹ nghệ, thì cuối cùng vẫn không hiểu biết được cái cốt lõi của tác phẩm lớn, bị cái bất tri trói buộc, mù tịt chẳng hiểu gì cả. Múa rìu trước mắt thợ, tôi mới ngốc nghếch làm sao, một tên ăn mày không hơn không kém, một thằng nhóc ăn xin đáng buồn đáng thương?

Trên văn đàn hiện nay đã có nhiều người tài ba thao lược. Tiếng "hoan hô văn học chín muồi" đã vang vang không ngớt bên tai. Tiêu chuẩn của "chín muồi" là gì? Mỗi người đang ra sức tìm giải đáp linh hồn của văn học, cái gốc của văn học. Trong đội ngũ trùng trùng của văn đàn, tôi luôn mong chen một chân vào, cũng luôn hy vọng ngẩng đầu nhìn lên phía trước, cái mà tôi nhìn thấy là lưng và vai của người ở phía trước. Tôi hiểu ra chỗ yếu đuối của mình là lồng ngực hẹp quá, không hít thở được không khí của thế giới rộng lớn, cặp mắt cũng nhỏ bé quá, hoàn toàn là trong ánh trăng. Các bậc đại gia xưa nay, chí khí hoài bão của họ rộng lớn, trong lồng ngực lớn của họ ăm ắp, tràn đầy một tình yêu rộng lớn, quan tâm tất cả bầu trời, sông núi, thiên đường, địa ngục, cho đến cái cây ngọn cỏ, chim bay thú chạy và con người quỉ quái dưới tình yêu thấm đẫm tràn trề đó. Tình yêu rộng lớn ấy khiến họ hòa đất trời và con người làm một, sống chết, vinh nhục, thích giận, buồn vui, ly sầu biệt hận...

Không có cái gì là không rõ ràng sáng tỏ, vấn vít trái tim, khiến họ đứng trên thế giới này, đã xây dựng được cho họ ý thức riêng biệt và hình thức riêng biệt. Họ có hệ thống của mình, cả một hệ thống về chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, triết học và mỹ học. Mỗi người trong họ là một thế giới. Tôi nghèo nàn quá, nghèo nàn đến mức tự đại, vô trí đến mức không biết sợ. "Trước thư lập thuyết", sách đã nổi tiếng, mà thuyết thì chưa vững. Tôi phải thành thực bắt đầu từ đầu, dốc sức phấn đấu (câu nói "bắt đầu từ đầu” , này tôi đã nói không biết bao nhiêu lần, nhưng lần nào cũng xót xa ân hận). Nghệ thuật rộng lớn bao giờ mới gần gũi với tôi? Bao giờ tôi mới lột được cái vỏ cứng của thột thằng bé nhỏ nhoi? Hỡi thượng đế của tôi ?

Nguồn:
FacebookTwitterLinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Khoảng trống ai lấp được trong tư tưởng nhà văn

    18/04/2014Nguyễn Huy ThiệpMột nhà văn, một người sáng tác phải coi lý luận phê bình như sự tự ý thức của anh ta. Tính chất khoa học trong công việc của nhà văn là ở chỗ này. Chỉ có những "nhà văn - nhà khoa học - nhà bác học" mới hòng xây dựng được những tác phẩm thiên tài...
  • Thân ốc với cọc không rêu hay là ảo ảnh văn chương sáo rỗng

    25/01/2015Nguyễn Chí HoanMột nhà phê bình nghệ thuật mới đây đã viết một cách chua chát rằng nghệ thuật ngày nay hình như không cao quí như người ta vẫn cho là thế, mà phần nhiều nó chỉ tạo ra những ảo ảnh và bằng cách đó nó tránh đụng chạm đến những vấn đề thực tế thực tại...
  • Einstein là nhà văn ?

    19/10/2014Ai cũng biết Albert Einstein là nhà bác học vĩ đại, cha đẻ của thuyết tương đối, nhưng nhiều người không biết rằng ông còn là một nhà văn đa tài.
  • Đến bao giờ - những đỉnh cao văn học?

    20/07/2006Phong LêTác dụng thanh lọc của văn học - nghệ thuật đến từ sự phát hiện và tôn vinh cái Đẹp của cuộc đời, gắn với một giá trị nhân văn, vì hạnh phúc của con người; vì sự giải phóng và phát triển con người. Trong cuộc tìm kiếm ấy, nhà văn như một kẻ tử vì đạo, dũng cảm trong chống trả, đối phó với mọi uy hiếp, đe dọa đến từ các hệ quyền lực và cả với sự không an toàn của xã hội...
  • Về tác phẩm văn học đỉnh cao

    30/06/2006Phạm Tiến DuậtTrong những năm vừa qua, mặc dầu Hội Nhà văn Việt Nam và nhiều tổchức văn học và nghệ thuật khác đã trao giải thưởng văn học thường kỳ, một năm hoặc 5 năm một lần, nhưng hầu như các tác phẩm và tác giả được giải rất mau chìm vào quên lãng. Chúng ta đang thiếu vắng các tác phẩm văn học lớn, có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật, những tác phẩm có khả năng rung động hàng triệu người, những tác phẩm có tác động xã hội to lớn, vừa trực tiếp lại vừa lâu bền...
  • Văn chương và Ngòi bút

    13/05/2006Phan Việt, GS. TS. Lê Ngọc TràVăn học luôn luôn cần có cái mới, nhất là văn học hôm nay, khi mà bản thân đời sống đã thay đổi rồi mà văn học hình như vẫn chưa thay đổi mấy. Cái quyết định sự đổi mới ấy vẫn là nhà văn. Mà nhà văn muốn làm được thì trước hết không phải là đòi tự do để được viết mà là phải tự do vớingòi bút của mình...
  • Văn học không thể từ chối vun đắp cho con người và kiến tạo cuộc sống

    13/05/2006Hoàng HoaThực tế đời sống văn học trẻ trong 5 năm qua đã được đánh giá một cách xác đáng, phải nhẽ từ lời những người có trách nhiệm trong lễ khai mạc Hội nghị những người viết văn trẻ lần thứ VII. Trong 5 năm qua, cuộc sống đã có nhiều thay đổi, đời sống văn học ngày càng cởi mở hơn, dân chủ hơn. Bên cạnh những lớp nhà văn đi trước, nhiều nhà văn trẻ đã vượt lên, đồng thời nhiều cây bút mới lại xuất hiện...
  • Cái cần cho văn học trẻ

    08/05/2006Như HàPhải nói ngay rằng, cái cần cho văn học trẻ vừa là một khái niệm, vừa là một câu hỏi khá chung chung. Thế nhưng, tự thân mỗi người cầm bút lại hay đặt ra trong những lúc muốn nhìn lại công việc viết lách của chính mình...
  • Văn hóa trong thế giới văn học số

    27/02/2006Thuỳ DungSản phẩm văn học không chỉ tồn tại dưới hình thức sách báo in mà đã mở sang một hướng mới. Đó là sách báo điện tử. Chính trên mảnh đất này, văn học bắt đầu cựa mình, vươn lên…
  • Nghề văn và những động lực sáng tạo

    19/02/2006Hồ Sĩ VịnhLý tưởng xã hội là cái nằm trong bầu máu nóng, là mục đích cao nhất, là lẽ sống đẹp nhất của đời người. Ở nhà văn, những yếu tố nói trên biến thành nguồn nội lực văn hóa, lý tưởng càng được thắp sáng, bầu nhiệt huyết càng sôi sục thì tác phẩm của họ càng được công chúng nồng nhiệt đón đợi...
  • Hãy làm ra sản phẩm văn chương tốt

    20/01/2006Phan ViệtThường các nhà văn có hai cách cơ bản để thể hiện trách nhiệm của mình với thời cuộc. Cách thứ nhất là cách trực tiếp, không chỉ viết mà còn tích cực tham gia các phong trào chính trị, xã hội đến mức có người bị trục xuất khỏi tổ quốc. Cách thứ hai là gián tiếp dùng văn chương của mình để nói về những bất công trong xã hội, về những người bị thiệt thòi, vẽ ra cơ chế đàn áp thể xác và tinh thần con người, thách thức những điều kiện và niềm tin chung...
  • Trực diện với Văn học Việt Nam thế kỷ XX

    01/12/2005Nguyễn HoàBị hấp dẫn bởi tên gọi Văn học Việt Nam thế kỷ XX, tôi đã đọc cuốn sách với hy vọng được mở mang tầm nhìn, được bổ sung tri thức, được giúp lý giải các hiện tượng, các vấn đề lý luận - thực tiễn của văn chương - văn học dân tộc trong thế kỷ XX. Tiếc thay càng đọc thì nỗi thất vọng lại càng lớn dần...
  • Văn học thời đổi mới

    23/11/2005Lê Quý Kỳ
  • Chân - thiện - mỹ: Mãi là đích hướng tới của văn chương

    17/11/2005Đinh Quang TốnTừ xưa đến nay, hướng tới chân - thiện - mỹ luôn là mục đích của văn chương. Bởi văn chương là một sản phẩm do con người tạo ra, mà con người thì khác muôn loài ở bản chất muốn vươn tới những điều tốt đẹp, nên văn chương luôn là một hoạt động vì con người, với khát vọng làm cho cuộc sống của con người ngày một tốt đẹp hơn...
  • Sự dễ dàng đã bóp chết nhà văn

    13/11/2005Nhà văn ThuậnTiểu thuyết Việt Nam ì ạch trên cái mặt bằng không chuyên ấy của văn học Việt Nam. Đến bây giờ vẫn loay hoay tìm cách kể chuyện làm sao để vừa ê a, vừa hấp dẫn; làm sao cho thơm mùi trí thức, mùi đương đại...
  • 'Tôi' như là kẻ mang thông điệp: Cơ sở cho một hệ biến hóa văn bản tự sự

    29/10/2005Ngô Tự LậpNhưng nói rằng cái "Tôi" đóng vai trò quan trọng trong tuỳ bút, hay trong ký nghệ thuật, thì cũng có nghĩa là nói rằng nó ít quan trọng hơn trong các thể loại khác, và như vậy, gián tiếp vẫn là công nhận vai trò quan trọng của cái "Tôi" trong việc phân biệt các thể loại. Ngoài ra, nó còn buộc ta phải đặt những câu hỏi khác: Cái "Tôi" trong ký mà E.B. White và Edward Hoagland bàn đến, cũng như cái "Tôi" trong các loại văn bản tự sự khác có phải là cái "Tôi" thực của người viết hay không? Và cái "Tôi" trong truyện khác cái "Tôi" trong ký và các văn bản báo chí như thế nào?
  • Văn hoá mỹ thuật không thể không sốt ruột

    24/05/2005Nhà phê bình Nguyên HưngKhông được dẫn dắt bởi một cách thức tư duy mới, số đông nghệ sĩ, đã không biết khai thác năng lượng ở đâu cho sự sáng tạo, không biết làm thế nào để bảo toàn nguồn năng lượng vốn có...
  • xem toàn bộ