ChúngTa.com

Xin đừng ai tạo ra một nội hàm tiêu cực trong cụm từ “thương mại hóa" bởi Thương mại là một ngành kinh tế quan trọng, có ảnh hưởng rộng lớn, giúp cho sự lưu thông điều hòa mọi vật phẩm trong xã hội, kể cả chất xám và lao động dịch vụ.

Nó không chỉ là khâu tiếp nối của sản xuất, hoạt động tiêu thụ hàng hóa mà nó còn phát ra những tín hiệu có ý nghĩa định hướng cho sản xuất, nên tăng cường mặt hàng nào, nên điều chỉnh chất lượng mặt hàng nào, nên bỏ mặt hàng nào, nên làm thêm mặt hàng nào, thị hiếu khẩu vị mới của khách hàng, tình hình nguyên vật liệu, sự xuất hiện công nghệ mới, mặt hàng mới và kết quả của mọi sự tranh chấp về giá cả, chất lượng, mẫu mã … Thương mại trong thời hiện đại có tác dụng chì phối toàn diện. Các ngành nông nghiệp, công nghiệp, giao thông vận tải, giáo dục, ytế, văn hóa, báo chí đều chịu sự điều chỉnh của thương mại.

Khi xã hội đã có nền kinh tế thị trường thì hầu hết các ngành hoạt động đều có mang trong mình nó (hoặc ít hoặc nhiều) yếu tố thương mại hóa. Đó là đặc tính của thời đại,là sắc thái của mối quan hệ tương tác mới, là biểu hiện tích cực của sự phát triển.

Thương mại hóa ở đây phải hiểu theo ýnghĩa của sự tiến hoá xã hội. Nghĩa là nó giúp cho việc xóa bỏ chế độ hành chính bao cấp nhanh chóng, giúp cho việc mở rộng quyền tự chủ, sáng tạo, giúp cho việc xã hội hóa thuận lợi, giúp cho sự củng cố bền vững ngành hoạt động của mình. Ngày trước khi đất nước bị chìm triền miên trong nềnnông nghiệp lạc hậu thì sự xuất hiện của nghề thương mại liền bị coi thường. Đặc biệt các vị hủ nho luôn bài xích nó, gọi những người làm nghề thương mại là "con buôn", "dân chợ búa". Quan niệm sai lầm đó kéo dài mãi cho suốt thời bao cấp. Hồi bấy giờ nói đến thương mại, không ít người cho là buôn gian bán lậu, là cai đầu dài, là dân phe phẩy, trùm sò… Nóichung ai dínhđến buôn bán, dễ bị coi là không đứng đắn.

Đã có lần tranh luận với các nhà kinh tế Anh bảo thủ, Mác đã kiên trì bảo vệ quan điềm "Thương mại là sự trao đồi giữa những vật phẩm ngang giá” và thẳng thắn phê phán cách ở nhìn nhận sai "thương mại là mua rẻ bán đắt, mua xấu bán tốt" (tức là mua hàng xấu nhưng khi bán thì nói là tốt). Mác công nhận trong các thương nhân có người xấu thực hành nghề theo kiểu như vậy, nhưng tính chất của thương mại không phải như vậy. Trong xây dựng, trong công nghiệp có hiện tượng rút ruột công trình nhưng tính chất của xây dựng, của công nghiệp thì không phải như vậy.

Lấy cái tiêu cực, cái mặt trái của ngành nghề đề đặt tên cho ngành nghề, xác định bản chất của ngành nghề là không khoa học, không khách quan.

Lịch sử có thể tha thứ cho những sai lầm trong quá khứ (cái gì cũng có hoàn cảnh của nó) nhưng lịch sử không cho phép lặp lại những sai lầm đã diễn ra khi quá khứ đã khép lại.

Chấp nhận yếu tố thương mại hóa ở một số ngành lao động trí óc như văn hóa, khoa học, giáo dục, y tế, báo chí... là một thái độ thức thời, đúng đắn, là một quan niệm thời đại, có tính tích cực. Chúng ta đã bước vào thế kỷ XXI, cần nhanh chóng nắm bắt những tín hiệu mới của thời đại, nhanh chóng có những chuyển đổi tích cực... mới mong xây dựng được một nềnkinh tế ưu việt (nềnkinh tế trí thức) một đất nước văn minh, thịnh vượng.