ChúngTa.com

Việt Nam đã có thành công rất lớn trong việc xây dựng nền kinh tế đa thành phần, tăng trưởng kinh tế nhanh và ngày càng có khả năng cạnh tranh cao. Tuy nhiên, vẫn còn có một số vấn đề về lạm phát, tín dụng còn phải quản lý kỹ hơn về chất lượng.

Giám đốc WB tại Việt Nam Klaus Rohland nhận định như vậy tại cuộc họp báo tổ chức trước thềm hội nghị Nhóm tư vấn các nhà tài trợ diễn ra tại Hà Nội ngày 6-7/12.

Bản báo cáo Phát triển 2006 của WB đánh giá tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam hiện nay trên 8%. Điều quan trọng hơn là tỉ lệ nghèo tiếp tục giảm. Chính sách của Chính phủ không tạo ra yếu tố mất cân bằng ở cấp độ vĩ mô.

Sự kiện được các chuyên gia WB đánh giá cao đó là Việt Nam đã phát hành thành công trái phiếu quốc tế chính phủ. Thâm hụt tài khoá tăng nhẹ nhưng vẫn dưới mức chính phủ đặt ra.

Song WB cũng lưu ý là ngay cả khi có tăng một chút so với năm ngoái nhưng vẫn ở mức quản lý được vì nợ của Việt Nam hiện nay khoảng 41% bao gồm cả nợ ngân sách cũng như nợ ngoài ngân sách. Phần lớn vốn vay của Việt Nam đang là vay ưu đãi nên không có gánh nặng về lãi suất cao do đó dễ quản lý.

Các chuyên gia của WB đã đặc biệt "nhấn" vào yếu tố lạm phát. Chính phủ có đưa ra chỉ tiêu 6,5% nhưng hiện nay đã vượt quá con số này. Lý do chủ yếu lại nằm ngoài kiểm soát của Chính phủ, liên quan đến những "cú sốc" về cung như hạn hán, lũ lụt, cúm gia cầm, giá thép, xi măng tăng. Báo cáo chỉ ra trong 10 tháng đầu năm, lạm phát mặt hàng lương thực có giảm nhưng mặt hàng phi lương thực tăng.

Tuy nhiên, các chuyên gia WB cũng nhận định trong những tháng sắp tới, lạm phát lương thực sẽ tăng vì sát Tết, nhu cầu sử dụng thực phẩm cao hơn. Và giá cả của mặt hàng phi lương thực cũng tăng, nhất là trong bối cảnh giá điện dự trù tăng.

Một lĩnh vực nữa của Việt Nam cũng đang gây quan ngại đó chính là tăng trưởng về tín dụng. Tốc độ này của Việt Nam cũng bắt đầu giảm, trước đây là 42% còn bây giờ là 37%. Mức giảm này chủ yếu là do việc cho vay các doanh nghiệp Nhà nước đã giảm trong khi khu vực tư nhân đã cao lên.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia của WB, vấn đề lớn ở đây không phải là tốc độ tăng trưởng mà là chất lượng của nó. Dựa theo phương pháp kế toán quốc tế, tỉ lệ nợ xấu của các ngân hàng Việt Nam hiện đang ở mức khá nghiêm trọng là 13-18%. Trong khi đó, theo chuẩn kế toán của Việt Nam do các ngân hàng báo cáo lại chỉ có khoảng 4%. Còn theo ước tính chính thức với phương pháp luận mới mà Ngân hàng Nhà nước áp dụng để so chuẩn kết quả thực hiện của các ngân hàng thì con số là trên dưới 9%.

Ông Martin Rama, chuyên gia kinh tế trưởng của WB cho rằng tình hình này vẫn có thể xử lý được chưa gây sụp đổ ngân hàng nhưng ông cũng khuyến cáo phải xử lý sớm, không nên trì hoãn.

Ngoài vấn đề chất lượng của tín dụng, tổ chức tài chính lớn nhất thế giới này cũng đã chỉ ra 3 rủi ro liên quan đến tăng trưởng tín dụng của Việt Nam.

Thứ nhất là các ngân hàng ngày càng có xu hướng cho vay bằng ngoại tệ. Đây là rủi ro tiềm năng nếu như không có nguồn thu bằng ngoại tệ.

Thứ hai là tình trạng cho vay trong thị trường bất động sản, rất có thể gây vấn đề cho ngân hàng khi cho vay, nhất là khi các nhà phát triển không có khả năng trả nợ.

Thứ ba liên quan đến lãi suất tăng cao. Vì lạm phát tăng cao nên các ngân hàng đua nhau nâng lãi suất để thu hút người gửi tiền, gây bất lợi cho nền kinh tế. Một vấn đề được đặt ra là với tốc độ tăng trưởng cao của Việt Nam như hiện nay, các nhà tài trợ có xem xét lại những cam kết của mình hay không?

Giải đáp những băn khoăn này của các nhà báo, ông Klaus Rohland khẳng định: "Chắc chắn tại một thời điểm nào đó nhưng không phải bây giờ hay trong tương lai gần". Bởi vì theo ông Giám đốc WB, nói chung nền kinh tế Việt Nam có thu nhập bình quân chưa đầy 600USD/năm, có nghĩa Việt Nam còn hoàn toàn nằm trong ngưỡng các nước có thu nhập thấp so với nhiều nước khác. Như vậy, Việt Nam vẫn tiếp tục được xem như đối tượng được hưởng viện trợ.

Tuy nhiên, ông Klaus Rohland cũng cho rằng không thể chối bỏ 10 năm sau rất có thể Việt Nam sẽ ra khỏi tình trạng của một nước có thu nhập trung bình thấp. Và lúc đó Chính phủ cần tập trung xem vào thời điểm đó sẽ tìm nguồn tài trợ ở đâu. Hiện tại, Chính phủ Việt Nam cũng đã nghĩ đến việc dùng nguồn khác để tài trợ cho sự phát triển như phát hành trái phiếu.

Ông Klaus Rohland đưa ra kết luận: Việt Nam cần tiếp tục cải cách trong khuôn khổ đổi mới. Bởi vì mặc dù có rất nhiều tiến bộ đạt được nhưng chương trình nghị sự đổi mới của Việt Nam vẫn chưa hoàn chỉnh như vấn đề ngân hàng, hội nhập và không chỉ có quản trị mà còn có vấn đề chống tham nhũng, phát triển khuôn khổ pháp lý. "Đã đến lúc Việt Nam bắt đầu nghĩ về thế hệ cải cách thứ hai. Tức là những cải cách không chỉ để Việt Nam thoát nghèo mà quan trọng là làm sao để trở thành nước có thu nhập trung bình", ông Klaus Rohland nói.