ChúngTa.com

Căn nhà giáo dục của chúng ta đã quá cũ và chật chội. Chúng ta từng sửa nhiều lần nhưng càng sửa càng cũ. Vì thế, muốn sửa thì phải sửa từ móng. Đó là cuộc cải cách sâu rộng, có thể coi là cuộc cách mạng.

Việc này phải làm khẩn trương, kiên quyết nhưng cũng cần thận trọng, tránh xáo trộn. Hiện nay, giáo dục ĐH nước ta tụt hậu so với khu vực còn xa hơn phổ thông. Giáo dục phổ thông đáng lo 1 thì giáo dục ĐH đáng lo 10. Về nhận thức và thái độ đối với xu hướng thương mại hóa giáo dục, nhất là từ khi xuất hiện các trường ngoài công lập. Trong điều kiện nước ta hoàn toàn không coi giáo dục là hàng hóa, tuy nhiên không có nghĩa là quay về hình thức quan liêu, không hợp tác, không lợi nhuận.

Cái yếu nhất của chất lượng giáo dục hiện nay là sản phẩm giáo dục chưa đáp ứng, quá kém và bất cập với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Con người không chỉ kém về kiến thức mà còn kém cả về thực hành, đạo đức, khả năng sáng tạo, gian dối trong học tập. Bây giờ nhiều học sinh không biết xấu hổ vì quay cóp, giáo viên không ít người thản nhiên chấp nhận. Hai đức tính chủ yếu mà nhà trường và xã hội thiếu sót khi dạy cho học sinh là trung thực và sáng tạo.

Yếu tố quyết định chất lượng giáo dục là điều kiện vật chất, chương trình, sách giáo khoa, nhưng qua nghiên cứu cho thấy quan trọng nhất vẫn là người thầy. Đội ngũ thầy hiện nay vẫn còn thiếu, không ít trường hợp thầy không ra thầy mà nguyên nhân chủ yếu là lương không ra lương, dẫn đến giáo dục không ra giáo dục, giáo dục mà phản giáo dục. Việc cấp bách hiện nay là sửa chế độ lương, làm sao đưa mọi khoản thu nhập vào công quỹ để phân phối lại, để giáo viên không còn phải lo toan dạy thêm học thêm, viết sách nhảm nhí để tăng thu nhập.

Một điều quan trọng nữa, phải phát huy tính chủ động của học sinh, phải bớt giờ lên lớp, tăng giờ tự học, tăng tham luận, đọc sách, thuyết trình... Chương trình hiện nay phải thay đổi những môn có tính chất kinh kệ, thay vào đó là những môn có tính chất tư duy.

Sự lãng phí công quỹ không đáng sợ bằng sự lãng phí công sức của thầy giáo vào những giờ dạy thêm lu bù, tuổi trẻ của học sinh bị chôn vùi vào những giờ học thêm, không rèn luyện được tính sáng tạo, thông minh.

Hoàng Lan Anh ghi