ChúngTa.com

Quá trình giáo dục, về một phương diện nào đó là quá trình bồi đắp dần cái hay và quá trình uốn nắn chỗ lệch lạc.

Không một thầy giáo chủ nhiệm nào không muốn lớp mình luôn êm thấm. Nhưng làm sao lại có thể như vậy được. Những chuyện như hôm nay có vài em không chuẩn bị bài, ngày mai có vài em quên vở bài tập, hay làm việc riêng trong lớp, là khó tránh khỏi. cầm tránh một cái nhìn lý tưởng hóa đối với học sinh ở mỗi lớp học.

Những sự bất thường ở mỗi người, sự không đồng đều ở mỗi lớp, và rộng hơn nữa, có thể xem như là một điều tất yếu. Cái đáng lo chăng là sự không đồng đều đó quá lớn, chuyện bất thường xảy ra nhiều đến thành bình thường.

Suy nghĩ như vậy sẽ tránh được nôn nóng, giữ được sự bình tĩnh trước lớp và trước học sinh có sai sót.

Trước khi tỏ rõ thái độ và tiến hành giải quyết những sai sót của cá nhân cũng như tập thể học sinh, người thầy có kinh nghiệm, thường nhìn nhận , phân tích những sai sót đó từ góc độ giáo dục. Cách nhìn từ góc độ giáo dục, về nhiều điểm không giốngvới cách nhìn từ góc độ khác. Nếu người thường chỉ nhằm mục đích đánh giá thì người nhìn ở góc độ giáo dục không dừng ở đánh giá , mà ở mức độ cao hơn, đó là để uốn nắn giáo dục.

Mục đích khác nhau, cách nhìn khác nhau, tất yếu sẽ đưa đến những cách làm và kết quả khác nhau. Cũng là một tiếng kêu cất lên bất ngờ giữa lớp học, người thầy cố gắng để phân biệt đâu là sự xem thường kỷ luật, đâu là do năng lực kiềm chế kém. Cũng là không nói sự thực, nhưng trường hợp nào là dối trá, trường hợp nào là do sợ hãi. Cùng tham gia vào một vụ xô xát, nhưng trường hợp nào là gâu gỗ, trường hợp nào là hành động bảo vệ bạn bè. Cũng là đi học muộn nhưng có em thiếu nề nếp, có em là do dẫ cố gắng hết sức mà không thể khác được.

Nhìn rõ trắng đen, thực giả rất khó. Trong một lớp, tính nết mỗi em thế nào, trên đại thể người thầy, nhất là thầy chủ nhiệm có thể phải nắm được. Nhưng ở trường hợp nào người thầy cũng phải cần bình tĩnh, tỉnh táo xem xét. Chỉ nhìn nhận đúng mới mong giải quyết đúng. Chỉ cách nhìn nhận và giải quyết đúngcủa người thầy mới có ý nghĩa giáo dục.

Hơn nữa “phải biết lắng nghe học sinh trình bày”. Tin hay không tin đó là chuyện khác, nhưng trước hết người thầy “phải lắng nghe”. Đó là lời khuyên của các nhà sư phạm. Khi người thầy chăm chú lắng nghe, học trò ít khi dám bày đặt. . . nếu các thầy, cô giáo không hiểu được tẩm trạng của học sinh khi bị mắc khuyết điểm, thì hay cáu gắt. Việc cáu gắt có thể sẽ làm học sinh sợ mà “chối cho qua”. Đó là kinh nghiệm rất có ích cho những người làm công tác giáo dục.

Khi có những vụ việc mà cả tập thể học sinh mắc sai lầm, bao giờ lớp cũng hồi hộp, chờ đợi thái độ của người thầy. Sự thả lỏng của thầy chủ nhiệm sẽ làm lớp hư hỏng. Cách giải quyết không đúng(chặt chẽ quá đáng, không nhìn rõ thật giả , dúng sai) sẽ làm học sinh cả lớp kết lại với nhau đứng về một phía, đặt thầy sang phía khác. Cán bộ lớp lúc ấy sợ thầy mà khi làm việc, sự ủng hộ với thầy, sự nhiệt tình trong công việc có khi không còn nữa.

Giáo dục học sinh cá biệt đòi hỏi phải công phu. Với một số em nào đó cần phải có sự chờ đợi. Và thường không phải đợi lâu. Khá nhiều em đến nhận sai sót không cần sự đe nẹt của thầy. Khi người ta có một cái gì đó để tin có một hoàn cảnh nào đó để nói ra nguyên nhân mắc sai lầm thì người nắc sai lầm sẽ nói ra. Vì vậy người thầy phải giữ được lòng tin ở học sinh. Khi học sinh mắc sai lầm, sau khi phân tích, cắt nghĩa cần tạo ra hoàn cảnh thuận lợi để học sinh tự bộc lộ.

Các em mắc sai lầm có những dấu hiệu hối cải và quyết tâm sữa chữa, dù nặng, dù nhẹ, nên biểu dương ở hai khía cạnh: một là trung thực, hai là dũng cảm, cách đó sẽ làm tăng hơn lòng tin của các em đối với thầy, với tập thể.

Thận trọng khi xem xét, tìm nguyên nhân, cân nhắc khi chọn cách giải quyết, cứng rắn về nguyên tắc, mềm mỏng trong thái độ đó là cách giải quyết có hiệu quả cao trong giáo dục mà người thầy cần biết và ghi nhớ.