ChúngTa.com

Nền kinh tế theomô hình "Chủ nghĩa xã hội cũ” cách đây 20 năm của chúng ta vốnkhông coi hànghoá là hàng hoá đích thực như trong nền kinh tế thịtrường hiệnnay. Bởi trong môhình đó mọi sản vậtđược làm rađều nhằm thoảmãn một nhu cầu tiêu dùng xác định.

Sản vậtđi tới nơicó nhu cầu tiêu đùng nómà không phảilưu lạc qua nhiều lầnmua bán trên thị trường, không bị cân đongdo đếm mặc cả giữagiá trị và giátrị sử dụng tức là khôngbị buộc phải làm hànghoá đích thực. Giá trị thanh toán cho các món hàng trongnền kinh tếđó chỉ baogồm giá trị vật chất đầu vào làmra nó và phí vận chuyểnmà không tính đến bản quyền và các lợi thế thịtrường mà sản vậthàm chứa.

Ngoàinhững vấnđề mà theo quanđiểm củakinh tế thị trường không thể nào chấp nhậnđiểm yếu củamô hình này làkhông có một kênh thông tin về nhu cầu và thanh toán khách quan đángtin cậynối liềntừ sản xuất đến tiêu dùng. Bởi thế sau khi lập những kỳ tích kinh tế xã hội giữa thế kỷ XX thì phe XHCN rơi vào khủng hoảngmà một trong những lý do là hệ thốngdự báo và kế hoạchhoá không còn đáp ứng.

Nhắc lại chuyện cũ để thấy rằngchính lúcnày trong điều kiệnứng dụng công nghệ thông tin ngày càng sâu rộng mới là lúcmỗi người tiêu dùng co thể đặthàng cho nhà sản xuất, là lúchàng hoá đã không cònlà hànghoá, đang không còn là hàng hoá và sẽ không cònlà hàng hoá? Kênh thông tintrực tiếp sẽnối liền nhà sản xuất với các loại khách hàng baogồm cả nhàphân phối, các đại lý vàngười tiêu dùng để cuối cùng làmộtvòng khépkín nhu cầu sản xuất vận chuyển tiêu dùngđược thiết lập. Trênmỗi sảnphẩm trong tương lai bên cạnh dòng Made in (sản xuất tại) sẽcó dòng For (dành cho) bởi chúng đã được làm chomột người dùng xác định. Thực tế các nước phát triển thì quanhệ sản xuất và tiêu dùng đã tiệm cận đến phươngthức như vậy nhưhãng máy tính Dell chỉ sản xuất theo đơn đặt hàng và truyềntrực tiếp tớihộ tiêu dùng.

Phải chăng đây là thêmmột cơ hội chomô hình kinh tế XHCN. Mô hình kinh tế XHCN trong thếkỷ XX đã đi vào lịchsử vớinhững bàihọc kinh nghiệm. Những kinh nghiệm và những yếu tốmới xuất hiện đó liệu có ý nghĩagì không trong địnhhướng XHCNcho nềnkinh tế thịtrường của chúng ta một cách tự giác.