ChúngTa.com

Cải cách gắn với thời đại và với việc phát huy tiềm năng của con người. Trước hết, về thời đại, thời đại mà chúng ta đang sống là thờiđại của toàn cầu hoá. Toàn cầu hóa nghĩa là các quá trình của đời sống xã hội loài người gắn kết với nhau trên phạm vi toàn thế giới. Một chiếc ô tô có thể được lắp ráp từ những linh kiện do các Công ty hàng trăm nước sản xuất. Và một nước có thể trở nên giàu có không hẳn vì biết sản xuất cả chiếc ôtô, mà chỉ nhờ biết sản xuất rẻ nhất và tốt nhất một bộ phận nào đó của chiếc ôtô.

Cải cách vì vậy chính là việc tìm cách trở thành một khâu không thể thiếu trong quy trình sản xuất hiện đại và toàn cầu hóa của thế giới. Đối với nước ta, đó là khâu nào? Khó có thể trả lời ngay được. Chỉ có điều duy ý chí chắc chắn sẽ không phải là câu trả lời. Và lắp ráp cũng chắc chắn không phải là khâu chúng ta cần lựa chọn. Để trở thành một khâu quan trọng của quy định sản xuất toàn cầu, chúng ta sẽ phải đầu tư một lượng tư bản tri thức khổng lồ. Nếu chúng ta không biết đầu tư tập trung và đúng hướng cho nghiên cứu và phát triển, trở thành một khâu như vậy trong nền kinh tế toàn cầu hoá là hết sức khó khăn. Dù sao thì nền kinh tế đó cũng đang được gọi là nền kinh tế tri thức.

Toàn cầu hoá nghĩa là các dòng tư bản tài chính, tư bản tri thức và tư bản xã hội tuôn chảy trên phạm vi toàn cầu. Chúng chảy về đâu thì mang đến đó cơ hội về việc làm, về tăng trưởng và thịnh vượng. Tuy nhiên, vì "bềmặt" của trái đất gồ ghề, cao thấp khác nhau, nên những dòng nói trên cũng chảy rất khác nhau qua mọi miền quê. Đối với những nước đóng cửa, các dòng tư bản ngừng chảy ở vên ngoài biên giới quốc gia. Đói kém và ngột ngạt được thay thế cho tự do và thịnh vượng. Mặc dù, thực ra những nước như vậy còn lại không nhiều trong thế giới hôm nay. Những nước có lúc đóng, lúc mở thì các dòng tư bản lúc vào, lúc ngưng. Kinh tế vì vậy phát triển không bền vững, sự thịnh vượng đến bấp bênh như làm xiếc trên đây.

Các nước còn lại, bất luận nước nào, thì đều tìm cách để làm sao các dòng tư bản tài chính, tri thức và xã hội đổ vào mình ngày càng nhiều hơn. Tuy nhiên, ở đây, các dòng này cũng chảy vào các nước khác nhau rất khác nhau. Về cơ bản, chúng chảy nhiều hơn vàn những nước nào có “độ trũng” lớn hơn và "kênh rạch”thông thoáng hơn. Như vậy, nhiệm vụ cơ bản nhất của cải cách trong thời gian sắp tới là phải làm thế nào để cả ba dòng tư bản tài chính, tri thức và xã hội đổ vào nước ta ngày càng một nhiều hơn. Tất cả những gì cản trở những dòng chảy này cần được nhanh chóng tháo dỡ. Tất cả những gì cần thiết để chúng ta có thể chảy vào cần phải nhanh chóng được tạo ra.

Về tiềm năng của con người, tiềm năng này chỉ được khơi dậy khi con người được bảo đảm đầy đủ các quyền đặc biệt là quyền tài sản. Chúng ta đều biết, tờ giấy khai sinh không đẻ ra con người. Cuốn sổ đỏ không đẻ ra quyền tài sản đối với nhà đất. Các quyền nhân thân và quyền tài sản bao giờ cũng có trước sự xác nhận về chúng. Thế nhưng, các thủ tục xác nhận phức tạp, nhiêu khê, các điều kiện thực thi khó khăn, phức tạp đang cản trở người dân thực thi nhiều quyền “tạo hóa ban cho" của mình. Hơn thế nữa, với thói quen cái gì cũng “quản lý”, nhiều quan chức dang ngộ nhận rằng họ cung cấp các quyền nhân thân và quyền tài sản cho dân. Não trạng này là một hệ quả của cơ chế xin-cho tồn tại nhiều năm trên đất nước ta. Vì vậy, cải cách nghĩalà xóa bỏ các rào cản và bảo đảm các điều kiện đề người dân có thể thực thi nhanh chóng và dễ dàng các quyền của mình (một lần nữa, đặc biệt là quyền tài sản). Đây cũng là điều kiện để chống tham nhũng). Bởi vì, còn co chế xin – cho thì còn độc đoán chuyên quyền và còn thamnhũng. Hơn thế nữa, chỉ khi các quyền tài san của người dân được bảo đảm và được tạo điều kiện để thực thi thì các loại thị trường mới có cơ hội để có thể hình thành, từ từ trường bất động sản đến thị trường khoa học và công nghệ...