ChúngTa.com

Xem thêm:

• Các giới hạn nhân tạo của tự do: Nhà nước(Nguyễn Trần Bạt)
• Một không gian tự do cho sự phát triển của cá nhân (Nguyễn Văn Trọng)
• Khát vọng dân chủ(GS. Tương Lai)
• Nhân dân như là một phạm trù của Văn hóa chính trị (Nguyễn Trần Bạt)
• Tiếp tục phát triển tư tưởng của Cách mạng tháng Tám (TS. Lê Đăng Doanh)
• Xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân vững mạnh (Xã luận báo Nhân dân 1-9-2009)

Cùng với Tổng khởi nghĩa Tháng Tám thành công, tại Quảng trường Ba Đình cách đây 48 năm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc Bản tuyên ngôn độc lậplịch sử khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, ngày nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. So với lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, hơn nửa thế kỷ đã qua là một thời gian không dài, nhưng Đảng ta đã lãnh đạo toàn dân vượt qua mọi thác ghềnh, giành lại và giữ vững độc lập, thống nhất của Tổ quốc, từng bước thực hiện tự do và hạnh phúc của toàn dân.

Công cuộc đổi mới đất nước là sự kế tục và phát triển sự nghiệp Cách mạng Tháng Tám và tinh thần của Tuyên ngôn độc lập 2-9. Trước những biến động đầy phức tạp của thế giới và trong nước, chủ nghĩa xã hội phải trải qua những thử thách nặng nề, những khó khăn trong nước có lúc tưởng chừng như không thể vượt qua nổi, những thành tựu bước đầu rất quan trọng của công cuộc đổi mới bảo đảm cho đất nước đứng vững và phát triển, càng làm cho nhân dân tin vào sự lãnh đạo của Đảng, tin vào con đường tiến lên của đất nước mà nhân dân ta, Đảng ta và Bác Hồ đã lựa chọn theo mục tiêu và lý tưởng dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Từ khi giành được chính quyền về tay nhân dân, chúng ta đã xây dựng một nhà nước có bản chất hoàn toàn khác với chính quyền của các thời kỳ khác trong lịch sử. Đồng chí Tổng bí thư đã nói: "Nhân dân là người sáng tạo lịch sử, nhân dân phải là nguồn gốc của quyền lực. Trong xã hội ta, quyền lực nhà nước bắt nguồn từ nhân dân, của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Đây là tư tưởng lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh mà chúng ta phải thấm nhuần sâu sắc và thực hiện một cách đầy đủ nhất". Nhà nước thật sự là của dân, do dân và vì dân, Nhà nước quản lý xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng là bản chất của Nhà nước pháp quyền Việt Nam ta.

Mấy năm nay, cùng với những tiến bộ trong việc đổi mới kinh tế, nước ta đã có những tiến bộ trong việc đổi mới hệ thống chính trị, xây dựng và thực hiện từng bước nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Chúng ta đã phân định rõ hơn chức năng và giải quyết tốt hơn mối quan hệ giữa Đảng với Nhà nước và các đoàn thể nhân dân. Đảng lãnh đạo bảo đảm phát huy vai trò chủ động sáng tạo của Nhà nước. Nhà nước ta được nhân dân giao cho quyền lực và chịu trách nhiệm trước nhân dân quản lý mọi mặt đời sống xã hội. Tính hiệu lực và sức mạnh của Nhà nước chính là thể hiện hiệu quả lãnh đạo của Đảng. Do đó, trong nhà nước pháp quyền của Việt nam luôn luôn có sự thống nhất giữa nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng với tăng cường hiệu lực của Nhà nước. Trong điều kiện Đảng cầm quyền, mối quan hệ giữa Đảng với nhân dân thể hiện tập trung ở vai trò của Nhà nước, của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân nhằm phát huy mọi tiềm lực vật chất, tinh thần và trí tuệ của tất cả các giai cấp và tầng lớp xã hội tập hợp trong khối đại đoàn kết dân tộc phấn đấu vì sự phồn vinh của đất nước, hạnh phúc của nhân dân.

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc luôn luôn là khát vọng cháy bỏng của mấy chục triệu đồng bào. Trong niềm phấn khởi chung trước những thành tựu rõ rệt của đất nước trong sự nghiệp đổi mới, nhân dân đang lo lắng và kiến nghị với Nhà nước ta kiên quyết đấu tranh hơn nữa chống các tệ nạn tham nhũng, hối lộ, quan liêu, làm hàng giả, trốn thuế, lậu thuế... gây tổn thất to lớn cho Nhà nước và Nhân dân. Vì sự nghiệp xây dựng đất nước, nhân dân ta mong muốn Nhà nước quản lý có hiệu quả đồng tiền, bát gạo của dân, khuyến khích các địa phương và mọi người làm giàu đồng thời chăm lo đời sống cho người nghèo và những vùng còn khó khăn. Những đơn thư khiếu tố của dân phải được xem xét, kết luận kịp thời, công minh... Đó không chỉ là tâm tư, nguyện vọng mà còn là sự ủy nhiệm của nhân dân đối với Nhà nước ta.

Bên cạnh việc không ngừng nâng cao ý thức trách nhiệm trước đất nước và nhân dân, đã đến lúc cần ban hành quy chế chặt chẽ về trách nhiệm pháp lý đối với những người giữ trách nhiệm trong bộ máy nhà nước, đặc biệt đối với những người có trách nhiệm phải trước hết tôn trọng pháp luật, làm cho phép nước nghiêm minh, kỷ cương xã hội chặt chẽ, Nhà nước ta thật sự là của dân, do dân, vì dân, động viên sức lực to lớn của toàn Đảng, toàn quân, và toàn dân phấn đấu vì mục tiêu giữ vững nền độc lập dân tộc, làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh.

Xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân vững mạnh
(Xã luận báo Nhân dân 1-9-2009)

Những ngày này, nhân dân ta ở khắp mọi miền đất nước sôi nổi thi đua lập thành tích Kỷ niệm 64 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2-9-1945 - 2-9-2009). Sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa (XHCN) Việt Nam) là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong lịch sử phát triển của dân tộc Việt Nam.

Nước ta từ một nước thuộc địa nửa phong kiến đã trở thành một quốc gia độc lập, tự do, phát triển theo con đường XHCN, có quan hệ quốc tế rộng rãi. Nhân dân ta từ thân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ xã hội. Dưới sự lãnh đạo của Ðảng Cộng sản Việt Nam, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, qua 64 năm xây dựng và phát triển, Nhà nước ta thật sự là trụ cột của hệ thống chính trị, tổ chức nhân dân đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược, bảo vệ vững chắc Tổ quốc XHCN, xây dựng và phát triển đất nước. Ðặc biệt là trong hơn hai mươi năm tiến hành công cuộc đổi mới, Nhà nước ta đã thể hiện vai trò rất to lớn của nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Mọi hoạt động của Nhà nước đều không ngừng phát huy quyền làm chủ về mọi mặt của nhân dân, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, mọi người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện về mọi mặt.

Các cơ quan trong bộ máy Nhà nước đã có nhiều đổi mới cả về tổ chức và hoạt động nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế-xã hội, đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp CNH, HÐH, hội nhập kinh tế quốc tế và nhu cầu của nhân dân. Quốc hội có bước đổi mới quan trọng, từ khâu bầu cử đại biểu QH đến hoàn thiện về cơ cấu tổ chức và phương thức hoạt động; tăng cường bộ phận chuyên trách; làm tốt hơn các chức năng lập pháp, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước. Bộ máy của Chính phủ và cơ quan chính quyền địa phương các cấp cũng được kiện toàn thêm một bước. Ðã sắp xếp các cơ quan bộ và ngang bộ để hình thành các bộ quản lý Nhà nước theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực, tách dần chức năng quản lý Nhà nước với quản lý sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, phân biệt chức năng của cơ quan hành chính công quyền với các đơn vị sự nghiệp, dịch vụ công cộng. Sự điều hành của Chính phủ ngày càng nhanh, nhạy, kịp thời, hiệu quả hơn. Ðã tiến hành cải cách một bước nền hành chính Nhà nước trên các lĩnh vực thể chế hành chính, tổ chức bộ máy hành chính, phương thức hoạt động và đội ngũ công chức theo hướng ngày càng khoa học, chính quy, công khai, từng bước quy chế hóa, xã hội hóa hoạt động hành chính. Chức năng, nhiệm vụ, phương thức hoạt động của các cơ quan tư pháp ngày càng được phân định rõ hơn. Nhờ vậy, hoạt động của các cơ quan này đã có nhiều tiến bộ và đạt được những kết quả tốt, góp phần cùng cả nước làm nên thành tựu của sự nghiệp đổi mới, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Bên cạnh những kết quả đạt được trong quá trình đổi mới, tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước ta còn bộc lộ không ít nhược điểm, nhiều mặt chưa theo kịp và đáp ứng được yêu cầu của sự nghiệp đổi mới. Bộ máy Nhà nước chưa thật tinh gọn, chưa thật sự vững mạnh. Chính quyền cơ sở nhiều nơi còn yếu kém. Tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu chưa được ngăn chặn, đẩy lùi...

Xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân là một quá trình. Nghị quyết Ðại hội lần thứ X của Ðảng đã xác định, xây dựng cơ chế vận hành của Nhà nước pháp quyền XHCN, bảo đảm nguyên tắc tất cả quyền lực Nhà nước đều thuộc về nhân dân; quyền lực Nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp giữa các cơ quan trong việc thực hiện quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng tính cụ thể, khả thi của các quy định trong văn bản pháp luật. Xây dựng, hoàn thiện cơ chế kiểm tra, giám sát tính hợp hiến, hợp pháp trong các hoạt động và quyết định của các cơ quan công quyền. Ðây là đòi hỏi của sự phát triển đất nước và là nhiệm vụ của toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân ta. Quốc hội đang tiếp tục đẩy mạnh và thực hiện có chất lượng công tác lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động các cơ quan của Quốc hội. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách nền hành chính Nhà nước, nhất là cải cách thủ tục hành chính; giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương, tăng cường chống tham nhũng, lãng phí. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách tư pháp theo tinh thần Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị nhằm xây dựng một nền tư pháp Việt Nam thật sự trong sạch, vững mạnh, phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc.

Phát huy khí thế hào hùng và tinh thần tiến công của Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân ta quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Ðại hội lần thứ X của Ðảng và các Nghị quyết của Quốc hội, nhất là về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.