Bi hài của triết lý

10:23 CH @ Chủ Nhật - 12 Tháng Sáu, 2016

Một vị giáo sư được xem là danh tiếng, cuối đời sự nghiệp đi đến đâu dù trên giảng đường hay lúc chuyện trò bông phèng, đều giả lả rằng: Khi còn trẻ thì thỉnh giáo linh tinh học, đến bây giờ thì đi giảng sinh sự học. Lớp trẻ cười thích thú với những điều ông nói về cuộc sống, quan hệ nhân quần rất mang màu sắc triết học: bên phải có nghĩa không phải là bên trái, mà trái phải là qui ước do quan niệm, quan niệm có thể thay đổi, vậy nên phải trái cũng chả là cái đếch gì cả. Ông bảo mọi người hãy nhìn vào cái gương mà xem: bên phải ta ở ngoài là bên trái trong gương, cái mà người ta thấy bên trái trong gương mới đúng là bên phải của nó. ‘Nó’ là ai? Vừa là ta mà vừa không phải là ta. Đập cái gương đi không còn ‘nó’ nữa nhưng vẫn còn ta, nhưng nếu không còn ‘nó’ thì ta biết ta như thế nào?

Gần đây ông bị tai nạn xe máy, chân đi thập thọt. Người ta đến hỏi thăm. Ông trách cái đứa tông xe vào ông và than thở : chẳng còn phải trái gì nữa cả.Mọi người nghe, nhớ lại câu chuyện ông vẫn giả lả nên đều cười rất vui vẻ, nghĩ là ông tự khôi hài để làm nhẹ cái tai nạn của chính ông. Bây giờ chân phải, chân trái của ông cũng chả có ý nghĩa gì, có gọi bằng gì thì cũng chỉ là đôi chân thập thọt mà thôi.


Tinh hoa vỉa hè

Quán nước trà thuốc lá ông Lư gần nơi tôi ở, hàng họ không có gì ngoài mấy cái bàn gỗ với chiếc bếp than hồng đun nước, ngâm chén, ủ trà. Theo lịch mỗi ngày ông phục vụ khách một loại trà với những cái tên: Hồng trà, Sen Trà, Nhài trà, Bích trà, Đào trà, Tuyết trà… hoặc lâu lâu lại có một cái tên mới lạ thay cho tên cũ. Ông gọi tên quán của mình là Quán Trà & Đạo & Thơ

Hàng sáng và mỗi buổi chiều là nơi tụ hợp của nhiều vị cựu chiến binh, các bác già về hưu... Họ vốn là trí thức cả. Cũng không hiếm khi thấy cả những cậu chàng sinh viên ngồi đó rung đùi hóng nghe các bậc cao đạo bình thơ ghi trên vách liếp, lúc thì lớn tiếng phê phán xã hội, khi thì luận bàn về những thâm cung bí sử Tây, Tầu, Ta…. đủ cả. Quán Trà bé nhỏ này tuy ghé tạm vỉa hè sát bên lối vào cầu thang của khu chung cư, thế mà có lần Đài truyền hình NHK của Nhật bản sang quay như là một phóng sự về cái thú Trà Đạo kiểu VN. Các cụ càng thích lắm, vì thế quán trà càng như có thêm thương hiệu.

Nhân một lần tôi cũng ghé qua, gặp một bác quen, thăm hỏi: Thưa bác, anh cả nhà ta dạo này thế nào ạ ?Bác lắc đầu chán chường: dào ôi, chúng đâu có nói gì và tôi có hỏi cũng đâu biết hơn gì. Thôi ai có thân thì lo cháu ạ.

Một bác khác xen vào: này cậu có biết chuyện Đại hội lần này chưa ? Tôi bảo chưa được biết ạ. Bác trề môi, vẩy ngón tay trỏ: thế mà cũng là công chức cơ đấy. Rồi không đợi tôi hỏi bác nói một thôi một hồi. Cuối cùng lại quay sang tôi bác khuyên : Này, nhưng mà cậu là công chức cũng nên giữ mồm giữ miệng nhé, nghe đâu bỏ đó kẻo hại cho cậu.

Một sinh viên ngồi bên cạnh quay sang tôi mồm chành ra, giọng thán phục : nói thật với ông anh chứ, các cụ đây đông tây kim cổ tuyệt lắm. Hễ có thời gian là em cứ phải ghé vào đây bồi bổ thông tin, tri thức, ở trường nghe mấy ông thầy em cảm tưởng họ giáo điều, chẳng biết gì cả, chả học được cái gì. Có ngồi đây em mới thấm thía cái lí gì đã làm nên 500 năm Quốc Tử Giám anh ạ.

Vài tuần trà tôi đứng dậy ra về, trước mặt tôi là một cụ già khác đang lẹt xẹt đôi dép lê đến thế vào chỗ tôi vừa ngồi, tôi đã nghe thấy các cụ đang ngồi trong đó nói chào đón : Gớm kính bác, chưa thấy bác đến chúng em coi như là chưa có chuyện gì… bác ạ.

Nguồn:
FacebookTwitterLinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Trí thức và thói háo danh

    05/02/2018Vương Trí NhànTrí thức là một thành phần quan trọng, đóng vai trò định hình tư tưởng, dẫn dắt xã hội. Tuy vậy, theo nhà nghiên cứu Vương Trí Nhàn, không phải toàn bộ nhưng ít nhất một bộ phận trong số họ có những nhược điểm cố hữu...
  • Bàn thêm về mối quan hệ giữa trí thức và nhân cách

    15/06/2020Vương Trí NhànGiữa con người và nhân cách có sự khác nhau: một bên là sản phẩm tự nhiên (ta hay nói ai cũng là một con người), còn bên kia là sản phẩm của quá trình tự đào luyện với sự giúp đỡ cửa lý trí sáng suốt. Nói cách khác: người ta không sinh ra đã là một nhân cách, người ta chỉ trở thành một nhân cách...
  • Trí tuệ cộng đồng: Chìa khoá vào kinh tế tri thức

    19/07/2019Hoàng TuỵĐứng trước một thế giới đang chuyển mạnh sang kinh tế tri thức, nhiều người lạc quan tin tưởng như thể chúng ta sắp bức vào một sân chơi mới, ở đó tài trí người Việt Nam sẽ phát huy được hết ưu thế. Ngược với xu hướng này cũng có ý kiến dè dặt, cảnh báo rằng sự hăng hái đặt cược quá cao vào kinh tế tri thức...
  • Tâm đàm về cái Sự học, Tri thức và Trí thức

    01/05/2018Nguyễn Tất ThịnhNgày xưa, người có trình độ như ông Giáo Thứ (trong Sống Mòn của Nam Cao) có thể được xem là Trí thức. Nói chúng họ có vẻ như là người học rộng biết nhiều, và có trình độ được đào tạo cao hơn mặt bằng chung, thuộc tầng lớp được xã hội gọi là ‘Thày’, như Thày Giáo, Thày cãi, Thày thuốc…
  • Trí thức, lãnh đạo và cái dũng của phản biện

    14/06/2016Lê Vinh TriểnMột “không gian” rộng là thực sự cần thiết để trí thức có thể toàn tâm toàn ý thực hiện trọng trách của mình trước xã hội: phản biện để phát triển đất nước. Phản biện là một việc gắn liền, gần như song sinh với trí thức. Nếu không có phản biện thì không có trí thức thật sự. Đã là trí thức thì phải đã, đang và sẽ phản biện.
  • "Sĩ phu, trí thức thì không được hèn"

    16/03/2016Bùi Hoàng Tám (thực hiện)Nhân đầu xuân mới, bàn tròn xuân Kỷ Sửu của Đất Việt ghi lại những ý kiến của các nhà trí thức nổi tiếng Việt Nam bàn về sĩ phu, trí thức thời nay.
  • Tản mạn về trí thức và trí giả

    31/01/2016Trương Xuân HươngTrong “Từ điển tiếng Việt” do Viện Ngôn ngữ học biên soạn, GS Hoàng Phê chủ biên, hai từ “trí thức” và “trí giả” không có nghĩa khác nhau là mấy...
  • Giá của tri thức

    28/01/2016GS, TSKH Vũ Đình Cự“Tri thức, bao gồm cả tri thức về phát triển là hàng hóa công cộng toàn cầu” (J.Stiglitz), nhưng các quốc gia giàu có đang sử dụng quyền sở hữu trí tuệ để ngăn cản sự truyền bá tri thức cho sự phát triển chung cứu thế giới...
  • Trí thức nửa mùa

    09/09/2013Oleshuk Iu.FỞ nước Nga, trong thế kỷ XX đã hình thành một tầng lớp xã hội, được coi là trí thức, nhưng trên thực tế lại không phải là như thế. Chính các đại diện của tầng lớp này, chứ không phải giới trí thức, đã đóng vai trò chủ yếu trong những cuộc cải cách đầy tai họa hồi những năm 80 và những năm 90 của thế kỷ vừa qua. Đấy là tầng lớp trí thức nửa mùa.
  • Sĩ phu, trí thức nước nhà xưa và nay

    08/09/2013TS. Chu HảoKhông ai nâng cao được vai trò của trí thức nếu giới trí thức của chúng ta không tự khẳng định được mình! Không ai san sẻ trách nhiệm với trí thức được; chỉ có trí thức mới thi hành được thiên chức của mình; vinh quang và cay đắng gắn liền với thiên chức ấy cũng chỉ dành riêng cho giới trí thức mà thôi!
  • Khủng hoảng trí tuệ và sứ mệnh tầng lớp trí thức

    30/07/2009N. A. Berdaev* - Phạm Nguyên Trường dịch và chú thíchTình hình trong lĩnh vực trí tuệ và các đại diện của nó, tức là tầng lớp trí thức, càng ngày càng trở thành nặng nề và nguy hiểm. Sự độc lập trong tư duy, tự do trong sáng tạo đang bị những phong trào đầy sức mạnh của thời đại chúng ta phủ nhận. Các thế hệ hiện nay và các lãnh tụ của chúng không công nhận vai trò định hướng của trí tuệ và tư duy. Trong lĩnh vực này thì thế kỷ của chúng ta khác xa với các thế kỷ XIX và XVIII. Những người trí thức, những người sáng tạo văn hóa tinh thần hiện nay cần phải thực hiện các đơn đặt hàng của đời sống, phải phụng sự các quyền lợi của xã hội và ước muốn bá quyền.
  • Tri thức và thường kiến

    04/09/2006Có thật là có tri thức không hay tất cả đều là thường kiến? Hình ảnh của thế giới và lối sống của chúng ta đã thay đổi quá nhiều trong năm mươi năm qua khiến tôi băn khoăn không biết chúng ta có thể có được tri thức chắc chắn về một điều gì đó không?
  • "Trí thức không được phép thiếu tri thức"

    05/06/2006Trịnh TúKhi còn là Thứ trưởng Bộ Khoa học - Công nghệ, có một dịp được trò chuyện với ông, tôi thực sự ngạc nhiên khi nghe ông tâm sự: "Vốn liếng tri thức của mình chẳng được là bao, ngày càng thấy mình nhiều lỗ hổng quá!". Khi đó ông đang được đánh giá như một người tiên phong trong lĩnh vực khoa học công nghệ VN. Bây giờ nghe nói ông làm Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà XB Tri Thức, tôi lại tìm đến ông để được nghe ông nói tiếp câu chuyện này.
  • Xuân thu nhã tập bàn về người trí thức

    04/06/2006GS. Nguyễn Đình ChúTôi muốn chúng ta chú ý nhiều đến bài viết bàn về “trí thức” của bộ ba tác giả: Phạm Văn Hạnh, Đoàn Phú Tứ, Nguyễn Lương Ngọc. Riêng tôi, xin được nói ngay đấy là một luận văn xuất sắc, hiếm thấy trong việc bàn về trí thức. Bản luận văn đặt ra các câu hỏi: Trí thức là gì? Thế nào là kẻ trí thức? Làm sao tới được trí thức?
  • Nhu cầu về tri thức: vấn đề lớn ở Việt Nam

    03/01/2006Biên dịch: Minh Sơn"Nếu là bạn tốt của VN thì phải phê phán VN. Tôi tin có rất ít sự phê bình mang tính xây dựng liên quan tới chính sách và thành tựu kinh tế xã hội của VN, cả ở trong nước lẫn nước ngoài", Trên tinh thần đó, ông Thomas Vallely, Giám đốc chương trình Việt Nam của ĐH Harvard đã "xin trình bày bài phê bình dưới đây" tại phiên thảo luận có nội dung "Giáo dục ĐH Việt Nam: Nguồn lực và cơ hội" trong khuôn khổ hội nghị khoa học của các nghiên cứu sinh VN tại Mỹ...
  • Trí thức và chất lượng cuộc sống...

    12/12/2005Đặng Lam SơnCó người nói rằng: "Trí thức ở nước ta những năm gần đây chưa phát huy hết khả năng sáng tạo của mình". Điều đó là đúng, nhưng...
  • Hãy "thực dụng" hơn với tri thức

    06/02/2004SV dùng Internet để làm gì, nếu không phải đến 90% chỉ để chat? Nếu ở KTX có 2 TV, một phát thời sự, một chiếu phim chưởng dài tập, chưa biết TV nào "ăn khách" hơn... Thế mà đến đâu cũng thấy SV kêu "đói" thông tin, "khát" tivi. Quả thực, tình trạng này cũng nhìn rộng, hoá ra không phải thế...
  • xem toàn bộ