Tri thức đột biến

07:56 SA @ Thứ Ba - 16 Tháng Chín, 2008

Bộ GDĐT vừa công bố tỉ lệ thí sinh đỗ tốt nghiệp THPT lần hai là xấp xỉ 50%, tính chung cả hai lần thi là 86,57%. Trong đó, 15 địa phương có tỉ lệ đỗ tốt nghiệp THPT lần hai trên 90% - tính chung cả hai lần thi, cũng có 10 tỉnh có tỉ lệ tốt nghiệp trên 90% (!).

Đặc biệt, so với kết quả thi tốt nghiệp năm ngoái, rất nhiều địa phương giỏi đến bất ngờ như Tuyên Quang, tăng 47,65%; Sơn La tăng 25,07%. Tính riêng khối bổ túc THPT thì sự đột biến càng "ấn tượng" hơn: Tuyên Quang tăng 85,49%; Quảng Bình tăng 58,55%... Đó là một kết quả làm cho mọi nhà đều vui?

Giáo dục là một ngành đặc thù - khó có sự đột biến trong kiến thức, dù dùng bất kỳ biện pháp kích thích nào. Chẳng lẽ chỉ cần vài thay đổi "hai không" và "bốn không" là lập tức tạo nên sự đột biến trong hiểu biết?

Nếu Bộ GDĐT nghiêm túc đánh giá kết quả thi tốt nghiệp THPT lần thứ nhất thì sẽ thấy "hiện tượng" Đắc Lắc hay Gia Lai có số học sinh đỗ tốt nghiệp cao hơn hoặc bằng Nghệ An, Hà Tĩnh..., phải là những con số đáng quan ngại.

Những kết quả tương tự cho thấy rằng rất có thể địa phương nào tổ chức thi nghiêm túc, chấm đúng thì kết quả thấp, và ngược lại. Làm sao có thể trong một lần thi hay sau một năm "phát động", "thi đua" lại có thể tạo nên sự "thành công" ngoài sức tưởng tượng.

Theo một lãnh đạo của Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục cho biết, cục sẽ đề xuất để chấm thẩm định một số địa phương bị nghi ngờ là kết quả không bình thường (TP, 12.9.2008) (!).

Cách nói đó đã trở nên thật bình thường từ rất lâu rồi, bởi lẽ, kết quả đã công bố, ai dám sửa đổi và ai có quyền hạ thấp hay - dùng từ một cách "khoa học" là thẩm định? Với một nền móng giáo dục còn nhiều bất cập, chương trình đào tạo còn ít thay đổi, làm sao tạo nên sự chuyển biến rất nhanh về kết quả thi cử?

Chúng ta đang chống căn bệnh thành tích, nhưng dường như chỉ thay thế một kiểu thành tích này bằng một dạng thành tích khác, dễ chấp nhận hơn? Đến trường, vào năm học mới không có sách vở, 17.300 ngôi trường không thể tiếp cận với công nghệ thông tin, hàng triệu cuốn SGK phải sửa chữa lem nhem cho dù đính chính được xuất bản thành sách hay thu gọn lại thành tờ..., đó không hề là cách bắt đầu tốt đẹp của một năm học mới nhiều kỳ vọng.

Cần phải ghi nhận là nền giáo dục nước nhà trong hai năm qua có những chuyển biến đáng trân trọng. Tuy nhiên, như thế vẫn là chưa đủ. Phải có một cách hiểu hoàn toàn mới trong triết lý giáo dục. Đó là nguyên tắc. Phải có một cuộc cách mạng thực sự trong nhận thức và hành động thì công cuộc di truyền về mặt văn hoá (giáo dục) mới có thành tựu rõ ràng (và đừng mong đạt hiệu quả tức thì).

Kết quả thi ở nơi này hay nơi khác, suy cho tới cùng chỉ là thống kê hay là sự số hoá tri thức mà thôi. Chất lượng của nền giáo dục mới là điều mà dân tộc và thời đại đòi hỏi. Tại sao chúng ta có thể tìm thấy rất nhiều sự đột biến về kết quả, trong khi những thay đổi căn bản của tri thức chưa được xã hội kiểm định?

Nguồn:Lao động
LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Thể chế và Thành tích

    25/10/2014Nguyễn Trần BạtBất kỳ nhà nước hay hệ thống chính trị nào cũng phải trả lời câu hỏi làm thế nào để phát triển hay làm thế nào để giảm thiểu rủi ro trong tiến trình phát triển. Trong quá trình đi tìm lời giải cho câu hỏi này, càng ngày người ta càng nhận ra vai trò của thể chế đối với phát triển, nghĩa là, một thể chế tốt sẽ đẩy mạnh tốc độ phát triển và tăng cường chất lượng phát triển; ngược lại, một thể chế bất hợp lý sẽ kìm hãm tốc độ phát triển và làm suy thoái chất lượng phát triển...
  • Thể chế lạc hậu và căn bệnh thành tích

    24/09/2010Nguyễn Trần BạtChúng ta đều biết rằng, theo logic thông thường, một thể chế tốt sẽ tạo ra thành tích và một thể chế bất hợp lý sẽ không tạo ra thành tích. Tuy nhiên, trên thực tế, một số thể chế bất hợp lý vẫn tạo ra thành tích. Tại sao lại có hiện tượng như vậy?
  • Thói hư tật xấu của người Việt: Bệnh thành tích, ỷ lại, thích bắt chước

    07/05/2007Vương Trí NhànCái mà ta gọi là tự trào văn học do chế độ phong kiến và chế độ thực dân để lại chỉ là những hình thái hết sức gầy còm bạc nhược. Nền văn học bình dân chưa được phát triển. Bản sắc của dân tộc luôn luôn bị bóp chẹt dưới tư tưởng bản xứ xưa kia, nghĩa là kẻ học trò của tư tưởng phong kiến Trung Hoa và sau đó là tôi đòi của chủ nghĩa thực dân Pháp.
  • Bệnh thành tích và thi đua: Thâm căn!

    14/11/2006Lê Văn TứKhi nói tới nguyên nhân những khuyết tật của nền giáo dục nước ta hiện nay, ý kiến hầu như thống nhất cho là do bệnh thành tích, hệ qủa của thi đua. Vì vậy nhiều người, trong đó có cả những nhân vật có uy tín trong ngành giáo dục như Giáo sư Hoàng Tụy, Giáo sư Văn Như Cương, đã đề nghị bãi bỏ việc thi đua trong các trường.
  • Về nguyên nhân của bệnh thành tích trong ngành giáo dục

    17/10/2006Nguyễn Đức DụCứ nhìn vào số người được đi học người có trình độ phổ thông, người được tốt nghiệp Đại học, rối số lượng Giáo sư, Phó Giáo sư... thì đa phần chúng ta sẽ hài lòng. Thế nhưng, nền giáo dục thông qua những gì mà chúng ta thấy, có cả cái nhìn của những người có chuyên môn cao, cho đến cái nhìn của người dân bình thường lại không mấy sáng sủa và đang rất đáng lo ngại...
  • Giáo dục và bệnh thành tích

    19/07/2006Huỳnh Bửu SơnThành tích là kết quả có thể đánh giá được của nỗ lực con người. Kết quả đó không chỉ là một lợi ích vật chất hay tinh thần cá nhân, tuy rằng phần lớn yếu tố tạo nên động lực khiến con người phải nỗ lực nhiều hơn, tốt hơn để đạt thành tích chính là lợi ích cho mình. Nhưng con người vẫn có thể làm hết sức mình vì lợi ích chung, lợi ích của xã hội, của đất nước.
  • Bệnh thành tích đã lan rộng!

    07/12/2005Ngọc MinhChạy theo thành tích đã trở thành bệnh - bệnh thành tích. Bệnh này không trực tiếp gây chết người, nhưng có thể làm "chết" một phong trào, làm "chết" sự trung thực, làm "chết" lòng tin và làm "chết" sự phát triển, gây ra tính gian dối, kiêu ngạo...
  • Bản “thành tích”... đạt chuẩn quốc gia

    12/10/2005Hoàng Trí Dũng - N. Bình - Phạm KiềuTheo báo cáo của Sở GD-ĐT Cà Mau hiện tỉnh đã có 76/89 xã, phường, thị trấn và 4/9 huyện, thành phố đạt chuẩn quốc gia về phổ cập giáo dục trung học cơ sở... Oái oăm thay, các con số báo cáo này được xây dựng dựa trên sự gian lận của những cán bộ quản lý ngành giáo dục và giáo viên nhiều trường...
  • Bệnh thành tích trong giáo dục vẫn là... bệnh nan y?

    23/08/2005Quốc Thanh - Sông Ngân64,15% - tỷ lệ tốt nghiệp THCS ở Khánh Hòa - đã gây “sóng gió” cho tỉnh này trong suốt mấy tuần qua. Nhưng từ con số này đã nói lên điều gì trong cách dạy và học hay tổ chức thi cử?
  • Tuyên chiến với bệnh thành tích: Ai cần động viên?

    18/08/2003Một câu chuyện ngoài hành lang lớp học: có một giáo viên lớp 5 đã dặn học sinh của mình: "Nếu vào phòng thi mà không làm bài được thì cứ xin đi tiểu để ra ngoài gặp thầy, thầy sẽ giúp cho...” Bé Dương, con của chị Minh, đã nhớ kỹ lời thầy dặn. Trong một buổi thi tốt nghiệp tiểu học, bé đã xin "đi tiểu” đến ba lần để gặp thầy - đang làm giám thị hành lang tại nơi bé thi. Thầy đã giúp bé ba "chiêu” và bé đã... đường hoàng tốt nghiệp tiểu học!
  • xem toàn bộ