Mối Quan Hệ - Căn bệnh trầm kha và những quy tắc chung

08:16 CH @ Thứ Năm - 07 Tháng Năm, 2015

Tôn trọng và tuân theo những quy tắc chung là tiền đề để xây dựng một đất nước văn minh, khoa học và tiến bộ. Quy tắc chung - đó là hệ thống hiến pháp, pháp luật của một quốc gia; là những nội quy, quy định của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp; là những tiêu chuẩn công nghệ, chất lượng của một sản phẩm, hàng hóa; là những gì đang hiện hữu xung quanh chúng ta, từ những biển báo giao thông, xếp hàng ở nơi công cộng, đổ rác đúng nơi quy định cho đến những chuẩn mực về cách cư xử giữa các thành viên trong một gia đình. Nhưng ở đất nước chúng ta, ranh giới của những đúng sai, ranh giới của những quy tắc chung đó đã và đang bị phá vỡ bởi mối quan hệ.

Chỉ một cuộc gọi cho người quen, vào bệnh viện khám chữa bệnh không cần phải xếp hàng như những bệnh nhân khác; vi phạm luật giao thông chắc hẳn cũng sẽ được bỏ qua nếu bạn quen biết hoặc bạn là người trong ngành; chuyện con cháu, bạn bè, người thân quen nhờ xin việc từ lâu đã chẳng còn xa lạ. Không phải đến tận bây giờ những điều như vậy mới trở nên quen thuộc mà chúng đã gắn bó cùng chúng ta cả ngàn năm nay rồi, do dư âm của chế độ phong kiến- chế độ cha truyền con nối vẫn còn, cho nên "một người làm quan cả họ được nhờ". Và những người có khả năng "hô mưa gọi gió, đổi trắng thay đen", sẵn sàng phá vỡ ranh giới của những quy tắc chung đó vẫn đang được thần tượng và ngưỡng mộ. Họ có thế là một quan chức, một bác sỹ, một công an, một doanh nhân, một kỹ sư,... họ có thể là bạn, họ có thể là tôi, và cũng có thể là một ai đó trong số những bạn bè, người thân của chúng ta.

Để có mối quan hệ, thay vì chăm chỉ rèn luyện tài năng, tu dưỡng đạo đức để trở thành một người không thể bị từ chối, một người thú vị mà nhiều người muốn kết thân, thì nay lại chăm chăm học lối sống xu nịnh, văn hóa quà cáp, văn hóa bia rượu được hình thành. Để có mối quan hệ, thay vì vươn lên khẳng định tài năng thì nay lại tìm cách hãm hại, vùi dập người khác, thói ghen ghét, đố kỵ, nói dối cũng từ đó mà ra. Để có mối quan hệ, người ta háo khoác lên mình những danh vị, khiến cả xã hội chạy theo những giá trị hão huyền, tệ mua bán bằng cấp, thật thật giả giả; tệ gây ra bao điều tai tiếng chỉ để nhanh chóng được nổi tiếng, làm ảnh hưởng trầm trọng đến lối sống, đạo đức của giới trẻ. Và để có mối quan hệ, người ta chấp nhận sống hèn nhát, an phận thủ thường, không dám lên tiếng trước những bất công, thói cả nể, lấp liếm, bao che, thiếu minh bạch cũng từ đó mà ra.

Và một khi ranh giới của những quy tắc chung bị phá vỡ cũng là khi pháp luật không còn đủ sức răn đe; những nội quy, quy định không còn được tôn trọng và tuân theo; những tiêu chuẩn công nghệ, những chuẩn mực đạo đức cũng chẳng còn được đoái hoài. Nếu không phải làm vì mình, vì những người thân của mình thì cũng chẳng cần quan tâm đến sạch bẩn thế nào, an toàn hay không. Nếu không phải làm vì mình, vì người thân của mình thì những sản phẩm, đồ dùng làm ra cũng chẳng còn được tỉ mỉ, tinh tế đến từng chi tiết. Nếu mang tư tưởng đó vào trong quản lý, kinh doanh, sản xuất công nghiệp thì thật là tai hại. Chẳng thế mà, những bản hợp đồng đang dần được ký kết trên bàn nhậu thay vì được đánh giá, kiểm định một cách cẩn thận theo các quy định, những công trình mọc lên mới vừa xong thì nay lại đã hỏng; những dự án thiếu những suy xét, tính toán cho mai sau gây thất thoát, lãng phí tài sản của công, hủy hoại môi trường; rồi nhiều loại hàng hóa độc hại, kém chất lượng được tràn vào, phá hoại nền sản xuất của ta, làm dòng giống dân ta suy kiệt. Chẳng cần đến những con số thống kê về khoản nợ công mà mỗi người dân đang phải gồng gánh, chẳng cần đến những con số về tỉ lệ sinh viên ra trường thất nghiệp, số người chết vì tai nạn giao thông mỗi năm, số ca mắc bệnh ung thư, hay số vụ phạm tội trộm cắp, cướp giật, giết người,... mỗi năm mới biết được đất nước ta đang trong tình trạng kinh tế khó khăn, đạo đức suy thoái; mà bạn có thể cảm nhận thông qua cuộc sống hàng ngày, đó là khi bạn không biết lựa chọn loại thực phẩm, đồ uống nào để không bị độc hại, đó là khi bạn không còn cảm thấy yên tâm mỗi khi đeo một chiếc túi, dừng xe bên lề đường để nghe một cuộc điện thoại hay những hôm phải về khuya vắng một mình.

Đó là nỗi âu lo của cả một dân tộc đang phải đối mặt với bao hệ lụy. Nó khiến các nhà chính trị trăn trở trong từng quyết định; khiến bao doanh nghiệp do dự với những kế hoạch dài hạn; khiến bao sinh viên hoang mang khi cầm tấm bằng trên tay, chọn việc để làm, chọn lẽ để sống; và khiến bao gia đình tan nát vì những tệ nạn nay đang len lỏi vào trong từng ngõ ngách, thôn xóm. “Nói ra những điều này không phải để trách móc hay ngoái cổ nhìn về quá khứ mà bởi vì chỉ khi nào chúng ta thực sự hiểu được vì sao lại như vậy thì chúng ta mới đủ sức vực dậy cả một dân tộc”.

Mối quan hệ không ở đâu xa lạ, nó đang ở trong chính bản thân mỗi chúng ta. Nó xuất phát từ tình yêu thương dành cho gia đình, con cái, bạn bè, người thân. Nó được hun đúc qua hàng ngàn năm chống quân xâm lược, gắn bó nhau qua mỗi trận thiên tai, nó câu kết nên cộng đồng làng xã, hình thành nên văn hóa vùng miền. Mối quan hệ - nó thực sự là sức mạnh, nó làm thay đổi cuộc đời của một con người, làm thay đổi tình trạng trì trệ của một doanh nghiệp, nhà máy và cũng có thể làm xoay vần, chuyển bánh đưa một triều đại sang trang mới. Nhưng chính nó cũng là những con sâu mọt đang gặm nhấm, âm thầm phá vỡ ranh giới của những quy tắc chung khiến cả một triều đại từng bước đi vào khủng hoảng và suy tàn.

Khi xưa, mối quan hệ được thể hiện cho tình yêu thương, cho hận thù, cho đấu tranh bảo vệ dân tộc. Thì nay, hãy để mối quan hệ bộc bạch cho sự thông tuệ, cho sự công bằng, cho trọng dụng người tài, cho khát khao xây dựng và phát triển đất nước bằng những việc làm cụ thể sau đây:

Lập lại trật tự, kỷ cương phép nước, với những chính sách: A) Tự do ngôn luận nhưng phải đi kèm với trách nhiệm ngôn luận, để có thể lắng nghe và thấu hiểu được những mong muốn của nhân dân. B) Dân chủ về mặt trí tuệ nhưng phải có trách nhiệm trí tuệ, để có thể tìm được những người thực tài, ra phụng sự đất nước; không phân biệt dân tộc, giàu nghèo, tầng lớp, tôn giáo, người trong nước hay kiều bào, miễn đó là những người yêu nước hơn ai hết, miễn đó là những người khao khát muốn được cống hiến cho nhân dân, thấu hiểu nhân dân, am hiểu địa phương mình. C) Cùng nhau thiết lập nên những quy tắc chung. Đó là những quy tắc khoa học nhất, rõ ràng nhất, chặt chẽ nhất mà không một thế lực nào, không một mối quan hệ nào có thể phá vỡ, dựa trên tinh thần:

  • Một dân tộc yêu chuộng hòa bình, nhưng kiên quyết đấu tranh bảo vệ độc lập tự do, toàn vẹn lãnh thổ.
  • Một dân tộc khao khát vươn lên, phát triển bằng yếu tố nội lực của toàn dân, thúc đẩy sự vươn lên của mỗi cá nhân, gia đình, tổ chức, doanh nghiệp.
  • Đặt mình vào vị trí của nhân dân để lắng nghe nhân dân mong chờ điều gì; đặt mình vào vị trí của người tiêu dùng để biết người tiêu dùng mong muốn được sử dụng những sản phẩm như thế nào; đặt mình vào vị trí của khách hàng để biết khách hàng mong chờ được đối xử như thế nào; và đặt mình vào vị trí của những người lương thiện, những người làm ăn chân chính để biết những người lương thiện, những người làm ăn chân chính mong chờ được bảo vệ như thế nào. Để những bệnh nhân nghèo có cơ hội qua được cơn bạo bệnh.

Để những người khách thập phương có thể đến được nơi họ muốn tìm với những biển chỉ dẫn mà không vi phạm luật giao thông.

Để người khách ven đường không còn phải loay hoay tìm chỗ đổ rác hay tìm những nhà vệ sinh công cộng.

Để những người lương thiện không phải đánh mất bản ngã của mình mới có thể chăm lo, bảo vệ được cho gia đình, con cái.

Để những người làm ăn chân chính có thể thu được lợi nhuận trên những cánh đồng, nông trại, nhà máy, doanh nghiệp của mình.

Để những bạn trẻ khao khát theo đuổi đam mê, chăm chỉ rèn luyện tài năng, tu dưỡng đạo đức được làm công việc mình yêu thích.

Một khi những quy tắc chung được thiết lập thì phải công bố cho dân được biết; tuyên truyền trên nhiều phương diện, điều gì dân chưa biết thì hướng dẫn, chỉ bảo cho dân; để cho dân tôn trọng pháp luật, tôn trọng những quy tắc chung chứ không phải sợ hãi, trốn tránh.

Một khi những quy tắc chung đó được ban hành thì tất cả mọi người phải cùng nghiêm chỉnh thực thi. Dù có là ai, dù có là gì, và dù có xảy ra bất cứ điều gì đi chăng nữa, những kẻ hiên ngang phá vỡ ranh giới của những quy tắc chung đó nhất định phải bị nghiêm trị. Càng những những người có mối quan hệ, càng phải chứng tỏ mình là người tài giỏi hơn người, xứng đáng được tổ chức lựa chọn, nhân dân giao phó; càng những người thực thi công lý, càng phải chấp hành nghiêm túc nhất để làm gương cho dân. Để thực hiện được những điều này đó là nỗ lực của cả dân tộc, đòi hỏi mỗi cá nhân chúng ta phải nghiêm khắc với chính bản thân mình, nghiêm khắc với những người thân của mình và nghiêm khắc với vận mệnh của dân tộc.

Nhưng cải cách sâu xa nhất đó chính là giáo dục, điều mà người phương Tây, người người Hàn, người Nhật, … đã đi trước chúng ta rất rất nhiều năm rồi.

Dạy cho con trẻ sớm biết tự lập từ những điều nhỏ nhất, để khi lớn lên chúng không còn ỷ lại vào bố mẹ và người thân. Dạy cho con trẻ biết tôn trọng và tuân theo những quy tắc chung, để khi lớn lên chúng là những công dân tốt. Dạy cho con trẻ biết yêu quê hương, đất nước, biết tôn trọng những người xung quanh, biết rung cảm trước những điều tốt đẹp, để khi lớn lên, chúng là những công dân có trách nhiệm với đất nước. Và dạy cho con trẻ dám ước mơ, dám khát khao theo đuổi đam mê, để khi lớn lên chúng trở thành những chủ nhân thực sự của đất nước.

LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Giao tiếp liên văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa: một số vấn đề triết học

    28/11/2019TS. Nguyễn Vũ HảoGiao tiếp liên văn hóa chính là sự giao tiếp giữa các nền văn hóa, giữa các cộng đồng văn hóa khác nhau với những phương thức sống và thế giới quan khác nhau. Bản thân sự giao tiếp liên văn hóa không phải là một hiện tượng mới mẻ, mà đã trải qua lịch sử hàng ngàn năm, gắn liền với số phận của tất cả các dân tộc, các cộng đồng người trên thế giới....
  • Phiếm luận văn hóa giao tiếp online…

    03/05/2017Trịnh Tuấn“Nếu bạn có một cái bánh mì, tôi có một cái bánh mì, ta đổi cho nhau, thì mỗi người vẫn chỉ có một cái. Nhưng nếu bạn có một luồng tư tưởng, tôi cũng có một luồng tư tưởng, ta đổi cho nhau thì mỗi người có đến hai luồng tư tưởng”...
  • Một số hội chứng tâm lí trong giao tiếp ứng xử

    28/02/2016Nguyễn Tất ThịnhDưới đây chúng tôi sẽ đưa ra một số hội chứng điển hình trong giao tiếp ứng xử có tác dụng dương tính hay âm tính đến sự thành công trong giao tiếp với các đối tác của bạn trong cuộc sống...
  • Thói hư tật xấu của người Việt: tùy tiện giao tiếp, thạo sử người, chẳng học ai cả

    24/09/2015Vương Trí NhànNgười nước mình từ xưa đến nay, cái tâm lý đối với việc học là học mà đi thi, đi học cũng như đi buôn bán hay làm nghề, cái mục đích chỉ là cầu lợi mà thôi...
  • Giải mã khác biệt trong giao tiếp giữa nam và nữ

    27/09/2013Hoàng Vy Ân (theo MSN)Khi làm việc, phụ nữ và nam giới sử dụng những chiến thuật khác nhau trong giao tiếp và không phải lúc nào cũng được phía bên kia thông hiểu trọn vẹn. Điều này có thể làm ảnh hưởng đến tiến độ công việc và thậm chí là quan hệ đồng nghiệp. Hiểu lầm có thể bị xóa bỏ nếu các hành vi giao tiếp của nam và nữ được giải mã thỏa đáng...
  • Bàn về cách xử thế và phép lịch sự trong quan hệ giao tiếp của người Việt Nam hiện nay

    31/03/2007Lê ThiChúng ta hay bàn nhiều về đạo đức, nhân cách con người Việt Nam nhưng có lẽ còn ít nói đến phép lịch sự, cách xử thế của họ trong các quan hệ giao tiếp diễn ra hàng ngày trong gia đình, ngoài cộng đồng. Cũng có người nghĩ rằng phép lịch sự là cái gì xã giao bề ngoài, hình thức làm mất tính đặc thù cá nhân. Họ muốn sống một cách "tự nhiên", riêng biệt, không giống người khác. Điều đó có đúng không?
  • Giao tiếp - Xương sống của Promotion

    26/01/2007Lê Hoàng“Cùng một quảng cáo trên truyền hình người xem chăm chú sẽ có cảm nhận hoàn toàn khác với người chỉ xem một cách ngẫu nhiên không chủ đích. Hay một tấm bảng quảng cáo khổ lớn trên xa lộ đôi khi chắng có chút hiệu ứng nào với một thanh niên phóng xe nhanh lướt qua nhưng lại gây được sự chú ý quan tâm người ngồi trong xe chẳng hạn”...
  • Tổ chức giao tiếp như một phương thức kích thích lao động trong các doanh nghiệp

    02/05/2006Nguyễn Đông...kích thích lao động sáng tạo vẫn là vấn đề bức xúc cần đầu tư giải quyết thích đáng để doanh nghiệp và các cơ quan nghiên cứu nói riêng cũng như nền kinh tế nói chung có thể phát triển nhanh và có hiệu quả.
  • Khuyến khích nhân viên thông qua giao tiếp

    08/04/2006Nguyễn Hữu Thiết (Giám đốc nhân lực, Dutch Lady Việt Nam)Chia sẻ quan điểm của Công ty với người lao động sẽ giúp họ thêm tin tưởng và nhận thức rõ để cùng phấn đấu theo mục tiêu của Công ty...
  • 5 Kỹ năng giao tiếp thiết yếu đối với các chủ doanh nghiệp

    28/03/2006Kĩ năng nói một cách hiệu quả không còn đơn thuần chỉ là một điều "có thì càng hay" nữa - nó đã thực sự là một kĩ năng không thể thiếu đối với những người thành công và đặc biệt là đối với các chủ doanh nghiệp thành đạt...
  • Văn minh giao tiếp thời hội nhập

    04/08/2005Diệu TrangVăn hoá thấm từng giọt, còn tiền thì có thể đến một cách ào ạt chẳng hạn như ngày mai anh trúng số độc đắc bỗng nhiên trở thành người giàu có. Đánh giá một con người văn minh, văn hoá, người ta không nhìn theo kiểu cứ là quan chức thì phải bút Monblank, ví Cartier, giày Christian Dior... Cái đó không quan trọng vì họ cũng rất biết về Việt Nam và không phải là mong đợi sự sang trọng đập vào mắt họ mà là người này tầm nhận thức thế nào, hiểu bên ngoài ra sao và mục đích anh đi ra thế giới để làm gì? Vậy nên "văn minh" ở đây là nắm bắt xu thế của thế giới đồng thời khẳng định được đặc thù của bản thân.
  • Trau dồi kỹ năng giao tiếp

    28/01/2004Một nghiên cứu mới được tiến hành ở Mỹ đối với 20.000 người phỏng vấn cho thấy: lý do số 1 làm cho người ta rời bỏ công việc chính là "cách đối xử không tốt của ông chủ". Nói cách khác, đó là vì họ đã gặp phải những ông chủ tồi...
  • xem toàn bộ