ChúngTa.com

Khi cùng hùn hạp mở công ty, không ít người cứ nghĩ rằng nếu mai sau có gì trục trặc hoặc lỡ như “cơm không lành, canh không ngọt” thì lúc đó sẽ... “a-lê-hấp” ra khỏi công ty mấy hồi. Chính cách nghĩ sai lầm này đã khiến cho họ phải trả giá, thậm chí mất hết cả tiền bạc, vốn liếng.

Rút ngang: không cho phép!

Cách đây mấy năm, thấy thị trường nước tinh khiết ngon ăn, chị L cùng với anh bạn K bàn nhau đầu tư vào mặt hàng này. Hai bên thỏa thuận chị L sẽ góp tiền, còn anh K sẽ góp công vì có hiểu biết về kỹ thuật sản xuất nước. Kết quả sau đó là một công ty trách nhiệm hữu hạn chuyên sản xuất nước tinh khiết ra đời. Mặc dù danh nghĩa là giám đốc nhưng hầu như mọi công việc chị L đều tin tưởng phó mặc cho anh K điều hành, thực hiện. Tổng cộng chị L đã đưa cho anh K hơn 100 triệu đồng để mua máy móc và trang trải một số chi phí cho việc thành lập, hoạt động của công ty.

Tuy nhiên, “cuộc hôn nhân” kéo dài khoảng hơn một năm thì bắt đầu rạn nứt. Sự việc nghiêm trọng đến mức chị L phải gửi đơn ra tòa yêu cầu được trả lạiphần vốn góp của mình và coi như mình “không còn là thành viên công ty, không còn quyền lợi, nghĩa vụ gì nữa trong công ty”. Sở dĩ có chuyện như trên là vì, theo trình bày của chị L, anh K đã có một số hành vi tùy tiện như: sử dụng con dấu và giả mạo chữ ký giám đốc để mua bán hàng mà không đưa vào sổ sách công ty; tự ý đưa vốn cho người ngoài vay mượn; chiếm giữ giấy tờ, sổ sách của công ty... Nói tóm lại, chị L hầu như không có quyền hành cũng như không biết gì về hoạt động của công ty mặc dù tiền vốn do chị hoàn toàn bỏ ra.

Dù bức xúc và thiệt thòi nhưng yêu cầu của chị L lại trái luật. TAND TPHCM đã bác yêu cầu của chị L vì cho rằng số vốn chị bỏ ra thực chất đã chuyển hóa thành tài sản của công ty. Mà đã là tài sản của công ty thì không thể “rút ngang” như vậy được. Chị L đành ngậm đắng nuốt cay nhìn tài sản của mình bị rứt ra từng ngày mà chịu bó tay.

Một trường hợp khác tương tự. Năm 2002, bà H bỏ ra 42 lượng vàng SJC cùng với người bạn mở một công ty tư vấn. Người kia được bầu làm giám đốc, còn bà H giữ chức chủ tịch hội đồng thành viên. Mặc dù số vốn chiếm tới 52% tổng vốn góp và trên thực tế chỉ có mình bà H bỏ vốn ra nhưng mọi việc quản lý, điều hành bà H hầu như đều không được biết. Đến khi công ty thua lỗ, nợ nần đầm đìa thì bà H mới tá hỏa, xin được rút vốn. Yêu cầu của bà H cũng đã không được được tòa chấp nhận.

Mua lại: không đời nào!

Cách đây bốn năm, ông D cùng với sáu người bạn lập một công ty trách nhiệm hữu hạn về phần mềm tin học. Với số vốn góp khoảng trên nửa tỉ đồng, chiếm 36% trong tổng vốn góp, ông D được các thành viên bầu làm giám đốc công ty. Nhưng chỉ được một thời gian sau thì giữa ông D và các thành viên bắt đầu hục hặc. Thấy khó có thể “đi chung đường”, ông D xin rút khỏi công ty bằng cách chuyển nhượng phần vốn góp của mình cho các thành viên công ty theo đúng như quy định của pháp luật. Đề nghị này được các thành viên nhất trí. Tuy nhiên, dùng dằng mãi lời đề nghị vẫn không được thực hiện. Vậy là ông D đâm đơn kiện các thành viên công ty ra tòa. Khổ nỗi tại phiên tòa ông D đã không có chứng cứ rõ ràng thể hiện việc các thành viên nhất trí mua lại phần vốn góp của ông. Chẳng những vậy, các bị đơn đều phản tố và không đồng ý việc mua lại đó. Và tại phiên sơ thẩm cách đây không lâu, TAND TPHCM đã bác toàn bộ yêu cầu của ông D.

Ông Nguyễn Công Phú, Phó chánh Tòa Kinh tế, TAND TPHCM, cho biết tranh chấp trong nội bộ công ty, đặc biệt về vốn góp như nói trên là một dạng tranh chấp đang rất phổ biến. Hầu hết các yêu cầu về việc xin rút vốn đều bị tòa bác với lý do việc đó không đúng quy định của pháp luật. “Góp vốn làm ăn cũng giống như một cuộc hôn nhân. Chỉ khác, đến khi trục trặc thì việc chia tay giữa những người hùn hạp khó hơn nhiều so với ly hôn. Nếu vợ chồng mâu thuẫn trầm trọng thì tòa phải cho ly hôn nhưng với công ty thì khác. Luật không cho phép các thành viên tự ý muốn rút ra khỏi công ty lúc nào cũng được, kể cả khi mâu thuẫn đã trở nên trầm trọng”. Trong trường hợp cơm không lành canh không ngọt, theo ông Phú, chỉ có bốn giải pháp được pháp luật cho phép là: chuyển nhượng vốn; công ty mua lại phần vốn góp; được chia giá trị còn lại sau khi công ty giải thể và giảm vốn điều lệ. Tuy nhiên, các giải pháp này đều rất khó thực hiện vì muốn thực hiện thì phải đạt được sự đồng thuận của các thành viên cũng như thỏa mãn một số điều kiện của pháp luật (ví dụ, phải có kiểm toán để chứng minh rằng ngay sau khi hoàn trả phần vốn góp cho thành viên, công ty vẫn đảm bảo thanh toán đủ cho các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản khác...).

Đó là những điều không thể không nhớ trước khi đặt bút “se duyên”.