ChúngTa.com

Hiện nay, có nhiều cuộc thi tìm hiểu kiến thức nhân một sự kiện, một vấn đề, một dịp nào đó thường được vận động khá rầm rộ và thu hút nhiều người tham gia. Ở một góc độ, những cuộc thi như thế này giúp người dân nâng cao nhận thức. Thế nhưng, đôi lúc, có những cuộc thi không thực sự thiết thực nên những đơn vị hay cá nhân chỉ tham gia theo kiểu "đối phó", chỉ gây nên lãng phí, tốn kém...

Chưa bao giờ lại thấy phong trào thi nở rộ như bây giờ: Thi tìm hiểu trong các ngành, các cấp, dành cho các đối tượng từ nhỏ tới lớn. Đấy là chưa kể còn có vô vàn các cuộc thi do những người đứng đầu các cơ quan "ngẫu hứng" nghĩ ra để cho có phong trào, còn báo cáo tổng kết cuối năm với cấp trên.

Và thế là cấp dưới cứ è cổ ra làm bài thi vì sợ làm phật lòng sếp, dù biết rằng các cuộc thi như thế này không mấy thiết thực. Thế nên, các ban, các phòng bảo nhau cùng làm bài tập thể. Nghĩa là giao khoán hẳn cho một anh lo đi sưu tầm, tìm hiểu, nghiên cứu tài liệu rồi về làm bài thi, sau đó cứ phân phát cho mọi người để cùng sao chép, ký tên đàng hoàng. Thế là, bài vẫn có (không qua quýt, sơ sài) mà sức lại đỡ tốn.

Những bài thi kiểu này giống nhau tới khoảng 90%, còn lại những câu hỏi đại loại như "Bạn sẽ làm gì" hay "Bạn có đóng góp gì", "Bạn nghĩ gì" thì may ra mới khác nhau. Nhưng nhiều khi, với cả những câu hỏi riêng tư này, người ta cũng thấy đáp án không sai lấy một chữ.

Công bằng mà nói, tổ chức các cuộc thi như vậy ít nhiều cũng tác động tích cực tuỳ theo ý nghĩa, mục đích các cuộc thi, giúp những người trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia cuộc thi có thêm những nhận thức về chính trị, XH, kiến thức cuộc sống... Tuy nhiên, việc hưởng ứng phong trào thi theo kiểu đối phó như trên thì chủ yếu đem lại sự lãng phí thời gian và công sức của tập thể.

Về phần mình, nhiều BGK cũng chẳng phải bận tâm vì thời gian đâu mà đọc những bài thi tìm hiểu giống hệt nhau như vậy. Thế nên, hầu hết các cuộc thi đều không thể thiếu cái giải "tập thể" cho những đơn vị có nhiều bài thi nhất (dù rằng đều là photocopy giống hệt nhau). Rồi cả giải "Bài làm công phu nhất" trao cho những bài thi nặng tới cả chục cân, trong đó có đủ nào là ảnh minh hoạ, tư liệu sưu tầm từ báo chí... Kể ra với công sức như vậy cũng đáng được BGK để tâm.

Tuy vậy, nếu như để trả lời đầy đủ và trúng nội dung thi thì không cần phải có một đáp án "nặng ký" đến thế, nhưng tâm lý có "hoành tráng" thì mới được để ý nên ai cũng cố "vẽ" ra thật nhiều. Điều này phần nào làm nản lòng những ai tham gia thi vì muốn góp phần hiểu biết của mình, nhưng không đủ thời gian và điều kiện để thực hiện những bài thi "hoành tráng" như vậy.

Thực tế cho thấy có những nơi tổ chức cuộc thi theo phong trào, nên kiến thức của BGK cũng không hơn gì người dự thi. Thế là xảy ra chuyện BGK lúng túng không trả lời nổi đáp án, thậm chí còn áp đặt đáp án sai thành đúng. Mới đây có câu hỏi trong một cuộc thi ở cơ sở là: Danh lam thắng cảnh của quận Thanh Khê (TP.Đà Nẵng) ở đâu và đáp án mà BGK đưa ra là: Tượng đài Mẹ Nhu (!?!). Thậm chí, ngay cả tên cúng cơm của mẹ Nhu là Lê Thị Dãnh, nhưng BGK cũng xuê xoa "Lê Thị Đãnh cũng được!".

Trên đây chỉ là một phần nhỏ chưa được như mong muốn của những cuộc thi. Mong rằng với những đóng góp này, những người tổ chức các cuộc thi sẽ có thêm những cân nhắc để sao cho tổ chức các cuộc thi thực sự mang lại hiệu quả và có tác dụng bổ ích cho người tham gia.