ChúngTa.com

CHƯƠNG 7. SỰ PHÁT TRIỂN ĐUỔI KỊP CÁC NƯỚC TIÊN TIẾN

7.1. VÀI NÉT VỀ CUỘC CHIẾN TRANH KINH TẾ TOÀN CẦU HIỆN NAY

Trong cuộc chiến tranh kinh tế toàn cầu hiện nay, mơ hồ về tính chất tàn bạo, độc ác của những thủ đoạn mà các thế lực tư bản sử dụng là một điều không thể chấp nhận được, thậm chí là một tội ác đối với các doanh nghiệp, đối với đời sống của nhân dân, đối với vận mệnh của dân tộc. Mơ hồ về tính chất khốc liệt và tàn bạo của cuộc chiến tranh kinh tế sẽ phải trả một giá rất đắt, trong đó phải kể đến các cuộc khủng hoảng kinh tế xã hội, sự mất mát các tài sản quốc gia, sự phá sản hàng loạt các doanh nghiệp trong đất nước, và quan trọng hơn là mất quyền điều hành kinh tế siêu vĩ mô của nước đó.

Việc sản xuất ra tiền ảo là công cụ cướp đoạt thành quả phát triển của các nước khác và khi cần thì là công cụ huỷ hoại thành quả phát triển của các nước khác. Tính chất tàn bạo của chủ nghĩa tư bản hiện đại luôn gây ra những hậu quả nghiêm trọng như các cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ là định mệnh không tránh khỏi, lúc nào cũng chực đổ xuống các nước đang phát triển, thậm chí là ở những nước phát triển nhất. Việc đồng đô la Mỹ chỉ trong ba năm mất giá 50% giá trị so với đồng Euro là biểu hiện tàn khốc của cuộc chiến tranh tiền tệ mà tư bản Mỹ quyết giành địa vị bá chủ. Đây là đòn hiểm độc của tư bản Mỹ đánh vào tư bản của các nước thuộc khối đồng Euro, ngăn chặn tiến trình sản xuất ra tiền ảo của tư bản của các nước thuộc khối đồng Euro và tước bỏ vai trò điều hành kinh tế vĩ mô của các chính phủ thuộc khối đồng Euro.

Để giành được quyền lợi và quyền lực, người ta không từ một thủ đoạn nào. Để giành được sự thống trị, người ta có rất nhiều thủ đoạn, để giành được quyền lãnh đạo nền kinh tế, người ta gây ra và cổ vũ cuộc chiến tranh kinh tế giữa các thế lực kinh tế trong toàn cầu, làm suy yếu tất cả chúng, qua đó mà người ta giành được quyền lãnh đạo các thế lực đó. Chủ nghĩa tư bản hiện đại không ngần ngại gây ra các cuộc khủng hoảng kinh tế xã hội ở các nước khác để chiếm đoạt các nguồn lực của nước đó, đẩy nhân dân nước đó vào cảnh sống khốn cùng. Cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ Châu Á 1997, cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ ở Ác-hen-ti-na 2001 là minh chứng cho điều đó. Trong cuộc chiến này, đặc biệt là các mặt tài chính, tiền tệ, đầu tư có những vấn đề lý luận, chiến lược và sách lược đặc thù, mà các chủ thể phải có cách thức tiến hành để giành được thắng lợi. Cuộc chiến này có những tính chất quyết liệt không kém những cuộc chiến quân sự, nhưng được tiến hành bằng những thủ đoạn mới, với vai trò bộ chỉ huy tư bản, kinh tế của một nước, chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô có những cách thức riêng biệt tham gia cuộc chiến này để giành thắng lợi cho mình. Cần có những tướng lĩnh điều hành kinh tế siêu vĩ mô trong cuộc chiến tranh kinh tế toàn cầu hiện nay.

Cuộc chiến này không có chiến tuyến rõ rệt. Cuộc chiến này đòi hỏi các chủ thể tham gia phải có những cách thức tạo ra các nguồn lực mới, tạo ra được các sức mạnh mới, tập trung được các sức mạnh vào trong các lĩnh vực đặc thù nhằm tạo nên được các chuyển biến mới. Nền kinh tế hiện đại có các cách thức mới điều động các lực lượng kinh tế. Phải phát triển được mức độ nào đó thì mới có khả năng điều động được các lực lượng kinh tế hiện đại nhằm mục tiêu phát triển kinh tế, phát triển xã hội, nhằm mục tiêu giành thắng lợi trong kinh tế. Các quan niệm "tiến công" đã trở thành phổ biến, không có chỗ để phòng thủ nếu không biết tiến công.

Trong cuộc chiến này có những đồng minh riêng. Không hình dung được các sức mạnh thực sự của các thế lực tư bản hiện đại thì không có cách nào vươn lên đuổi kịp các nước tiên tiến hơn được. Khi đó không thể chủ động phát triển được kinh tế của nước mình được.

Trong cuộc chiến tranh kinh tế toàn cầu, các đại công ty là những "phương diện quân" hoạt động tác chiến trên toàn cầu hoạt động trong các lĩnh vực, "các mặt trận". Các công ty tham gia hoạt động ở các khu vực mang tính quốc tế là các "tập đoàn quân", các "sư đoàn", các "trung đoàn",... và hoạt động của chúng có sự thống nhất chỉ huy, thay đổi phiên chế, điều động lực lượng, tấn công, rút lui, mất mát, khắc phục các tổn thất, củng cố lại, bổ sung lực lượng, tiến hành các biện pháp tham chiến, đối đầu trực diện, tranh giành lĩnh vực kinh tế, bắt giữ, nuôi dưỡng các "tù binh" là các công ty bị thôn tính, bị mua lại... Những điều này đòi hỏi sự chỉ đạo chiến lược và điều hành chắc tay của chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô.

Chủ thể này đòi hỏi phải sáng tạo ra các cách thức tiến hành chiến tranh thích hợp, cách giành chiến thắng với những đối thủ hùng mạnh hơn, to lớn hơn. Mục đích của cuộc chiến tranh kinh tế toàn cầu hiện nay không chỉ là các loại tài nguyên, lao động, chất xám của một xã hội mà chủ yếu là giành quyền điều hành kinh tế siêu vĩ mô của một nước, tước bỏ khả năng điều hành kinh tế siêu vĩ mô, khả năng điều hành kinh tế vĩ mô của các thế lực kinh tế, chính trị, xã hội của nước đó. Mục đích là giành được sự thống trị của chủ thể này với chủ thể khác. Làm được điều này sẽ đem lại được những nguồn lợi khổng lồ mà không hoạt động kinh doanh nào có thể đem lại được.

Mỗi nước hiện nay có những tài sản vô cùng lớn mà không phải nước nào cũng biết cách chuyển hoá thành tiền, biết cách khai thác và sử dụng. Tài sản đó, là quyền sản xuất ra tiền ảo và biến tiền ảo thành tư bản, sáng tạo ra những tư bản hoàn toàn mới, mà nếu không biết mà sử dụng thì các thế lực khác xâm lược để chiếm đoạt những thành quả đó. Cái mất đó là cái mất vô cùng lớn. Cuộc chiến này không có cảnh đầu rơi máu chảy, các thành phố bị tan hoang, nhưng rất nhiều kẻ bị biến thành vô sản, rất nhiều quốc gia bị mất chủ quyền, rất nhiều dân tộc bị nô dịch.

Các vũ khí và phương tiện để tiến hành chiến tranh không ngừng được phát minh mới, không ngừng mở rộng, bổ sung. Các thứ như tự do, dân chủ, nhân quyền, pháp luật, chính trị, ngoại giao đều được sử dụng. Các công ty FDI của Nhật Bản vay vốn các ngân hàng ở nước sở tại là để thâm nhập tiền ảo của Nhật Bản vào nước đó, từ đó tạo tiền đề để sản xuất ra tiền ảo của nước đó bằng chu trình đầu tư mới vào nước đó hay dùng tiền đó đầu tư ra các nước khác. Như vậy, sức mạnh kinh tế của Nhật Bản luôn bị nước khác đánh giá thấp hơn hẳn sức mạnh mà nó vốn có. Đến một lúc nào đó, sức mạnh đó được thể hiện ra làm được rất nhiều điều bất ngờ trong cuộc chiến tranh kinh tế toàn cầu hiện nay.

Các thế lực tư bản bên ngoài sử dụng tham nhũng là công cụ hữu hiệu để ngăn cản một xã hội phát triển điều hành có hiệu quả kinh tế vĩ mô và siêu vĩ mô. Nạn tham nhũng trong một xã hội là thứ "nội xâm". Thực chất tham nhũng trong thời hiện đại là công cụ mà chủ nghĩa tư bản dùng để xâm lăng kinh tế các nước khác, và sở dĩ tham nhũng phát triển tràn lan là vì được các loại tiền ảo do các thế lực trùm tư bản tạo ra nuôi dưỡng. Tình trạng tham nhũng của các viên chức dẫn đến những tài sản quốc gia to lớn bị ăn cắp, mà các tài sản này sẽ bị các thế lực tư bản mạnh hơn tước đoạt lại bằng nhiều thủ đoạn khác nhau. Vì các tài sản tham nhũng chủ yếu được cất giấu ở các ngân hàng nước ngoài, mà khi bị tước đoạt, chủ nhân không dám kêu kiện nơi đâu, nên khi dùng chiêu bài minh bạch hoá và chống rửa tiền các thế lực tư bản dễ dàng tước đoạt lượng tiền này.

Mội đội quân được tổ chức tốt có cách đánh thích hợp, biết sáng tạo sẽ giành được thắng lợi trước những đối phương có mặt nào đó mạnh hơn mình. Phải biết được sự sáng tạo của người khác và giành được chỗ đứng cho mình.

Cũng như trong cuộc chiến quân sự, tổn thất là điều khó tránh khỏi, và cần phải có những hy sinh cần thiết trong cuộc chiến kinh tế toàn cầu. Trong cuộc đấu tranh kinh tế giữa các nước với nhau, người ta phải hy sinh quyền lợi của bộ phận dân chúng thấp cổ bé họng vì quyền lợi của tư bản để bảo vệ những bí mật của nó. Thực chất, dưới chế độ tư bản nào cũng vậy, những khoản tiền chi ra vì mục đích người nghèo có đến được tay người được thụ hưởng hay không hay là bị những tổ chức và người có liên quan chia chác gần hết.

Thay vì phải nắm lấy chính quyền nhà nước, người ta vạch ra khuôn khổ để cho nhà nước vận hành, còn ai nắm nhà nước cũng được, còn thế lực chi phối sẽ vận hành theo kiểu riêng của nó mà nhà nước không thể can thiệp được, vận hành theo quy luật của "thị trường tự do", mà nắm trong tay cách thức điều hành tốc độ lưu thông của các phương tiện tài chính-tiền tệ nhanh chậm theo ý mình.

Các nước không có đảng độc quyền lãnh đạo thì cần phải xem xét xem tốc độ lưu thông của các phương tiện tài chính-tiền tệ ở nước đó là do chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô của nước nào thực hiện. Vấn đề mấu chốt là tốc độ luân chuyển của các phương tiện tài chính-tiền tệ do thị trường quyết định hay là do một chủ thể nào đó điều hành, và nếu do chủ thể nào đó điều hành thì chủ thể đó có những công cụ gì để thực hiện việc điều hành.

Việc sản xuất ra tiền ảo đã đưa sự bóc lột của tư bản hiện đại lên mức khủng khiếp. Điều mà tư bản hiện đại cần không còn là lợi nhuận độc quyền nữa, vì độc quyền dù có to lớn đến đâu cũng không thấm tháp vào đâu so với việc sản xuất tiền ảo và bắt xã hội chấp nhận số tiền ảo đã được sản xuất ra. Điều mà tư bản hiện đại cần là sự thống trị mọi mặt, tuyệt đối của tư bản trong xã hội và giữ các giai tầng xã hội trong vòng trật tự.

Thị trường hiện đại là thị trường có sự kiểm soát và điều hành chặt chẽ của chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô và hoạt động bí mật của nó khiến cho người ta tưởng rằng thị trường có một sức mạnh lớn lao, tự mình vận hành. Chỉ có những người thật ngây thơ mới tin rằng sự điều hành kinh tế vĩ mô là có hiệu quả với các nền kinh tế có trình độ phát triển thị trường cao, với những chính sách tài chính và tiền tệ là có hiệu quả, Chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô đưa một doanh nghiệp vào vòng ảnh hưởng của mình khi thao tác các thị giá cổ phiếu của nó. Thậm chí chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô của một nước có thể đưa toàn bộ nền kinh tế của nước khác vào sự chi phối của mình khi thao tác thị giá của các loại cổ phiếu của nước đó. Cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ Châu Á 1997 đã cho thấy những nỗ lực tuyệt vọng của các ngân hàng trung ương ở các nước đang phát triển như thế nào. Hoạt động kinh tế của các nước phát triển phối hợp giữa điều hành kinh tế vĩ mô và siêu vĩ mô. Quyền lợi chung của các chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô ở các nước phát triển khiến cho họ phối hợp với nhau để tạo niềm tin cho các nước đang phát triển thấy rằng điều hành kinh tế vĩ mô là điều có thể làm được và có hiệu quả. Nhưng một khi cần thực hiện một cuộc tấn công ăn cướp tài sản của nước đang phát triển nào bằng con đường thị trường thì họ sẽ làm vô hiệu hoá ngay các điều hành kinh tế vĩ mô của nước đang phát triển đó.

Trong cuộc chiến tranh kinh tế toàn cầu hiện nay, người ta tìm mọi cách để các đối thủ không thể hiểu được thực chất điều gì đang diễn ra, người ta che giấu sức mạnh thực sự của mình, và đào tạo các chuyên gia của nước đó suy nghĩ theo những lối mòn cũ kỹ dùng các loại hoạt động mà người khác không thể hình dung được, trong đó đưa ra những thông tin làm cho các nhà hoạch định chính sách, các loại cố vấn, các nhà khoa học của đối phương rối trí, mất phương hướng. Những hoạt động này được phối hợp với nhau chặt chẽ ở nhiều tầng mức và những gì không thể che giấu được thì người ta chỉ để ngỏ ra một cách hiểu là phải tuân phục sức mạnh tuyệt đối của thị trường. Người ta có thể hy sinh rất nhiều đại doanh nghiệp để bảo vệ bí mật của sự điều hành kinh tế siêu vĩ mô, nhưng đây lại là điều che đậy một sự thật là tài sản của các đại công ty bị phá sản đó sẽ được các doanh nghiệp đang lên mua lại và phục hồi lại các giá trị cổ phiếu của chúng một cách nhanh chóng.

Trong cuộc chiến tranh kinh tế toàn cầu hiện nay, những mâu thuẫn giữa các thế lực tư bản các nước trở nên rất gay gắt, và các nước đó buộc phải tìm hậu phương bảo đảm cho sự ổn định kinh tế của chính mình ở các nước kém phát triển hơn, điều đó khiến cho các nước kém phát triển hơn có khả năng lợi dụng được tình thế và có cơ hội vươn lên.

7.2. PHÁT TRIỂN ĐIỀU HÀNH KINH TẾ SIÊU VĨ MÔ

Việc sản xuất ra tiền ảo do một thiết chế mà nắm trong tay nhà nước sẽ đạt được lượng khổng lồ, vì tiền ảo đó có điều kiện tiêu thụ một khối lượng rất lớn, nhất là trong điều kiện sự mê tín nhà nước và quyền lực vô song của nhà nước đang được tuyên truyền. Nhà nước được sử dụng như là một công cụ bảo đảm cho các khoản tiền ảo.

Khi các nhà đại tư bản trong một nước liên kết lại với nhau thành một khối thống nhất, họ làm được những điều phi thường. Họ có chung nhiều mục đích để làm được việc liên kết đó. Chưa bao giờ đoàn kết là sức mạnh được lộ rõ như hiện nay. Do tính chất bí mật của mối liên kết thống nhất duy nhất của các nhà tư bản trong một nước, sức mạnh này đã biến thành một sức mạnh đầy vẻ siêu nhiên, một sức mạnh của kinh tế thị trường hiện đại, mà buộc các thế lực tư bản nhỏ hơn phải khuất phục.

Chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô có thể bơm vào một doanh nghiệp một lượng vốn khổng lồ một cách rất nhanh chóng, nhưng cũng có thể rút lượng vốn nào đó đi cũng nhanh chóng. Đây là điều mà nhà nước không thể làm được. Điều đó làm cho những doanh nghiệp có triển vọng nhanh chóng vươn lên tầm cao mới.

Nền kinh tế quan liêu bao cấp không khuyến khích việc sản xuất ra các tạo phẩm phi vật thể làm nối kết giữa các vật thể với nhau, giữa người với các vật thể và giữa người với người. Chỉ có nền kinh tế thị trường hiện đại mới thực hiện việc nối kết vượt qua giới hạn không gian và thời gian giữa các nhà sản xuất, cung ứng hàng hoá dịch vụ với các khách hàng mới cần đến các tạo phẩm phi vật thể với những thế hệ mới nhất. Các doanh nghiệp nhà nước được thành lập để hoạt động trong các ngành liên kết toàn quốc gia chính là các tạo phẩm vĩ mô. Các công ty đa quốc gia là tạo phẩm siêu vĩ mô.

Trong tiến trình kinh tế thị trường hiện đại, rất nhiều tài sản quốc gia được tiền tệ hoá với số lượng khổng lồ. Vậy việc bơm tiền vào những lĩnh vực mà sẽ được tiền tệ hoá thì chỉ đánh thức tiềm năng tiền tệ hoá mà thôi, chẳng hạn như là làm một con đường thì đất đai ven con đường đó sẽ tăng giá. Sản xuất ra một tạo phẩm vĩ mô hay siêu vĩ mô là mở đường cho việc tiền tệ hoá một loạt lĩnh vực có liên quan tới chúng.

Một xã hội muốn phát triển đuổi kịp thì phải tạo nên trong mình cấu trúc để có thể lan toả được những tư bản hiện có, vươn lên những tầm tư bản tiên tiến hơn và sáng tạo ra được những tư bản hoàn toàn mới. Xã hội đó phải biết sử dụng sự sáng tạo bên ngoài và tự sáng tạo ra những thứ của riêng mình. Chỉ có những xã hội có thế lực thống nhất, bao trùm toàn xã hội như các trùm tư bản đã kết hợp thành một khối đủ sức chi phối toàn bộ hoạt động của đời sống xã hội, hay là các xã hội mà có thế lực có tính kỷ luật tự giác cao nhất như có đảng chính trị độc quyền lãnh đạo mới có thể thiết lập được điều hành kinh tế siêu vĩ mô.

Sự phát triển đuổi kịp các nước tiên tiến của các nước đang phát triển phải gắn liền với sự điều hành kinh tế siêu vĩ mô. Không phát triển điều hành kinh tế siêu vĩ mô thì không thể giải quyết được vấn đề đầu tiên là tiền đâu đối với sự phát triển, và tiến trình phát triển sẽ rơi vào nguy cơ tụt hậu không có lối thoát. Thiết lập được điều hành kinh tế siêu vĩ mô thì sẽ có những nhìn nhận đánh giá khác về những vấn đề đang đặt ra với nền kinh tế các nước đang phát triển, trong đó có vấn đề nội lực kinh tế của các nước đang phát triển và có những giải pháp mới đối với những vấn đề đã đặt ra.

Sau những giai đoạn tìm đường phát triển trong nền kinh tế thị trường hiện đại, sau rất nhiều trải nghiệm qua những nghịch lý, chẳng hạn giá rất nhiều loại dịch vụ và sản phẩm ở các nước đang phát triển cao hơn giá quốc tế như giá cước viễn thông ở các nước đang phát triển lại cao hơn các nước láng giềng, giá điện cao hơn, thì đòi hỏi phải có những bước đột phá, từ mặt nhận thức, để xã hội mở ra một bình diện hoạt động mới, bình diện hoạt động kinh tế siêu vĩ mô. Việc phát triển điều hành kinh tế siêu vĩ mô sẽ tập trung vào việc làm giảm đầu vào cho các lĩnh vực kinh tế, bằng các kỹ thuật bơm tiền vào những ngành kinh tế tạo nên đầu vào cho xã hội. Cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước là để doanh nghiệp nhà nước chịu sự chi phối của chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô và để có thể bơm được tiền ảo vào doanh nghiệp đó. Doanh nghiệp nhà nước còn ở những lĩnh vực mà tạo ra đầu vào thấp để duy trì năng lực cạnh tranh quốc gia. Nhà nước và chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô có sự phân công và phối hợp với nhau trong việc bơm tiền vào các doanh nghiệp nhà nước.

Hoạt động kinh tế siêu vĩ mô đòi hỏi phải có sự sáng tạo chung của xã hội, đòi hỏi xã hội đó phải tự tìm ra những cách thức giải quyết những vấn đề đặt ra riêng biệt với mình. Hoạt động điều hành kinh tế siêu vĩ mô đưa ra cách thức mới để cổ phần hoá các doanh nghiệp nhà nước, và thiết lập hàng loạt chủ thể kinh tế siêu vĩ mô có tầm hoạt động cả trong lẫn ngoài nước. Việc điều hành kinh tế siêu vĩ mô có hiệu quả sẽ làm gia tăng nguồn ngân sách nhanh chóng, làm gia tăng tầm vóc đầu tư cho xã hội.

Người ta sẽ có thái độ khác hơn về những thất thoát trong việc tiêu tiền ảo, và cơ hội nếu như những thất thoát đó được bù vào lương, nâng cao đời sống của người lao động và thu nhập chính đáng của người có chức có quyền.

Vấn đề đuổi kịp các nước khác được đặt ra khi mà phải biết được trong thời gian đó, các nước phát triển hơn đã tiến đi xa như thế nào, làm được những cái gì và động thái phát triển của họ ra sao. Có như vậy mới hình dung được những mục tiêu và mới có khả năng thực hiện những gì được gọi là "đuổi kịp".

Bức tranh toàn cảnh của tương lai là gì? Đó là các kết hợp mới về nguyên tắc với đủ loại tầng mức, đủ loại đối tượng. Mỗi bước phát triển thì mở ra hàng loạt dạng phi vật thể mới và mở ra nhu cầu hoàn toàn mới. Khi nhanh chóng đáp ứng các nhu cầu xã hội mới nảy sinh và có cách đưa các công trình phục vụ đời sống và sản xuất mang tính lâu dài vào sử dụng thì có những bước phát triển đột biến đối với xã hội. Một điều rõ ràng rằng trong thời gian tới, có sự tăng tốc trong các tiến trình sản xuất ra các tạo phẩm phi vật thể hoàn toàn mới và có sự sáng tạo ra những loại tư bản mới.

Không phải xã hội nào cũng thiết lập được chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô. Chắc chắn là cho đến giờ không có sự điều hành kinh tế siêu vĩ mô ở nhiều nước đang phát triển, vì nếu có thì việc đầu tư ra nước ngoài của những nước này không đến nỗi nhiêu khê, khó khăn như vậy. Một khi có hoạt động điều hành kinh tế siêu vĩ mô thì việc đầu tư ra nước ngoài sẽ nhanh chóng tạo nên được những dòng thác đầu tư. Một xã hội có đảng độc quyền lãnh đạo là xã hội có cơ may nhanh chóng để có thể phát triển điều hành kinh tế siêu vĩ mô. Bằng việc thiết lập sự điều hành kinh tế siêu vĩ mô của mình, đảng có khả năng thúc đẩy nhanh chóng sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, thực hiện các mục tiêu của mình.

Đảng độc quyền lãnh đạo là sự cần thiết cho sự phát triển nhanh về kinh tế. Sự phát triển điều hành kinh tế siêu vĩ mô là lý do kinh tế khách quan cho sự độc quyền lãnh đạo của đảng. Quyền lực chính trị có thể đạt được tầm mức vĩ mô nhanh chóng, và cũng dễ dẫn đến phân rã thì kinh tế đạt được tầm mức vĩ mô dưới chủ nghĩa tư bản. Phải sản xuất ra được các tạo phẩm kinh tế vĩ mô, cả về mặt vật thể lẫn phi vật thể. Nhưng việc bảo đảm duy trì các tạo phẩm vĩ mô đó lại không thể làm được trong mỗi nước do giới hạn của nguồn tài nguyên thiên nhiên trong mỗi nước. Điều này đòi hỏi phải tạo ra được những tạo phẩm kinh tế siêu vĩ mô, kể cả vật thể lẫn phi vật thể. Nhưng trong thời kỳ ban đầu điều này được thực hiện bằng cách thức chiếm đoạt, bằng chính trị và quân sự, ngoại giao. Nền kinh tế chủ yếu dựa trên sự sản xuất ra các tạo phẩm vật thể không có cách nào khác. Chỉ khi nền kinh tế chủ yếu dựa trên sự sản xuất ra các tạo phẩm phi vật thể thì mới có giải pháp khác, và lúc đó người ta hoàn toàn tạo nên được các tạo phẩm kinh tế siêu vĩ mô.

Bình diện kinh tế siêu vĩ mô làm cho người ta buộc phải xem xét lại nhiều luận điểm quen thuộc. Không những đảng độc quyền lãnh đạo điều hành các loại tư bản trong nước mình chịu sự chi phối của mình mà còn có các loại tư bản ở ngoài nước chịu sự chi phối của mình. Đảng phải trực tiếp điều hành kinh tế siêu vĩ mô. Nhân dân không biết được hoạt động thực tiễn của kinh tế siêu vĩ mô nên không làm chủ được, và nhà nước không có khả năng và phương tiện quản lý kinh tế siêu vĩ mô, đặc biệt những yếu tố mang tính nước ngoài. Rất nhiều lĩnh vực hoạt động trong xã hội chịu sự điều phối của các tổ chức phi chính phủ. Cần có hình thức mới cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước, chuyển sự điều phối của nhà nước sang sự điều phối của chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô. Chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô thực hiện việc tiếp quản các doanh nghiệp lớn của nhà nước bằng cách thiết lập hàng loạt công ty đủ loại, như các quỹ đầu tư, các công ty bảo hiểm, các công ty tài chính, các ngân hàng,... với số vốn đăng ký lớn và các công ty này sẽ nắm cổ phần của các đại doanh nghiệp nhà nước khi chúng được cổ phần hoá. Chủ thể thành lập các tập đoàn thông tin đại chúng phục vụ cho những mục đích của mình.

Việc hình thành các tạo phẩm vĩ mô và siêu vĩ mô là do các chủ thể chủ động tạo nên thì mới tương xứng với tầm vóc cần phải có của chúng, chứ hình thành theo con đường tự phát thì sẽ dẫn đến sự chắp vá. Khi không có chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô, chủ thể điều hành kinh tế vĩ mô thiếu rất nhiều phương tiện để thực hiện sự điều hành, vì thế khi chủ thể điều hành kinh tế vĩ mô phải giải quyết các vấn đề siêu vĩ mô thì sẽ dẫn đến những tính toán không phù hợp, thậm chí thiển cận. Chẳng hạn, việc gia nhập WTO diễn ra rất khó khăn với Việt Nam trong quan hệ với các đối tác Mỹ và Ôxtrâylia, nhưng nếu có điều hành kinh tế siêu vĩ mô thì nhiều điều kiện ngặt nghèo do các đối tác đưa ra sẽ được phía Việt Nam chấp nhận dễ dàng.
Mọi sự bàn luận và phê phán kinh tế siêu vĩ mô từ góc độ vĩ mô và vi mô dễ dàng bị phản bác. Khi người ta muốn đạt đến cái siêu vĩ mô bằng phương tiện của những cái vĩ mô thì mắc phải những mâu thuẫn không điều hoà được khi mở rộng cái vốn có đến vô hạn. Với tư cách là công cụ phục vụ xã hội, nhà nước ở các nước đang phát triển thua xa nhà nước ở các nước phát triển. Trong việc sản xuất ra các tạo phẩm vĩ mô, ở bất cứ đâu, nhà nước ở nước đang phát triển cũng thấy mình rơi vào hoàn cảnh lực bất tòng tâm. Cách xem xét vĩ mô và vi mô giới hạn trong một không gian cụ thể là biên giới quốc gia, nhưng cách xem xét siêu vĩ mô là vượt ra khỏi biên giới quốc gia nên nó di trú nhiều thứ từ bên ngoài vào, lấy các nguồn bên ngoài để giải quyết những vấn đề ở các thị trường trọng điểm. Vấn đề là chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô đủ năng lực để đảm trách được sứ mệnh của mình hay không, nhưng đó lại là vấn đề hoàn toàn khác. Đó là vấn đề hoạt động thực tiễn cụ thể. Còn thực tiễn ở những nước phát triển hơn rất rõ ràng. Có những nước đã làm tốt điều hành kinh tế siêu vĩ mô. Không thể phản bác sự hiện diện của chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô chỉ vì tính bí mật của nó, do đó hoạt động kinh tế siêu vĩ mô phải được tính đến.

Phát triển điều hành kinh tế siêu vĩ mô, ban lãnh đạo nước đang phát triển mở ra cho mình sự tham dự thực sự vào các hoạt động hiện đại nhất của nền kinh tế, điều mà hết sức xa vời, thậm chí là không tưởng dưới nhãn quan của kinh tế học vĩ mô và vi mô, và chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô xử lý một lượng tiền khổng lồ mà không một đại công ty nào gặp phải nên việc điều phối, sử dụng và tái tạo chúng là những công việc mà tự chủ thể phải đích thân tiến hành.

Chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô làm cho kinh tế siêu vĩ mô có thể kiểm soát được, điều hành được, đơn giản hoá sự phức tạp đang diễn ra. Do tính chất của công việc điều hành kinh tế siêu vĩ mô không có kinh nghiệm nào được truyền bá, nên phải vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Hoạt động kinh tế siêu vĩ mô đòi hỏi sự sáng tạo rất lớn, và người ta luôn tạo ra được các kết hợp mới về nguyên tắc. Giải pháp cho vấn đề hết sức to lớn và khó khăn, nhất là giải pháp liên quan tới số tiền khổng lồ trị giá hàng ngàn tỷ đô la Mỹ, liên quan tới sự phát triển đuổi kịp các nước tiên tiến của các nước đang phát triển không thể là giải pháp dễ nhận biết, và đương nhiên là giải pháp đó phải ở trình độ rất cao, vì các nước phát triển hiện nay đang giải quyết những vấn đề của họ ở trình độ rất cao. Không có những sáng tạo to lớn thì không thể hoàn thành được nhiệm vụ đó. Khối lượng các công việc phải thực hiện rất lớn và trên rất nhiều lĩnh vực, chẳng hạn ngay trong lĩnh vực phát triển khoa học công nghệ, nhiều biện pháp phải tiến hành đồng thời như thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài hay thực hiện đầu tư trực tiếp ra nước ngoài để hút về công nghệ mới, sử dụng được các công nghệ tiên tiến, để có được những bí quyết công nghệ, và dùng các biện pháp tình báo cạnh tranh, tình báo công nghiệp để có thể thu hút được những bí quyết của bên ngoài, hay tự mình phát triển những công nghệ mới. Vấn đề này tuỳ thuộc vào khả năng sáng tạo của một dân tộc, và dân tộc đó có phát triển được hình thái tư duy hiện đại bắt kịp được sự tiến triển của nhân loại hay không.

Việc sản xuất ra tiền ảo đem lại kinh nghiệm cho xã hội phát triển hết tầm các loại tư bản đã có trong xã hội, trên cơ sở biết cách phát triển hết tầm một loại tư bản đã biết nào đó, sản xuất ra các loại tư bản mới, tập trung nguồn lực, khả năng sáng tạo thiết lập nên những kết hợp mới về nguyên tắc, làm tiền đề sản xuất ra các loại tư bản mới. Người ta rất ngạc nhiên là lượng tiền ảo mà chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô có thể sản xuất ra lại có thể lớn đến như vậy. Việc lan toả tư bản cần có những nguồn lực tài nguyên vật chất hay nhân lực ở nước ngoài. Để giải được bài toán đó một cách chủ động, cần phải có sự điều hành kinh tế siêu vĩ mô thông qua thương mại, tài chính, và đầu tư nước ngoài, cả trực tiếp lẫn gián tiếp.
Hoạt động sản xuất ra tiền ảo làm doãng rộng khoảng cách giữa các nước giầu và các nước nghèo hơn là người ta vẫn hình dung, vẫn đánh giá. Không biết được thực tế sản xuất ra tiền ảo, không làm chủ được tiến trình sản xuất ra tiền ảo thì nguy cơ tụt hậu ngày càng tăng. Điều đó buộc các nước đang phát triển muốn phát triển đuổi kịp các nước tiên tiến hơn phải kiên quyết thực hiện điều hành kinh tế siêu vĩ mô, có thể nói đó là mắt xích xung yếu nhất mà phải dốc toàn lực để nắm lấy, từ đó bước tiến lên những bước mới, nói theo ngôn ngữ của Lênin. Do tiền ảo được sản xuất phổ biến nên những nước nào không có khả năng sản xuất và biến tiền ảo thành tư bản sẽ cảm thấy nguy cơ tụt hậu ngày càng tăng.

Chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô cần phải có thời gian thuần thục với sự điều hành của mình. Những vấn đề về nguồn nhân lực trong bình diện hoạt động mới không phải ngày một ngày hai là giải quyết xong. Đó là những công việc phải mất nhiều năm mới làm được. Trong tiến trình đó, chủ thể sẽ phải sáng tạo ra nhiều công cụ tác động tới hoạt động kinh tế siêu vĩ mô và phải mất thời gian để sử dụng thuần thục, tránh được những hậu quả tai hại, tránh được những tác dụng phụ xấu, không mong muốn. Trong các công cụ đó, một công cụ hữu hiệu đang được sử dụng phổ biến là chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô sử dụng bí mật ngân hàng để làm được việc sở hữu thì phân tán, nhưng tư bản thì tập trung. Tốc độ chuyển hoá ảo thành thật tuỳ thuộc vào sự phản ứng linh hoạt của chủ thể, tuỳ thuộc vào năng lực hoạt động thực tiễn của chủ thể.

Với cách đánh giá hiệu quả khác với cách đánh giá hiệu quả ở tầm vĩ mô và vi mô, chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô làm được những việc phi thường, chẳng hạn để làm một con đường cao tốc, chủ thể sẽ nêu ra triển vọng thu phí trong tương lai để trấn an dư luận trước khi một lượng tiền ảo được chi tiêu. Khi nguồn lực có hạn, thì dù có sự nỗ lực và sáng tạo gấp trăm lần cũng chỉ đạt được thành quả luẩn quẩn loanh quanh. Như vậy chúng ta hiểu được tại sao người Nhật lại có cấu trúc xã hội thứ bậc gắn với thâm niên, và sự sáng tạo ít được đề cao trong sự thăng tiến. Bằng việc sản xuất ra tiền ảo, phần thưởng cho các doanh nghiệp có khả năng vươn lên là đã có sẵn, lớn hơn rất nhiều khả năng mở rộng hoạt động kinh doanh để đạt doanh thu cao.

Mối quan hệ giữa giá trị, nhu cầu, và quyền lực xã hội sẽ có những vấn đề mới nảy sinh trong tiến trình phát triển hoạt động kinh tế siêu vĩ mô. Khi mở ra nhu cầu mới, các vấn đề kinh tế xã hội trở nên phức tạp gấp bội, nhưng đồng thời đã có những sức mạnh mới điều hành các dạng phi vật thể đã có trong xã hội.

Nước nào mà các tầng lớp tinh hoa đoàn kết hơn, xã hội đoàn kết hơn thì sẽ xây dựng được các thiết chế siêu vĩ mô nhanh hơn, hoạt động hiệu quả hơn. Vấn đề hiện nay ở các nước đang phát triển là phải giải quyết những vấn đề do lịch sử để lại trong việc phát triển kinh tế, trong đó cần phải có cách ứng xử riêng đối với các doanh nghiệp nhà nước hiện nay đang tồn tại. Đảng phải nắm lấy tiến trình cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước, thiết lập các cơ quan chuyên môn để nghiên cứu cách giải quyết những vấn đề mà kinh tế siêu vĩ mô đặt ra. Hoạt động kinh tế siêu vĩ mô có cách thức bơm tiền vào trong các doanh nghiệp. Hiệu quả của doanh nghiệp hoạt động ở tầm vĩ mô không thể xem xét dưới góc độ hiệu quả của doanh nghiệp hoạt động ở tầm vi mô. Vấn đề hiện nay là phải tìm được sự tập trung mạnh hơn, kiên quyết hơn sức mạnh kinh tế, chứ không phải là phân tán các sức mạnh đó, chỉ có điều sự tập trung đó có hình thức mới.

Nếu một xã hội có gần 100 triệu dân chỉ làm ra được vài chục tỷ USD, và cũng chỉ có khả năng tiêu hoá vài chục tỷ USD thì xã hội đó không có nhiều nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao. Xã hội đó không có khả năng sử dụng nhiều nhân lực có trình độ cao vì không có việc cho họ làm. Xã hội đó muốn phát triển thì phải có khả năng tiêu hoá được lượng tiền lớn hơn. Không mở rộng được khả năng tiêu hoá lượng tiền ảo lớn thì xã hội đó không thể phát triển nhanh được. Ai là người đào tạo nguồn nhân lực, đãi ngộ tài năng, tạo được việc làm cho các nguồn nhân lực trình độ cao? Nhà nước hay doanh nghiệp và họ lấy đâu ra tiền để đào tạo tài năng, đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao? Khi có tiền nhiều hơn, xã hội mở ra nhiều lĩnh vực hoạt động mới mà hiện nay những nước tiên tiến trên thế giới đã có mà ở nước đang phát triển chưa có. Khi đó lượng tiền ảo không bơm vào hàng hoá tiêu dùng thì giá cả hàng hoá tiêu dùng không thể tăng được.

Để vận hành một xã hội thì cần rất nhiều tạo phẩm phi vật thể khoa học công nghệ và xã hội, nhưng không dễ gì nắm được những cái đó, dù nắm được chính trị cũng vậy thôi. Chính vì không biết rằng có sự điều hành kinh tế siêu vĩ mô, và do đó không thiết lập chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô nên nhiều nước đang phát triển hiện nay đang phải trả giá bằng sự tụt hậu của mình và nguy cơ tụt hậu ngày càng rõ nét. Một nước muốn phát triển đuổi kịp các nước khác thì phải thiết tạo được chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô của nước mình. Những nước có đảng độc quyền lãnh đạo có điều kiện xã hội thuận lợi nhất để thiết tạo được chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô của nước mình. Trong công cuộc phát triển kinh tế xã hội của một nước, với bối cảnh thương trường là chiến trường toàn cầu hiện nay, sự điều hành kinh tế siêu vĩ mô là vũ khí hữu hiệu nhất để giành được thắng lợi. Các hoạt động điều hành kinh tế siêu vĩ mô có tính chất tuyệt mật đối với mỗi quốc gia giống như các hoạt động tác chiến trong lĩnh vực quân sự.

Phát triển điều hành kinh tế siêu vĩ mô phải đi liền với biện pháp chống tham nhũng. Tình trạng tham nhũng khiến cho xã hội không thể chịu đựng được vì những bất công xã hội này gắn với tình trạng vô đạo đức, làm xói mòn sự gắn kết xã hội. Tình trạng này tạo nên những liên kết mới trong xã hội để chống lại sự tham nhũng tràn lan đó và xã hội phải phát triển các biện pháp giám sát và trừng phạt hiệu quả hơn.

Để chống được tham nhũng, người ta cần phải làm cho các công việc của quan chức nhà nước trở nên đơn giản, ai làm cũng được, không đòi hỏi phải trải qua quá trình đào tạo đặc biệt với những người đạt được trình độ học vấn trung bình của xã hội. Với những nguồn tài chính khổng lồ được tạo ra, chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô có thể thiết lập nhiều tổ chức ngoại vi phục vụ các mục tiêu của mình. Một khi dùng các tổ chức ngoại vi của chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô giám sát hoạt động của nhà nước thì người ta dễ dàng phát hiện và trừng trị sự tham nhũng trong các cơ quan nhà nước.

7.3. ĐỊNH HÌNH MỤC TIÊU VÀ THẾ MẠNH PHÁT TRIỂN

Các nước đang phát triển có đuổi kịp các nước tiên tiến hay không? Các nguồn lực mà những nước đang phát triển trông cậy là gì? Là mâu thuẫn giữa các nước phát triển, mà có những nguyên nhân kinh tế sâu sắc mà các nước này có thể tận dụng được. Việc sản xuất vật chất được đưa sang các nước đang phát triển. Các nước đang phát triển có nguồn nhân lực, và các vấn đề phải giải quyết như là các nước phát triển, và họ có quyền chấp nhận những việc sản xuất ra tiền ảo ở mức độ nào đó.

Nếu đặt mục tiêu vào năm 2020, một nước đang phát triển trở thành một nước phát triển có trình độ công nghiệp hoá và hiện đại hoá trung bình, thì mục tiêu này thể hiện ra những con số cụ thể như sau về GDP là 3000 - 6000 USD/người. Đến năm 2020, một nước đang phát triển có dân số là 100 triệu người muốn trở thành một quốc gia có trình độ phát triển trung bình, tức là khi đó GDP tính theo đầu người là 3000-6000 USD/người/năm, và với số dân là 100 triệu người thì GDP là từ 300 tỷ đô la tới 600 tỷ USD / năm. Để bảo đảm cho việc đạt được các con số đó, trong thời gian ấy xã hội đó cần đầu tư vào khoảng 1000 tỷ đến 2000 tỷ USD. Với mức đầu tư như hiện nay, xã hội đó chỉ đáp ứng được khoảng 300 tỷ USD trong thời gian ấy. Sự thiếu hụt lên đến cả ngàn tỷ đô la. Làm thế nào để bù đắp được sự thiếu hụt đó? Hoạt động vĩ mô, hoạt động vi mô không thể nào tìm đâu ra được số lượng lớn đô la đó, vậy có cách nào đạt được con số đó không?
Thực trạng kinh tế các nước đang phát triển là thiếu những tri thức về nền kinh tế thị trường hiện đại, đặc biệt là những bí quyết thực sự của sự phát triển, mà được mọi nước phát triển hơn che giấu. Việc thiết lập các kết hợp mới của các vật thể và các tạo phẩm phi vật thể là công việc đòi hỏi sự sáng tạo rất lớn mà luôn luôn có chỗ cho các nước đang phát triển muốn vươn lên. Tính chất phát triển không đều trong các lĩnh vực khoa học công nghệ khiến cho sự phụ thuộc giữa các nước tăng lên, và người ta có thể tìm được cách tạo ra những kết hợp mới từ các nguồn ở các nước khác nhau, vươn lên được những đỉnh cao về khoa học công nghệ. Các nước phát triển hơn buộc phải chuyển các công nghệ và các loại tiền ảo ra nước ngoài để biến tiền ảo thành tư bản và thực hiện sự lan toả của tư bản mà nước đó đang nắm giữ ra nước ngoài. Với sự điều hành kinh tế siêu vĩ mô, trình độ phát triển tư bản của một nước đang phát triển có sự gia tăng đột biến.
Bằng việc quay vòng vốn ngân sách lên ba vòng trong một năm bằng với các nước trong khu vực, thì chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô đã có trong tay hàng chục tỷ đô la để bơm vào nền kinh tế. Bằng việc quay vòng vốn ngân sách lên mười vòng trong một năm bằng với nước Mỹ, thì chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô đã có trong tay cả trăm tỷ đô la để bơm vào nền kinh tế, làm nền kinh tế vượt khỏi tốc độ phát triển bình thường. Với ngân sách là 12 tỷ USD/năm, bằng cách quay vòng vốn 3, 4 vòng/năm như các nước láng giềng phát triển hơn trong khu vực, thì có được 40 tỷ USD/năm bơm vào nền kinh tế. Nếu quay được 10 vòng như Mỹ thì sẽ có 100 tỷ USD/năm bơm vào nền kinh tế. Vì vậy khả năng bù đắp cho sự thiếu hụt 500-1500 USD trong 15 năm đầu tư vào nền kinh tế không phải là quá xa vời tuỳ thuộc vào chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô hoạt động có hiệu quả đến đâu. Với lượng tiền hàng năm 30 đến 40 tỷ đô la cấp cho nền kinh tế, thì nhiều công việc đang tồn đọng sẽ được giải quyết nhanh chóng như vấn đề xây dựng các cơ sở hạ tầng, cải tiến tiền lương cho toàn xã hội.

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá hiện đại hoá là gì? Trước hết là phải mở ra được những bình diện hoạt động mới của nền kinh tế mang tính hiện đại. Bình diện mới đặt ra trong mối quan hệ quốc tế khiến cho mọi nước phải chịu lệ thuộc vào nhau, từ nguồn nguyên vật liệu đến các sản phẩm công nghiệp và hậu công nghiệp. Bình diện này sàng lọc các lĩnh vực của nền kinh tế, và đưa ra những cách thức mà thích ứng với sự phân công lao động quốc tế. Không phải cứ dồn tiền của vào những lĩnh vực mà không có hiệu quả. Phát triển điều hành kinh tế siêu vĩ mô sẽ mở bung ra những vấn đề của kinh tế hiện đại và giải pháp cho chúng vượt ra khỏi tầm vĩ mô và vi mô.

Trong giai đoạn ban đầu sản xuất tiền ảo có những phương thức và thủ đoạn mà hiện nay đã tỏ ra lạc hậu. Thực tiễn hiện nay đã có những phương cách và thủ đoạn mới để tạo ra tiền ảo và bơm tiền ảo vào nền kinh tế hữu hiệu hơn, nhanh chóng hơn trước đây. Điều thiết yếu là xác định những lĩnh vực đem lại vòng quay vốn nhanh để biến tiền ảo thành các tác nhân thật ở xã hội.

Để lan toả được các loại tư bản, nền sản xuất xã hội phải đạt trình độ là sản xuất thừa. Vấn đề là xã hội phải quen thuộc với sự lan toả những tư bản mới trong xã hội. Phải ở tầm mức nào đó thì các doanh nghiệp mới tiến hành nghiên cứu thị trường được, và phải có tập quán chia sẻ thông tin thì việc nghiên cứu thị trường mới đem lại các câu trả lời xác đáng. Các doanh nghiệp ở các nước đang phát triển phải sử dụng các dịch vụ nghiên cứu thị trường của các công ty dịch vụ chuyên nghiệp.

Những thành quả khoa học công nghệ có nhanh chóng được san xẻ giữa các đại doanh nghiệp chịu sự chi phối của chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô hay không tuỳ thuộc vào năng lực điều hành của chủ thể. Tiến trình đưa các loại tư bản mới vào cuộc sống được diễn ra nhanh chóng. Có những xã hội làm được việc này tốt hơn các xã hội khác. Vấn đề lựa chọn là tìm ra được hình thức thích hợp của cạnh tranh, để còn sáng tạo nhanh chóng được các loại tư bản mới. Đây là điều mà có nhiều tiền cũng không làm được. Điều này đòi hỏi phải có cấu trúc xã hội thích hợp vì nếu chỉ cần tiền mà làm được thì các nước lắm dầu mỏ ở Trung Đông đã vượt lên thành các nước phát triển từ lâu rồi.

Nếu tốc độ tăng GDP là 8%/năm thì 40 năm sau tăng 25 lần. Nếu một nước có điểm xuất phát GDP/người hiện nay là 400 USD/năm thì 40 năm sau mới đạt được 10.000 USD/người/năm. Lúc đó các nước phát triển với 25.000 USD/người/năm hiện nay có tăng GDP gấp đôi thì họ đã có 50.000 USD/người/năm. Khoảng cách thật khó san bằng, đó là chưa kể tốc độ tăng GDP là 8%/năm liên tục trong 40 năm là điều không tưởng trong kinh tế vĩ mô và vi mô, chưa kể xã hội có những cuộc khủng hoảng kéo lùi sự phát triển.

Đối với các lĩnh vực bảo đảm đầu vào cho sự vận hành kinh tế, người ta dùng tiền ảo để làm giảm giá đầu vào của nền kinh tế, do đó làm tăng hiệu quả đồng vốn của toàn xã hội. Chẳng hạn do dùng tiền ảo để xây dựng các công trình giao thông, nên hoàn toàn không cần thu tiền qua cầu, qua đường cao tốc.

Không những tìm được cách sản xuất ra tiền ảo mà người ta còn phải tìm được cách chi tiêu vì đây là số tiền không thể chi tiêu một cách công khai như các khoản tiền bình thường. Khi sản xuất ra một tỷ, mười tỷ, một trăm tỷ USD thì người ta chi tiêu như thế nào là điều không dễ hình dung, không dễ thực hiện, mà muốn thực hiện trôi chảy thì phải có kiến thức và kinh nghiệm. Nhiều tiền mà không biết cách tiêu thì cũng như nhiều thức ăn mà không biết cách tiêu hoá dẫn tới bội thực. Đối với một cơ thể sinh học, không phải chỉ có chất độc là có hại, mà ngay cả các chất bổ dùng quá mức cũng gây ra hậu quả xấu. Nhưng sinh thể lại dễ dàng chấp nhận những chất bổ quá mức. Xã hội cũng như vậy. Muốn tiêu được thì phải phát triển được những lĩnh vực tư bản mới. Không khai mở ra được những tư bản mới thì hậu quả rất tai hại, dẫn tới lạm phát, dẫn tới những khủng hoảng kinh tế xã hội.
Động thái kinh tế xã hội khi thực hiện điều hành kinh tế siêu vĩ mô là một chủ đề rất hấp dẫn nhưng lại vượt ra ngoài nội dung của cuốn sách này. Sử dụng tiền ảo có thể đem lại rất nhiều điều mới trong xã hội. Dùng tiền ảo, người ta có thể tính luôn các khoản lãi của các doanh nghiệp FDI mà họ đã chuyển về nước của họ vào sức mạnh kinh tế chung của cả nước, có thể có cách đánh giá hoàn toàn khác về tiềm lực kinh tế của một nước. Người ta có thể sử dụng tiền ảo để đưa các khoản tiền nhàn rỗi hay là các khoản tiền phục vụ các hoạt động kinh tế ngầm ra phục vụ các lợi ích phát triển của xã hội. Do việc các doanh nghiệp ở những nước có điều hành kinh tế siêu vĩ mô sử dụng tiền ảo phổ biến trong các hoạt động kinh tế đối ngoại nên doanh nghiệp của các nước đang phát triển bị cạnh tranh không công bằng ngay trên sân nhà. Khi các doanh nghiệp FDI sử dụng các loại tiền ảo do nước họ tạo ra và sẵn sàng chấp nhận chịu lỗ kéo dài, lại hoạt động theo kiểu thay thế nhập khẩu chứ không phải là xuất khẩu thì các doanh nghiệp ở nhiều nước đang phát triển không được các đồng tiền ảo hỗ trợ.

Khi một xã hội loạn họp hành chẳng qua là do có rất nhiều việc được mở ra mà không có đủ phương tiện giải quyết, vì vậy cần phải tìm cách phân bổ các ngân khoản ít ỏi sao cho giải quyết được những việc gì đó mà những bên có liên quan cảm thấy hợp lý.

Mỗi nước đang phát triển cần tiến hành phân loại các tạo phẩm vật thể và phi vật thể theo tầng mức vĩ mô và vi mô, siêu vĩ mô của nước mình, xác định được những lĩnh vực giao nhau giữa chúng, và tập trung giải quyết tốt những vấn đề đó. Mục đích tổng quát nhất là đào tạo được nguồn nhân lực xử lý các lĩnh vực đặc thù của bình diện phát triển mới. Tiến trình này sẽ dẫn đến thiết tạo được mối liên kết chủ động giữa các chủ thể kinh tế. Họ tự tìm đến nhau, thiết lập các cách thức kết hợp nhất định, lập các phương án hoạt động chung, qua thẩm định của các tổ chức chuyên môn của chủ thể điều hành, từ đó có những biện pháp hỗ trợ nhất định.

Để phát triển, sáng tạo ra được các tư bản mới thì điều sống còn là thiết tạo ra được môi trường cạnh tranh mà hiệu quả đạt được là các lĩnh vực mà sẽ có những nguồn tiền được bơm vào, điều này khác với sự phân bổ ngân sách nhà nước. Phát triển các hình thái tư bản mới ở các nước đang phát triển là điều không dễ dàng khi xã hội có những trình độ phát triển rất khác nhau giữa các vùng miền.

Để điều hành được kinh tế siêu vĩ mô thì cần phải thấy được những thảm hoạ tiềm ẩn, từ những vấn đề nội tại trong nước tới những vấn đề quan hệ với các nước khác, tới những phản ứng của các nước khác, đặc biệt là phản ứng của các chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô của các nước khác.
Tiến trình phát triển đi từ diện rộng tới chuyên sâu. Sau khi phát triển hàng loạt lĩnh vực hoạt động kinh tế siêu vĩ mô và điều hành thuần thục, một xã hội định hình được nhu cầu phát triển của mình, khả năng phát triển, và cách thức vươn ra bên ngoài. Khi đó, các đại doanh nghiệp phải đồng thời hoạt động ở ba tầng mức vi mô, vĩ mô, siêu vĩ mô và thu được các loại tiền tương ứng từ các chủ thể điều hành kinh tế. Một khi diện rộng được khai thác hết, và tiến trình đó trở nên tự động, thì người ta đi đến sự phát triển thực chất, chuyên sâu. Hoạt động kinh tế siêu vĩ mô đã đem lại sự nhìn nhận mới về năng lực của con người. Một người làm bộ trưởng hay làm giám đốc doanh nghiệp nhà nước thì ít người cho rằng người đó có tài năng nào đó đáng để ca ngợi hay học tập, vì đó là các chức vụ được bổ nhiệm mà người ta có thể dùng các quan hệ thân quen hay chạy chọt để đạt được, thậm chí là dùng những thủ đoạn không lấy gì được ca ngợi cả để đạt được các chức vụ đó. Nhưng một chủ doanh nghiệp trong khu vực tư nhân thì lại khác, người ta mặc nhiên coi rằng người đó là người có năng lực thực sự và được xã hội thừa nhận. Vì thế, nếu như một tổ chức bí mật của các đại tư bản quyết định bổ nhiệm một người của mình vào làm tổng giám đốc thì xã hội đã mặc nhiên coi người đó đã có một tài năng thiên bẩm nào đó.

Chủ thể phải phát triển nguồn nhân lực để có thể giải quyết được những vấn đề về phát triển. Chẳng mấy chốc, khi một xã hội điều hành thuần thục kinh tế siêu vĩ mô thì xã hội đó sẽ thiếu nguồn nhân lực, kể cả nguồn nhân lực phổ thông, không còn việc xuất khẩu lao động ra nước ngoài, thậm chí phải tính đến chuyện nhập khẩu lao động. Để giải quyết cơ bản về nguồn nhân lực trong tương lai, chủ thể tổ chức các loại hình doanh nghiệp mới với những ưu đãi về tiền ảo, tổ chức các cơ quan nghiên cứu các loại chuyên ngành đào tạo và sử dụng các nguồn nhân lực. Phát triển kinh tế ở lĩnh vực nào là tuỳ thuộc vào trình độ chuyên môn của nguồn nhân lực, ở đây có vấn đề là đào tạo nguồn nhân lực trong nước và thuê mượn nguồn nhân lực trình độ cao từ bên ngoài. Do hạn chế về nguồn nhân lực ở trình độ cao, nhất là những lĩnh vực đòi hỏi tài năng bẩm sinh như nghiên cứu khoa học ở đỉnh cao, các lĩnh vực nghệ thuật, nên nhiều lĩnh vực có tiền, thậm chí nhiều tiền, cũng không thể làm được. Như người ta nói, không thể dùng tiền mà mua được tri thức, nhất là tri thức đỉnh cao. Không thể dùng tiền mà đào tạo được nhà khoa học sẽ đoạt giải thưởng Nôben trong tương lai, không thể đào tạo đạo diễn điện ảnh sẽ đoạt giải Oscar, hay nhà thiết kế thời trang hàng đầu. Không thể dùng tiền mà đạt được tri thức mới trong nền kinh tế tri thức.

Vấn đề nảy sinh ra là dùng tiền ảo để hỗ trợ các tài năng như thế nào, tạo ra môi trường thuận lợi cho sự hình thành tài năng, như môi trường cạnh tranh vừa có hợp tác phù hợp với những lĩnh vực cụ thể trong hoạt động khoa học, công nghệ, kinh tế, xã hội. Trên cơ sở đó xác định được xu hướng, lĩnh vực nào mà có thể đạt được đỉnh cao, những xu hướng, lĩnh vực nào dù có đầu tư nhiều tiền của vẫn không thể đạt được các đỉnh cao.

Một xã hội không chỉ giới hạn với những người ở trong lãnh thổ nước đó mà còn có những mối liên quan với kiều bào ở nước ngoài, và những người nước ngoài ở nước đó, những tổ chức và doanh nghiệp nước ngoài liên quan tới nước đó. Chỉ phát triển kinh tế siêu vĩ mô đến trình độ nhất định thì xã hội mới nhận diện được mình có thế mạnh gì. Lúc đó xã hội mới có cách xử lý mới về những gì nội tại của mình và có cách đánh giá mới về tiềm năng của xã hội.

Khi tính GDP cho một nước, người ta không tính đến đầu tư ra nước ngoài của nước đó. Vì thế người ta không tính được sức mạnh kinh tế thực sự của nước đó. Người Nhật Bản đầu tư ở nơi nào đó thì chính phủ Nhật Bản tham gia vào xây dựng các điều kiện sống vì nhiều công dân của Nhật Bản sẽ làm việc ở nơi mới, hàng hoá Nhật Bản sẽ đi trên các con đường đó. Khi người ta giầu có rồi, người ta đòi hỏi đời sống mới, người ta cần một môi trường mới. Thế là có hiện tượng xuất khẩu sự giầu có. Có như vậy mới có các cánh tay và khối óc mới ở nước ngoài để bảo đảm được chất lượng về mặt vệ sinh, môi trường đối với các hàng hoá nhập khẩu về nước mình. Có những nhu cầu trước đây có tiền cũng không dám nghĩ đến nhưng ngày nay thì đã nghĩ đến. Những người bị bệnh tim có nhu cầu về quả tim khoẻ mạnh hơn quả tim đang suy yếu của mình.

7.4. SỰ PHÁT TRIỂN ĐUỔI KỊP

Trước cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính Châu Á 1997, khi Hàn Quốc đánh giá sự phát triển của họ trong hai mươi năm bằng sự phát triển của chủ nghĩa tư bản trong hai trăm năm đã là điều gây ra ngạc nhiên thì sắp tới người ta còn ngạc nhiên hơn nữa khi trong hai mươi năm nữa có xã hội phát triển bằng chủ nghĩa tư bản phát triển trong gần hai trăm năm mươi năm.

Sự phát triển đuổi kịp là điều hoàn toàn có khả năng với một xã hội hiện còn nghèo nàn, nhưng người dân thông minh, hiếu học, cần cù, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám vạch ra con đường đi của riêng mình, mở ra cho mình bình diện hoạt động ngang với những xã hội tiên tiến nhất về kinh tế, khoa học công nghệ. Trên bình diện đó, người ta thấy được những yếu tố tiềm lực và triển vọng phát triển. Xã hội đó có khả năng phát triển nguồn nhân lực, tạo được chỗ đứng của mình và có khả năng tập trung nguồn nhân lực vào những lĩnh vực then chốt nhất nằm trong thế mạnh của mình, và từ đó lan toả ra các lĩnh vực khác.

Đối với các nước đang phát triển, sự phát triển đuổi kịp các nước tiên tiến hơn phụ thuộc trước hết vào khả năng điều hành kinh tế siêu vĩ mô thuần thục đến mức độ nào, và xã hội có khả năng lan toả những loại tư bản đã có nhanh đến đâu. Tiếp đó là sự sáng tạo ra các kết hợp mới về nguyên tắc, từ đó sáng tạo ra các loại tư bản mới.

Một nước chỉ đuổi kịp các nước tiên tiến khi nước đó có khả năng sáng tạo ra những tạo phẩm vật thể và phi vật thể ngang tầm các nước tiên tiến, sáng tạo ra được những tư bản mới và có cách thức lan toả các loại tư bản trong xã hội và ra bên ngoài nhanh chóng như ở các nước tiên tiến. Bản thân nội tại nước đó cần phải có khả năng sáng tạo rất lớn. Muốn đuổi kịp thì phải sáng tạo ra được tư bản mới, và phải có cách làm cho tư bản mới nhanh chóng lan toả ra toàn xã hội và ra bên ngoài, sản sinh ra được các kết hợp siêu vĩ mô.

Việc phát triển đuổi kịp phải trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, mà mỗi giai đoạn có những bước đi và sự chuẩn bị cụ thể. Không chỉ có tiến lên mà còn phải biết kiểm soát tình hình khi có khủng hoảng. Hoạt động kinh tế siêu vĩ mô xoa dịu các mâu thuẫn xã hội, tạo môi trường ổn định chính trị cho việc hoạch định các chính sách phát triển.

Trong giai đoạn ban đầu, vấn đề thiết tạo chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô phải giải quyết vấn đề gai góc, cấp bách là mở rộng việc cấp tiền cho xã hội, phải thiết lập các cách thức mới để tạo nên được các nguồn lực mới trong xã hội. Tại sao phải vay tiền nước ngoài để phát triển kinh tế trong khi hoàn toàn làm được việc đó bằng phát triển điều hành kinh tế siêu vĩ mô? Với những nước phát triển sau, có khối lượng công việc khổng lồ cần phải làm.

Để có thể phát triển được, trước hết cần phải tạo môi trường để cho các loại kết hợp ở những tầng mức mà xã hội tiên tiến hơn đang có có thể xảy ra được. Sự phát triển là phải giải các bài toán do thực tiễn đặt ra, với những hình thái cụ thể và mối quan hệ đa dạng, và chỉ có thực tiễn trình độ cao mới đưa lại cách đặt vấn đề ở trình độ cao. Lúc đó cách giải quyết vấn đề mới ở trình độ cao, các giải pháp đưa ra bảo đảm được sự tương thích với nhiều giai đoạn, với nhiều thế hệ tạo phẩm vật thể và phi vật thể của xã hội, có vòng đời dài lâu, không bị rơi vào cảnh phải làm lại mỗi khi có những tiến triển mới. Điều quan trọng nhất là người ta thấy được mình thực sự giải quyết những vấn đề phát triển ngang tầm thời đại, hơn thế nữa, đem lại tầm nhìn đồng thời ở nhiều góc độ siêu vĩ mô, vĩ mô, vi mô và từ đó đem lại sự tự tin trong hoạt động điều hành và hoạch định sự phát triển. Những giải pháp đưa ra phải đồng thời vận hành được trong ba tầng mức, đồng thời tạo đà cho sự phát triển mới vươn ra bên ngoài.

Giai đoạn này hình thành các tập đoàn kinh doanh hoạt động dưới sự điều hành kinh tế siêu vĩ mô của đảng độc quyền lãnh đạo và có tầm hoạt động vươn ra bên ngoài. Công cụ để thực hiện sự hội nhập là thực hiện những điều kiện thế nào đó để cho những chủ thể vi mô được hưởng đầu vào có giá thành thấp do chủ thể kinh tế vĩ mô và siêu vĩ mô đem lại. Đảng độc quyền lãnh đạo tiến hành các hoạt động thực tiễn và thu được những kinh nghiệm đầu tiên trong việc điều hành kinh tế siêu vĩ mô.

Khi đi sâu vào những vấn đề tinh tế của sự phát triển khoa học công nghệ, người ta mới có thể đánh giá thực chất sự chênh lệch giữa các đẳng cấp phát triển khác nhau, và tìm cách thức san bằng khoảng cách đó. Đó là công việc không thể hoàn thành trong một thời gian ngắn.

Muốn hội nhập quốc tế, muốn bơi ra được biển lớn, đương đầu được với những bão tố thì không thể đẩy những con thuyền mỏng mảnh chỉ quen với ao hồ, sông ngòi ra ngoài đại dương được mà phải có những con tầu lớn và có những phương tiện hỗ trợ hữu hiệu cho các con tàu đó. Đó là các thiết chế siêu vĩ mô. Việc hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế giới đòi hỏi phải biết được những bình diện gì mà các nước khác đang mở ra trong các hoạt động của họ. Sự hội nhập diễn ra trong tình trạng có sự cạnh tranh gay gắt của các nước để giành cho được chỗ đứng của mình, và trong cuộc chiến này, tiền tệ đóng vai trò rất quan trọng, mà mỗi nước cần phải giữ chủ quyền nhất định để phát triển. Cần phải tìm được các cách thức mà các thị trường và công chúng hỗ trợ cho sự phát triển của những doanh nghiệp có triển vọng. Thực tiễn hoạt động kinh tế siêu vĩ mô đem lại cái nhìn nhiều chiều hơn về thế giới, và từ đó nhìn về chính bản thân mình về khả năng và tiềm lực của cả một quốc gia, một dân tộc. Trong giai đoạn này, có rất nhiều sức mạnh được khai phá, có rất nhiều cách phát triển được mở ra và có những cách thức mà chưa từng được biết đến, và kèm theo đó là sự nhận biết những hậu quả tiêu cực lẫn tích cực và có cách thức ứng xử thích đáng, đặc biệt trong việc quyết định khi có những tình huống mâu thuẫn mới.

Sự sáng tạo của một xã hội phụ thuộc vào phong cách suy nghĩ và hành động của xã hội đó. Với một nước dân số đông một trăm triệu thì phải có khả năng giải quyết trên diện rộng nhiều vấn đề, chứ không chỉ tập trung vào một vài lĩnh vực. Để sáng tạo ra cái hoàn toàn mới đòi hỏi phải có sự dũng cảm cao độ, vì lúc đó rất ít người hiểu được sự sáng tạo đó. Người ta chỉ thể hiện hết năng lực sáng tạo của mình khi được giải quyết những nhiệm vụ xứng tầm của mình. Khi một xã hội thường xuyên xuất hiện những công việc hoàn toàn mới thì kinh nghiệm với những cái đã qua không còn mấy giá trị. Vấn đề sáng tạo của xã hội thể hiện ở chỗ khi thực tiễn đặt ra vấn đề hoàn toàn mới thì xã hội đó phải có năng lực tìm được lời giải chưa từng có.

7.5. HIỆU QUẢ CỦA ĐIỀU HÀNH KINH TẾ SIÊU VĨ MÔ

Kinh tế siêu vĩ mô là bình diện hoạt động mới của con người. Dù mới xuất hiện trong khoảng nửa thế kỷ trở lại đây, kinh tế siêu vĩ mô đã đem lại những thay đổi to lớn trên toàn thế giới, làm cho một loạt nước đang phát triển, thậm chí kém phát triển rút ngắn được tiến trình phát triển với các nước tiên tiến. Bình diện hoạt động này tạo ra những nguồn lực to lớn đối với xã hội và rất nhiều thế lực sử dụng nguồn lực này đồng thời vào các mục đích khác nhau, thậm chí trái ngược nhau. Hoạt động điều hành kinh tế siêu vĩ mô là hoạt động quan trọng nhất trong cuộc chiến kinh tế toàn cầu hiện nay. Vì vậy vấn đề hiệu quả của hoạt động kinh tế siêu vĩ mô là một vấn đề trọng yếu trong việc phát triển đuổi kịp các nước tiên tiến nhanh hay chậm, và sự phát triển đó có bền vững hay không.

Hiệu quả của điều hành kinh tế siêu vĩ mô của một nước phát triển là luôn luôn giữ được vị trí hàng đầu trong sự phát triển kinh tế xã hội tương quan với các nước tiên tiến khác. Hiệu quả của điều hành kinh tế siêu vĩ mô của một nước đang phát triển là sự rút ngắn được tiến trình đuổi kịp các nước tiên tiến. Mức độ hiệu quả đến đâu phụ thuộc vào thời gian rút ngắn tiến trình đuổi kịp. Như vậy có một tiêu chuẩn là khả năng một xã hội tiêu thụ lượng tiền ảo đến đâu thể hiện hiệu quả của sự điều hành kinh tế siêu vĩ mô.

Sự trưởng thành trong điều hành kinh tế siêu vĩ mô thể hiện ở việc phát triển tư bản mới trong xã hội và điều hành được hoạt động kinh tế ở nước ngoài, đưa những bộ phận nào đó trong kinh tế của nhiều nước vào sự chi phối của chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô. Các doanh nghiệp thuộc sự chi phối của chủ thể đầu tư ra nước ngoài để bảo đảm cung ứng các nguồn hàng cho các thị trường trọng điểm, để biến được các loại tiền ảo thành tư bản, và do đó, tăng thêm khả năng hành động cho chủ thể.

Sự phát triển điều hành kinh tế siêu vĩ mô là phải đi theo con đường chưa ai đi, dù là có người đi trước, nhưng không thể học hỏi được vì người ta giấu kín. Vì thế phải trải qua rất nhiều thử nghiệm, sai lầm mới thấy được con đường phát triển thực sự phù hợp với mình, mới có thể nắm vững và điều hành chắc tay kinh tế siêu vĩ mô. Trên con đường này sẽ gặp phải rất nhiều nguy cơ như mất phương hướng, không hình dung được hết tầm vóc của sự phát triển tư bản mới nên cần xác định được mục đích thử nghiệm ở tầm siêu vĩ mô. Tìm được con đường phát triển là điều khó khăn, phải trải qua nhiều thử nghiệm thất bại, nhiều đầu tư không có hiệu quả, sai lầm, không có triển vọng. Rất nhiều nước thất bại trong việc tìm ra con đường phát triển của mình. Vấn đề là do cách nhìn nhận về hiệu quả của điều hành kinh tế siêu vĩ mô. Có những giải pháp vào thời điểm này được coi là tối ưu, thu hút rất nhiều nguồn lực của xã hội để phát triển, nhưng sự tiến bộ đột biến của khoa học công nghệ lại đưa ra giải pháp hoàn toàn khác mà có hiệu quả gấp bội. Chẳng hạn dự án truyền hình độ nét cao mà Nhật Bản theo đuổi vào thập kỷ tám mươi của thế kỷ hai mươi đã bị phá sản khi hệ thống cáp quang trở nên phổ biến khiến cho chiếc ti vi bình thường cũng vượt được độ nét cao mà công nghệ truyền hình độ nét cao dự kiến.

Các cuộc chiến tranh có các mục đích, các phương tiện chiến tranh, các phương thức tiến hành chiến tranh. Cũng như trong bất kỳ cuộc chiến nào, trong cuộc chiến tranh kinh tế đang diễn ra hiện nay, mất mát, tổn thất là điều khó tránh khỏi. Phát triển kinh tế hiện đại trong hoàn cảnh mà có cuộc chiến tranh kinh tế toàn cầu đang diễn ra. Sự phát triển kinh tế hiện nay diễn ra trong bối cảnh cuộc chiến kinh tế vào hồi khốc liệt, mà mục đích của cuộc chiến này là giành quyền điều hành kinh tế siêu vĩ mô. Vì thế nhìn bề ngoài, với những tạo phẩm vật thể ngày một gia tăng, đời sống của nhân dân được cải thiện, người ta có nhận định rằng quan niệm về cuộc chiến có "người được người mất" được thay bằng quan niệm "tất cả đều thắng". Khi một xã hội không có điều hành kinh tế siêu vĩ mô thì người ta không thể quan niệm được mình mất cái gì khi bị tước mất khả năng thiết lập chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô, do đó không có khả năng điều hành kinh tế siêu vĩ mô. Chúng ta thấy rằng trong một xã hội ăn cắp vài triệu đô la, thất thoát vài triệu đô la thì bị xã hội lên án, nhưng nếu xã hội đó để sổng hàng tỷ đô la Mỹ, hàng chục tỷ đô la Mỹ, hàng trăm tỷ đô la Mỹ thì sao? Thiết lập được kinh tế siêu vĩ mô sẽ đem lại hàng ngàn tỷ đô la Mỹ cho đất nước, rút ngắn được tiến trình phát triển đuổi kịp các nước tiên tiến. Mất quyền điều hành kinh tế siêu vĩ mô là hàng năm mất một lượng tiền khổng lồ, gấp nhiều lần ngân sách quốc gia. Số tiền đó sẽ lọt vào tay tư bản nước ngoài và lại là công cụ thống trị lại nền kinh tế nước sở tại.

Để thiết lập hoạt động kinh tế siêu vĩ mô trong thực tiễn, điều khó khăn là không phải dễ dàng vượt qua tầm nhìn vĩ mô và vi mô một sớm một chiều. Cần phải nhớ rằng trình độ phát triển của tư bản đã rất cao, khó mà hình dung được đối với những người bị giới hạn bởi kiến thức kinh tế vĩ mô và vi mô. Cách đây 150 năm, trong bộ Tư bản Mác đã vạch trần sự dối trá và lừa bịp của khoa kinh tế chính trị học tư sản. Cuộc khủng hoảng tài chính và tiền tệ Châu Á năm 1997, khi những lời khuyên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF cho việc giải quyết khủng hoảng đã đem lại tai hoạ cho các nước nghe theo, đã chứng tỏ nhận định của Mác về khoa kinh tế chính trị học tư sản vẫn chưa mất tính thời sự. Khoa kinh tế học tư sản hiện đại mà đang được rao giảng rộng rãi không đem lại câu trả lời về thực chất những vấn đề đang được đặt ra cho sự phát triển. Chính Mác đã chỉ ra rằng cạnh tranh tự do sẽ dẫn đến độc quyền, dẫn đến hình thành sự chỉ đạo các hoạt động kinh tế của các tập đoàn tư bản. Một khi các trùm tư bản liên kết với nhau thành một khối duy nhất thì chúng đưa toàn thể nền kinh tế vào sự chi phối của chúng theo những tầng mức phức tạp.

Tiền do lợi nhuận độc quyền thời Lênin đem lại đã làm được rất nhiều việc. Tiền do tiền ảo đem lại trong thời đại ngày nay làm được gấp bội phần, chỉ có điều không ai lại dại gì nói ra điều đó, và cũng không ai dại gì mà không sản xuất ra tiền ảo nếu điều kiện cho phép. Nhưng đã làm thì không nói.
Các tạo phẩm loại vĩ mô thiếu tiền là do chủ thể vĩ mô cung cấp không đủ, nhưng vì hiện nay rất nhiều tạo phẩm vĩ mô liên quan tới các tạo phẩm siêu vĩ mô, nên phải có tác động của chủ thể siêu vĩ mô. Loại tạo phẩm siêu vĩ mô thiếu tiền thì do chủ thể siêu vĩ mô cung cấp. Xã hội thiếu tiền cho loại tạo phẩm nào thì phải tạo ra chủ thể đó để cung cấp. Trong thời đại ngày nay, ngay cả những vấn đề thoạt tưởng như là của lĩnh vực vĩ mô thì lại phải giải quyết ở tầm siêu vĩ mô. Khi một xã hội cần tiền để xây dựng những hệ thống đập cửa sông nhằm mục đích giữ nước trong mùa khô phục vụ tưới tiêu cho đồng ruộng, không thể để những hậu quả xấu cho nền kinh tế thì cần phải có chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô cung cấp tiền vì hoạt động này sẽ sử dụng nhiều loại nguyên vật liệu phải nhập từ bên ngoài như các loại sắt thép, vật tư, vật liệu chuyên dụng và công nghệ hiện đại.

Nền kinh tế hiện đại tạo nên được những hệ thống phòng thủ mới đối với các tác động gây khủng hoảng của nền kinh tế, chẳng hạn trước đây người ta cho rằng ngân hàng trung ương là người cho vay cuối cùng, ngân hàng của các ngân hàng thì bây giờ chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô là nguồn cung cấp tiền mới, với số lượng vượt hẳn những gì mà ngân hàng trung ương có thể tạo ra được, từ đó có thêm phương tiện để thoát khỏi các hoàn cảnh khủng hoảng mà các thế lực bên ngoài gây ra.

Một khi xã hội phát triển được điều hành kinh tế siêu vĩ mô thì xã hội đó đã tạo nên được những nguồn lực giúp để khắc phục được những thất bại trong kinh doanh, trong việc chiếm lĩnh thị trường của các doanh nghiệp, tạo nên được những cái van an toàn mới cho xã hội.

Hiệu quả của điều hành kinh tế siêu vĩ mô là phải nắm được trong tay các sức mạnh của nó để chủ động cho sự phát triển tương lai của đất nước. Vấn đề không chỉ là thiết lập các công cụ mà là điều hành các công cụ. Sự phát triển kinh tế của một nước mà những tài sản chủ yếu rơi vào tay tư bản nước ngoài là cách thức tốt nhất để mất quyền điều hành kinh tế siêu vĩ mô, mất quyền điều hành sự phát triển kinh tế xã hội đất nước trong tương lai.

Tính hiệu quả của kinh tế siêu vĩ mô thể hiện là phải đạt được một cơ cấu kinh tế phối hợp giữa nhiều vùng lãnh thổ ở các quốc gia khác nhau phục vụ mình. Cơ cấu kinh tế phải đạt được những tiêu chí nào đó để tiến trình bơm tiền ảo vào nền kinh tế và việc phát triển lên các loại tư bản mới được thuận lợi.

Hiệu quả của điều hành kinh tế siêu vĩ mô thể hiện ở chỗ lượng tiền bơm được vào nền kinh tế nước mình, và thâm nhập được vào nền kinh tế các nước khác.
Hiệu quả của điều hành kinh tế siêu vĩ mô là tạo nên một thực tiễn mới hoàn toàn khác, với môi trường kinh doanh có hiệu quả mà không quá khốc liệt, và giới doanh nhân của nước đó không phải chịu những áp lực quá lớn, không phải chịu những cú sốc, để họ nhanh chóng tiến hành các công việc có bài bản, nhanh chóng vượt qua giai đoạn chụp giật, mà có thể tiến hành những công việc đầu tư tốn kém cho tương lai, giành được thắng lợi trong cạnh tranh tương lai. Điều hành kinh tế siêu vĩ mô tốt thì các doanh nghiệp không phải mất nhiều thời gian thiết lập các mối quan hệ và họ giành thời gian để sáng tạo, cạnh tranh. Làm việc tận tuỵ không hẳn là đã mang lại hiệu quả bằng sự sáng tạo, đặc biệt là sự sáng tạo mở ra bình diện hoạt động thực tiễn mới. Có rất nhiều loại tạo phẩm vật thể và phi vật thể mà nhà nước là một khách hàng lớn mà một khi cam kết mua các loại hàng hoá hay dịch vụ thì sẽ thanh toán khi hàng hoá hay dịch vụ được thực hiện. Có rất nhiều hàng hoá và dịch vụ mà chắc chắn rằng sẽ có người trả tiền một khi được cung cấp, và khách hàng đó là rất lớn như chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô, chủ thể điều hành kinh tế vĩ mô. Vì thế khi những đối tác có thể nhận được những đơn hàng thì họ sẽ tạo ra những đơn hàng cho những nhà thầu khác, và đó là cơ hội để nhưng người khác không chịu cảnh phải xoay xở khó nhọc trong nền kinh tế thị trường hiện đại. Có những nhu cầu đối với những doanh nghiệp mà khách hàng đã đặt sẵn tiền rồi, cam kết trong các hợp đồng. Nhưng không phải lúc nào các đối tác cũng có khả năng đáp ứng được các đơn đặt hàng của khách hàng. Bản thân các đại siêu thị, các tập đoàn kinh doanh bán buôn, bán lẻ lớn cũng là nơi mà biến các loại tiền ảo của chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô thành tiền thật, vì thế chúng luôn luôn là những nhà tiêu dùng cuối cùng, luôn luôn vượt qua được những khó khăn thất bại mà các doanh nghiệp nhỏ hơn luôn phải đương đầu và đã vượt qua một cách thành công.

Hoạt động kinh tế siêu vĩ mô có một đặc điểm là khi một nước điều hành kinh tế siêu vĩ mô có hiệu quả thì khiến cho các nước khác thâm nhập kinh tế vào nước đó bằng đầu tư trực tiếp và gián tiếp, bằng hoạt động thương mại và tài chính và nhiều loại hoạt động kinh tế xã hội khác, thì tư bản của những nước khác đó bị phụ thuộc nào đó vào tư bản của nước sở tại. Chẳng hạn, nước Mỹ là một nước nhập siêu khổng lồ, nhưng cả thế giới phụ thuộc vào nền kinh tế Mỹ.

Hiệu quả là phải tạo nên được sức mạnh tổng hợp của nền kinh tế với sức cạnh tranh rất cao, trong đó thể hiện được việc tạo nên được những loại tư bản hoàn toàn mới.

Tính hiệu quả chỉ có thể được đánh giá trong một thời gian dài, và luôn luôn có những đánh giá lại tuỳ theo thành quả phát triển các loại tư bản mới của các nước tiên tiến. Các nước đang phát triển phải giải quyết hai nhiệm vụ đồng thời là làm lan toả các loại tư bản cũ ra toàn xã hội, ra các nước khác và tạo ra những loại tư bản hoàn toàn mới. Chỉ chú ý đến một mặt lan toả các loại tư bản cũ thì chưa thể đánh giá có hiệu quả được.

Tính hiệu quả đạt được trong bối cảnh cuộc chiến kinh tế toàn cầu diễn ra khốc liệt. Tính hiệu quả nhiều khi đạt được bằng cách loại bỏ được những loại tư bản xế chiều mà không gây ra những cuộc khủng hoảng kinh tế xã hội. Tiến trình này không phải là không đau đớn. Một điều nghịch lý là đôi khi các cuộc khủng hoảng lại là cần thiết để tiến trình điều hành kinh tế siêu vĩ mô bước lên trình độ mới. Các cuộc khủng hoảng tốt là các cuộc khủng hoảng mà chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô chủ động kiểm soát được.

Tính hiệu quả thể hiện ở khả năng che chắn các cuộc khủng hoảng xấu và chủ động tạo ra được các cuộc khủng hoảng tốt. Vì thế phải có khả năng đương đầu được với các cuộc tấn công của những chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô của các nước khác, mà các chủ thể này sẽ huy động các nhà nước chịu sự chi phối của chúng vào cuộc, sử dụng các biện pháp để phá hoại tiến trình sản xuất tiền ảo và biến tiền ảo thành tư bản của một xã hội, đánh vào những chỗ nhạy cảm của nền kinh tế mà sẽ dẫn đến những hậu quả xấu, gây ra các cuộc khủng hoảng.

Sự phát triển đuổi kịp các nước tiên tiến nhanh hay chậm phụ thuộc vào hiệu quả hoạt động kinh tế siêu vĩ mô.

KẾT LUẬN

Chủ nghĩa tư bản hiện đại có những phương cách và thủ đoạn mới để phát triển tư bản và duy trì địa vị thống trị của mình đối với toàn bộ đời sống kinh tế xã hội, trong số đó có những phương cách và thủ đoạn mang tính bí mật cao độ mà sản xuất ra tiền ảo là ví dụ điển hình. Những bí mật đó làm tăng sự thống trị của tư bản đồng thời cũng là cách thức để các nước đang phát triển vươn lên bằng các nước tiên tiến bằng chính những phương cách và thủ đoạn đó. Nền kinh tế hiện đại có những vấn đề, những hoạt động, những lĩnh vực, những quan niệm vượt ra khỏi khuôn khổ kinh tế vĩ mô, kinh tế vĩ mô, hình thành nên kinh tế siêu vĩ mô. Trong xã hội xuất hiện những chủ thể kinh tế mới. Trong số đó, chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô có vai trò đặc biệt quan trọng.

Bình diện hoạt động ở tầm vĩ mô và siêu vĩ mô đã đem lại giá trị mới cho xã hội là tiền đề để tư bản gia tăng và là cơ sở để tiền ảo trở thành điều cần thiết, và cần phải được sản xuất ra. Mỗi xã hội phải tự tìm ra cách thức sản xuất tiền ảo của mình và của xã hội khác và tiêu được số tiền ảo đã được tạo ra mà đem lại sự phát triển tích cực cho đất nước. Xã hội phải biết cách kích thích nền kinh tế của mình. Khi dùng tiền ảo, người ta chấp nhận mua các hàng hoá với giá cao. Đầu tư ra những nước kém phát triển hơn để thu về các nguồn nguyên liệu, nhiên liệu, chấp nhận lỗ để có thể thu về các đồng ngoại tệ hay tiến hành tiêu thụ tiền ảo của nước mình. Tiền ảo đóng vai trò "mồi" trong việc hình thành các loại thị trường mới. Thị trường hàng hoá vật thể là cơ sở để duy trì sự kết hợp vi mô, các thị trường khác là cơ sở để tạo ra và duy trì sự kết hợp vĩ mô và siêu vĩ mô. Tiền ảo đã đem lại giải pháp hữu hiệu cho nhiều vấn đề nan giải của nền kinh tế hiện đại như bài toán giá trị thương hiệu. Một thương hiệu bị làm giả thì về thực chất, giá trị của thương hiệu phải tính đến cả những thứ làm giả đó, cho nên bơm tiền ảo vào thương hiệu là điều hoàn toàn hợp lý.

Năng lực cạnh tranh quốc gia ở một nước có chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô sản xuất được tiền ảo hùng mạnh hơn nước không có chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô, và tính chất của cạnh tranh phải được đánh giá khác. Đằng sau doanh nghiệp thực hiện cạnh tranh là các thế lực khác, không phải là doanh nghiệp tự trông cậy vào chính mình. Tiềm lực tài chính hùng hậu cho phép các doanh nghiệp hoạt động cạnh tranh thua lỗ lâu dài ở các vùng địa lý khác mà không bị phá sản là vì dù thế nào thì cũng tiêu thụ được tiền ảo, tiêu thụ được các sản phẩm vật thể và phi vật thể do các loại tư bản được sản xuất từ tiền ảo mà ra.

Hoạt động kinh tế siêu vĩ mô đem lại các giá trị mới cho xã hội, làm gia tăng các giá trị của xã hội, nên việc tạo ra tiền ảo là điều hợp lý với xã hội. Mỗi bình diện hoạt động cần có một loại thị trường tương xứng, và trong các thị trường đó cần phải có những phương tiện chuyển tải các sức mạnh xã hội để cho các hoạt động của thị trường diễn ra. Chủ thể điều hành việc đầu tư ra nước ngoài, phân cấp quản lý đầu tư cho các đại công ty, nhưng tập trung vào sự bảo đảm các nguồn lực và thông tin, thực hiện những nhiệm vụ trước mắt là bảo đảm các nguồn nguyên liệu, nhiên liệu cho đất nước, và nguồn tiêu thụ hàng hoá. Chủ thể tổ chức các hoạt động ở các trung tâm tài chính hải ngoại, thực hiện tiến trình thâm nhập vào hệ thống tài chính, ngân hàng toàn cầu. Chủ thể ưu tiên các đồng ngoại tệ thu được từ các nước phát triển nhất để trang bị các công nghệ mới nhất cho các doanh nghiệp chịu sự chi phối của mình. Điều hành kinh tế siêu vĩ mô có hiệu quả sẽ đem lại cách thức lan toả nhanh chóng các loại tư bản mà xã hội có thể tiếp nhận được ra toàn xã hội hay sáng tạo các loại tư bản hoàn toàn mới, và phong cách đó trở thành tập quán mới của xã hội và trở thành tiền đề để thực hiện những bước phát triển mang tính đột biến về sau. Khi bắt tay vào điều hành kinh tế siêu vĩ mô, người ta phải tiến hành một khối lượng công việc khổng lồ mà chỉ có các thiết chế đã đảm đương được những công việc khó khăn, phức tạp có tầm hoạt động rộng khắp xã hội như tổ chức thống nhất của các trùm tư bản ở các nước phát triển hay là đảng độc quyền lãnh đạo ở những nước mà trình độ phát triển kinh tế thị trường còn thấp, mà tư bản còn thuộc loại nhỏ lẻ, mới có thể làm nổi.

Người ta phải xem xét các sản phẩm không chỉ là các loại vật thể và phi vật thể mà còn xem xét chúng ở tầm mức nào, vĩ mô và siêu vĩ mô và sự mở rộng ra nhiều tầng khác nhau. Chính trong các tầng mức này, mỗi xã hội phải tự mình giải quyết rất nhiều thứ mà nước ngoài, dù có trình độ phát triển cao hơn cũng không thể giúp gì được. Mà những thứ này lại tạo nên những giá trị có thể đem lại tiền bạc. Trong các tạo phẩm vĩ mô và siêu vĩ mô, vấn đề bảo trì hoạt động lâu dài lại đóng vai trò rất then chốt, có tầm quan trọng không kém, thậm chí còn hơn là tiến trình sản xuất ra các tạo phẩm đó. Đó là cơ sở để tiến trình sản xuất tiền ảo kéo dài. Để bảo vệ tiến trình đồng tiền nước mình bị làm tiền ảo, các nước phát triển hạn chế việc thương mại những loại tài sản có giá trị lớn với những loại đồng tiền mà không có nguồn gốc rõ ràng. Để bảo vệ bí mật sản xuất tiền ảo, người ta không ngần ngại đánh sập một số đại doanh nghiệp. Một khi một tạo phẩm siêu vĩ mô, hay vĩ mô gây cản trở cho sự phát triển kinh tế thì phải bị loại bỏ.

Kinh tế học siêu vĩ mô là cơ sở khoa học của sự phát triển đuổi kịp các nước tiên tiến hơn. Một nước đang phát triển muốn vươn lên đuổi kịp các nước phát triển hơn thì phải hình dung ra một chủ thể điều hành kinh tế siêu vĩ mô theo những gì mà các nước khác đã tiến hành. Các thế hệ thành quả khoa học công nghệ nhanh chóng thay thế nhau khiến cho một nước có thể tận dụng sự phát triển đó, để tạo nên được các kết hợp mới về mặt vật thể và phi vật thể để có thể đuổi kịp các nước phát triển hơn. Học thuyết phát triển mới đặt trung tâm vào việc một xã hội mở ra cho mình những bình diện hoạt động mới như thế nào và trong bình diện đó xã hội sẽ có những bước đi có hiệu quả để phát triển vượt lên, dù xã hội đó ở trong môi trường địa lý khắc nghiệt, thiếu thốn tài nguyên. Để phát triển đuổi kịp được các nước tiên tiến hơn thì một xã hội phải tổ chức sản xuất ra được các tạo phẩm siêu vĩ mô ở nhiều nước khác, ở những nước tiên tiến nhất và vai trò không thể thiếu được của các thiết chế phù hợp. Trong thời đại hiện nay, vai trò của ngân hàng không còn chi phối các đại công ty như trước đây một thế kỷ nữa. Việc sử dụng các biện pháp bí mật ngân hàng khiến cho một tổ chức có thể lập ra và quản lý nắm thực quyền điều hành được rất nhiều tổ chức bình phong.

Thiết lập và điều hành thuần thục kinh tế siêu vĩ mô là cơ sở để một xã hội phát triển bền vững đuổi kịp các nước tiên tiến trong thời đại ngày nay.