ChúngTa.com

Thông thường bạn bè chơi với nhau không mấy người mặn mà cùng chung kinh doanh. Thế nhưng với những người khởi sự doanh nghiệp, đặc biệt những người trẻ thì vẫn có nhiều người bạn cùng chung kinh doanh. Có thể là thiếu vốn, có thể là thiếu người nhưng cũng có khi là cần bạn bè để thêm phần quyết tâm.

Mọi chuyện sẽ trở nên thuận lợi nếu bạn bè, hay họ hàng làm rõ các vấn đề trước khi tiến hành kinh doanh.

Trong liên doanh giữa những người bạn trong cuộc sống thường ngày, có thể có những vấn đề tiềm ẩn mà nếu không được đề cập tới rõ ràng thì sẽ dẫn tới việc đổ vỡ hoặc là tình bạn hay công việc, thậm chí có khi cả hai.

Vấn đề đầu tiên vẫn là tiền bạc

Nếu như mối quan hệ được dựa trên cơ sở cùng hùn hạp trị giá tài sản, thì việc hợp tác kinh doanh như các cổ đông là có lý. Trị giá tài sản ràng buộc mọi người và ràng buộc các cổ đông trong loại hình kinh doanh, khi loại hình đó tồn tại nhờ vào giá trị tài sản của những người chủ.

Tuy nhiên, có thể dự kiến được rằng giá trị tài sản và mối quan hệ bạn bè sẽ được thử thách trong các tình huống kinh doanh. Sự hiểu lầm về vấn đề tiền bạc luôn là vấn đề đầu tiên. Tiền là sự tồn tại của kinh doanh và phải quay vòng giống như máu trong cơ thể. Các cổ đông phải xác định rõ ràng và phân loại tiền mà họ đưa vào kinh doanh. Thêm nữa, các cổ đông phải xác định các quy tắc họ sẽ được hưởng tiền từ kinh doanh. Việc này phải được quy định bằng văn bản, rõ ràng minh bạch đối với tất cả các cổ đông.

Đừng nên bị sa vào cái bẫy của việc vì tình bạn mà né tránh thảo luận về vấn đề tiền nong. Chúng ta vẫn hay nghe những lời phàn nàn đáng tiếc như vậy, đó là câu nói của những người bạn đã từng hùn hạp kinh doanh. Vì thế, điều quan trọng là phải quy định rõ ràng việc các cổ đông hùn tiền và rút tiền khỏi kinh doanh như thế nào. Tiền mà các cổ đông đưa vào kinh doanh chia làm 2 loại. Loại thứ nhất là đầu tư. Đây là tiền để làm vốn kinh doanh. Loại thứ hai là khoản cho vay. Khi kinh doanh cần nhiều tiền hơn mức vốn thì cần vay thêm. Bên cạnh những nguồn tiền chính thức như vay ngân hàng, có thể vay thêm từ chính những người chủ. Cũng giống như khoản tiền vay ngân hàng, khoản vay ngoài này cũng phải được trả đúng kì hạn và trả lãi.

Theo phương pháp lãi suất được định ra, có thể có ý kiến là mức lãi suất này thấp hơn mức trả ngân hàng và không có những chi phí phát sinh điều tra về tư cách người vay đối với chủ sở hữu. Không cần chi phí cho khoản này cũng như khoản tiền dự phòng đối với nợ trây lỳ. Phí thu tiền và hành chính cũng được giảm thiểu. Tuy vậy, tất cả những công việc trên đều phải được viết ra bằng văn bản.

Tiền bạc phân minh, thời gian sòng phẳng

Tiền có thể hoàn lại cho chủ theo 3 cách. Cách thứ nhất là qua các khoản phí trả cho thời gian và tài năng của người chủ đóng góp vào việc điều hành công ty. Giống như những người làm việc khác trong công ty, người chủ đóng góp nhiều thời gian và năng lực sẽ phải được trả xứng đáng theo giá thị trường. Số tiền mà những người chủ nhận được cũng khác nhau. Cơ bản thì ai làm việc nhiều hơn sẽ được trả nhiều hơn. Nếu tiền mặt của công ty không đủ để trả thì phải có sổ ghi lại. Đây chính là khoản tiền trả cho công việc chuyên môn.

Cách thứ hai là trả lại các khoản tiền mà những người chủ cho công ty vay. Tiền phải trả lại đủ cả vốn lẫn lãi. Những thoả thuận tiền vay này phải được làm rõ kể từ ngày bắt đầu cho vay, với thời hạn và tỉ suất. Như vậy, số tiền mà mỗi cổ đông nhận khác nhau. Ai cho vay nhiều hơn thì người đó được trả nhiều hơn. Đó chính là khoản tiền mà các cổ đông cho công ty vay.

Cách thứ ba là qua cổ tức. Sau khi thanh toán tất cả các chi phí, công ty sẽ có lãi và cổ tức sẽ được chia. Khoản này chỉ hạn chế trong việc chia cổ tức khi không có các khoản cho vay ngoài từ các cổ đông. Tỉ suất số tiền mỗi cổ đông được nhận sẽ phải dựa trên số tiền họ góp vốn. Đây gọi là khoản lợi nhuận của các cổ đông.

Một lĩnh vực tiềm ẩn khác dễ gây xung đột là vấn đề thời gian được các cổ đông đóng góp vào kinh doanh. Thường thì vẫn cho rằng các cổ đông làm việc ngang bằng nhau về thời gian. Nó chỉ trở thành vấn đề nếu các cổ đông không làm rõ những công việc chuyên môn mà họ thực hiện. Phải nhắc lại công việc chuyên môn được các cổ đông thực hiện phải được trả xứng đáng so với mức giá trên thị trường, cũng như trả cho các nhân viên bình thường khác làm việc trong công ty. Vấn đề thời gian và tiền bạc có liên quan với nhau. Nếu vấn đề này được làm rõ ngay từ đầu thì có thể bàn bạc được. Nếu một cổ đông không giành thời gian để điều hành công việc có nghĩa là người này không dùng thời gian như một chuyên viên chủ chốt. Cổ đông này được gọi là " cổ đông ngủ". Họ góp tiền vốn và các khoản tiền cho vay. Khi tính toán tiền giữa các cổ đông thì những khoản này cũng phải được tính đến.

Những nguồn tiền do các cổ đông cho vay

Có những nguồn lực không phải là tiền bạc cũng như thời gian ví như tài sản đối với kinh doanh. Những tài sản này có thể vô hình hoặc hữu hình. Tài sản hữu hình là những thứ như bàn ghế, đồ đạc, vi tính,... Những tài sản này được các cổ đông cho công ty mượn. Thay vì mua sắm thì các cổ đông để cho công ty sử dụng các tài sản này.

Các tài sản vô hình như là các mối quan hệ kinh doanh của cổ đông, mạng lưới và các tiện ích khác mà công ty có thể được hưởng. Các tài sản hữu hình có thể được thoả thuận qua hợp đồng cho thuê hàng tháng dựa trên cơ sở tính vào tiền vốn đầu tư. Ví như trả tiền thuê mướn, hay là trả theo dạng cổ tức lãi đầu tư. Trong trường hợp thứ hai, đối với tài sản vô hình, có thể trả theo dạng hoa hồng hay là theo phí công việc.

Mọi chuyện sẽ trở nên thuận lợi nếu bạn bè, hay họ hàng làm rõ các vấn đề trước khi tiến hành kinh doanh. Hãy suy nghĩ xem các mối quan hệ tốt đẹp sẽ được duy trì một khi lường trước được mọi vấn đề ngay từ ban đầu.