Bài toán hội nhập

08:04 CH @ Thứ Hai - 16 Tháng Giêng, 2006

Năm 2005 đã đến (Bài viết đăng 2/2005). Khoảng thời gian từ nay đến lúc nước ta chính thức gia nhập WTO và hội nhập thật sự vào nềnkinh tế thế giới còn lại không nhiều. Những cơ hội và thách thức to lớn đang chờ ở phía trước. Vấn đề đặt ra là phải tận dụng được những cơ hội và hóa giải được những thách thức nói trên. Và đây là bài toán không ai có thể giải thay được cho chính chúng ta.

Nói đến cơ hội, hội nhập có nghĩa là thị trường toàn cầu sẽ được mở ra cho đất nước ta. Khi chúng ta rời bỏ nềnkinh tế tự túc, tự cấp hoặc nềnkinh tế kế hoạch hóa tập trung, thì yếu tố quan trọng nhất để phát triển là thị trường. Rất nhiều dân tộc và các vùng lãnh thổ đã trở nên giàu có và thịnh vượng là nhờ vào sự hỗ trợ về thị trường, chứ không hẳn về tiền của. Tuy nhiên, thị trường mở ra cho chúng ta thì không có nghĩa là thị trường thuộc về chúng ta. Vùng biển quốc tế cũng mở ra cho tất cả các quốc gia, nhưng vẫn có những nước suốt đời chẳng bao giờ có thể đánh bắt cá hoặc vận tải biển trên đó được. Như vậy không có năng lực cạnh tranh, một thị trường rộng lớn chỉ là thứ cơ hội tồn tại trên lý thuyết, chứ chưa hẳn đã mang lại một lại ích thực tế nào. Điều này cũng giống như việc các nhà bác học đã từng phát hiện về một giải ngân hà rượu vang tồn tại trong vũ trụ, thứ vang không ai có thể nếm thử bao giờ.

Cạnh tranh với thiên hạ là một bài toán nangiải. Nếu năng suất lao động của một người nông dân Âu - Mỹ cao gấp hàng trăm lần (Đan Mạch cao hơn 247 lần) so với của một người nông dân ở nước ta, thì chúng ta sẽ cạnh tranh một cách bình đẳng bằng cách nào? Sự bình đẳng ở đây không khéo cũng “hẻo” không kém gì so với sự bình đẳng trong cuộc so găng giữa một võ sĩ ngoại hạng chống lại một võ sĩ hạng siêu nhẹ. Một sự cạnh tranh bình đẳng như vậy thật bất công biết bao nhiêu! Triết lý của thị trường là kẻ mạnh phải thắng. Triết lý của dân chủ là kẻ yếu phải có cơ hội. Để bảo đảm sự phát triển hài hòa và bền vững, hai thứ này phải đi song song với nhau. Cơ hội cho kẻ yếu có thể bảo đảm được trong một quốc gia dân chủ vì người yếu và kẻ mạnh đều sở hữu quyền lực chính trị ngang nhau (mối người có một lá phiếu). Rất tiếc, trong hội nhập và toàn cầu hóa, triết lý của thị trường đang phát huy tác dụng, còn triết lý của dân chủ thì vẫn loay hoay chưa tìm được lối ra. Chắc chắn, quá trình dân chủ hóa đời sống chính trị quốc tế phải đi song song với quá trình hội nhập kinh tế thì những dân tộc như dân tộc ta mới giảm thiểu được rủi ro.

Trong lúc chúng ta chưa thể tác động để thay đổi được nềnchính trị thế giới thì quá trình hội nhập vẫn cứ diễn ra nhanh chóng. Điều quan trọng là chúng ta phải biết cách đàm phán gia nhập WTO sao cho có lợi nhất và giành được nhiều thòi gian hơn để điều chỉnh nền kinh tế. Người nông dân Việt Nam khó cạnh tranh với người nông dân Âu - Mỹ về rất nhiều thứ, nhưng không phải về tất cả mọi thứ. Thực tế cho thấy, nông dân ta đã có năng suất lao động cao hơn trong việc nuôi tôm, nuôi cá basa. Vậy thì, ngoài tôm và cá basa, chúng ta còn có thể cạnh tranh về những thứ gì? Thiếu câu trả lời đủ sáng tỏ, chúng ta sẽ khó lòng có thể tái cơ cấu nềnkinh tế.

Ngoài ra, cạnh tranh tất yếu sẽ làm cho không ít các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp làm ăn kém hiệu quả bị phá sản. Đây nhiều khi chỉ là chuyện “chọn lọc tự nhiên" cần thiết để nềnkinh tế trở nênlành mạnh. Tuy nhiên, sự phá sản có thể làm cho hàng vạn người trở nênthất nghiệp. Công ăn,việc làm cho họ sẽ là một vấn đề rất lớn đối với đất nước ta. Để giải quyết vấn đề này, khuyếnkhích sự phát triển của các doanh nghiệp tư nhân, các doanh nghiệp vừa và nhỏ là rất quan trọng. Đây là các đơn vị kinh tế có thể thu hút được lao động dư thừa nhiều hơn cả.

Một cơ hội khác của hội nhập là: hội nhập tạo ra động lực cho cải cách và sự thôi thúc phải cải cách. Hội nhập nghĩa là phải chơi theo luật chung của thế giới. Chính vì phải tuân thủ luật chơi chung, các chuẩn mực quốc tế sẽ được áp dụng ngày càng nhiều hơn trong đời sống của chúng ta. Các chuẩn mực này đã mang lại thịnh vượng cho nhiều nước thì cũng có thể làm điều tương tự cho đất nước ta. Ít ra, cho đến khi những chuẩn mực nàycòn thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm sự minh bạch, công bằng và trật tự thì chúng còn có lợi cho chúng ta. Cho dù, thay đổi những gì đã ăn sâu vào cách nghĩ và lối sống của chúng ta là điều không dễ. Tuy nhiên, nếu không thay đổi, chúng ta sẽ bị thế giới qua mặt và bị tụt hậu xa hơn.

Cơ hội thứ ba là khả năng tiếp cận các nguồn lực của thế giới. Nếu bạn có một ý tưởng sáng láng, ý tưởng đó có thể trở thành hiện thực trong một thế giới hội nhập. Và bạn hoàn toàn có thể trở thành Bill Gates của Việt Nam. Lý do là bạn có thể huy động được các nguồn lực cần thiết để thực hiện ý tưởng của mình. Khi các chuẩn mực quốc tế đã được xác lập thì việc huy động vốn, tri thức và công nghệ của thế giới là hoàn toàn có tính khả thi. Điều quan trọng là những người Việt chúng ta phải nhanh chóng học được cách làm điều đó và cũng được tạo điều kiện để làm. Tuy nhiên, rủi ro ở đây cũng lắm. Có thể, thiên hạ sẽ học được cách khai thác thị trường và các nguồn lực của Việt Nam trước khi chúng ta học được cách làm những điều tương tự ở các nước.

Tóm lại, hội nhập là một sự lựa chọn khó khăn, nhưng sáng suốt. Vấn đề đặt ra là: đã lựa chọn thì phải hành động một cách quyết liệt nhất, đồng thời phải có một chiến lược phát triển sáng suốt để tận dụng tối đa các cơ hội và giảm thiểu các thách thức, rủi ro.

Nguồn:
FacebookTwitterLinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Xã hội tri thức và vài suy nghĩ về con đường hội nhập

    15/05/2018Phan Đình DiệuSinh thời, Norbert Wiener, cha đẻ của Điều khiển học (Cybernetics) đã dự báo: "Chúng ta đang làm biến đổi môi trường của ta tận gốc rễ đến mức rồi ta phải tự biến đổi chính mình để tồn tại được trong môi trường mới đó".
  • Toàn Cầu Hoá như một xu thế văn hoá

    02/04/2014Nguyễn Trần Bạt,Toàn cầu hoá về kinh tế đã và vẫn đang là đề tài sôi nổi và nóng bỏng trên thế giới. Những cuộc họp của WTO luôn luôn kéo theo những cuộc biểu tình chống đối. Nhưng bất chấp tất cả những thứ đó, toàn cầu hoá đang tác động mạnh mẽ không chỉ đến các chính sách quốc gia mà còn len lỏi vào tận ngõ ngách đời sống toàn nhân loại...
  • Thời cơ vàng của Đảng ta

    04/11/2010Nguyễn Trung"Thời cơ vàng đang đến của dân tộc, vì vậy cũng chính là thời cơ vàng của Đảng ta! Hoặc là… Hay sẽ là…".
  • Cái giá của việc "lỡ tàu" WTO

    25/12/2005Việt LâmChúng ta không vào WTO bằng mọi giá nhưng cái giá ở đó là gì không thấy ai nói đến. Và cũng chưa ai trả lời xác đáng câu hỏi: VN phải trả giá như thế nào nếu tiếp tục chậm chân...
  • Thử lý giải một vài nguyên nhân của hiện tượng Hội nhập văn hoá trong lịch sử dân tộc

    11/11/2005GS. Nguyễn Huệ ChiĐề tài hội nhập văn hóa như một quy luật sống còn của lịch sử dân tộc được chúng tôi đeo đuổi từ thập kỷ 80 thế kỷ XX đến nay, dưới nhiều khía cạnh, trong nhiều bài viết từng công bố đây đó. Lần này, trong khuôn khổ một hội thảo, chúng tôi chỉ tóm lược lại một vài điểm nổi nhất về hiện tượng này tại chùa Quỳnh Lâm, mong từ góc nhìn hiện đại cập nhật hóa một câu chuyện tưởng như đã là chuyện của quá vãng, và trong con mắt thông tục chỉ còn là đối tượng của nhà “khảo cổ”.
  • Xây dựng hệ tiêu chuẩn văn hoá chính trị toàn cầu

    22/10/2005Nguyễn Trần Bạt, Chủ tịch / Tổng giám đốc, InvestConsultToàn cầu hoá là một quá trình tương tác trên quy mô toàn cầu của các loại hình hoạt động xã hội trong đó có loại hình hoạt động chính trị. Thể hiện cơ bản nhất của toàn cầu hoá là sự hợp tác toàn cầu. Xây dựng nền văn hoá chính trị có quy mô toàn cầu chính là xây dựng hệ ngôn ngữ chính trị để tất cả những người đại diện trên thế giới này có thể đối thoại, và cũng chính là loại bỏ những mặt dị biệt thái quá đồng thời thời tìm kiếm những mặt chung nhất liên quan đến lợi ích toàn cầu làm xuất phát điểm cho những cuộc đối thoại đó.
  • Toàn cầu hoá – Cơ hội và thách thức

    19/09/2005Nguyễn Trần Bạt, Chủ tịch / Tổng giám đốc, InvestConsult GroupKhông ai có thể phủ nhận được rằng toàn cầu hoá đem đến cho nhân loại, cả những nước phát triển lẫn những nước chậm phát triển, những cơ hội phát triển to lớn. Những nhà lãnh đạo sáng suốt đang ra sức lựa chọn những chiến lược phát triển vừa khôn khéo vừa kiên quyết để đưa đất nước mình tiến lên phía trước. Nhưng bên cạnh đó, chúng ta cũng nghe thấy nhiều giọng nói từ khắp các châu lục đang gióng lên những lời cảnh báo về mối đe doạ của lối sống phương Tây...
  • Văn minh giao tiếp thời hội nhập

    04/08/2005Diệu TrangVăn hoá thấm từng giọt, còn tiền thì có thể đến một cách ào ạt chẳng hạn như ngày mai anh trúng số độc đắc bỗng nhiên trở thành người giàu có. Đánh giá một con người văn minh, văn hoá, người ta không nhìn theo kiểu cứ là quan chức thì phải bút Monblank, ví Cartier, giày Christian Dior... Cái đó không quan trọng vì họ cũng rất biết về Việt Nam và không phải là mong đợi sự sang trọng đập vào mắt họ mà là người này tầm nhận thức thế nào, hiểu bên ngoài ra sao và mục đích anh đi ra thế giới để làm gì? Vậy nên "văn minh" ở đây là nắm bắt xu thế của thế giới đồng thời khẳng định được đặc thù của bản thân.
  • Các kịch bản cho năm 2005

    22/07/2005Đặng Hồng QuangNhiều ý kiến lạc quan cho rằng Việt Nam sẽ đủ điều kiện để gia nhập WTO vào năm 2005, nhưng một số ý kiến khác lại cho rằng Việt Nam khó có thể đáp ứng các yêu cầu gia nhập trong thời gian này. Do đó, cần tính đến các kịch bản khác nhau...
  • Những khó khăn khi gia nhập WTO

    22/07/2005Đặng Hồng QuangViệt Nam cần khẳng định quyết tâm tham gia một sân chơi bình đẳng, tôn trọng lợi ích của các quốc gia khác, đặc biệt là với các đối tác có tiềm năng xung đột cạnh tranh nhưng đồng thời phải thuyết phục để họ hiểu thực trạng kinh tế Việt Nam và có những nhân nhượng thỏa đáng...
  • Hội nhập quốc tế: Cơ hội và thách thức đối với giá trị truyền thống trong điều kiện toàn cầu hóa

    19/07/2005Nguyễn Trọng ChuẩnQuá trình toàn cầu hóa đang diễn ra hiện nay là hệ quả của sự phát triển vô cùng mạnh mẽ, mang tính chất đột biến của khoa học và công nghệ cao, nhất là công nghệ thông tin. Các phương tiện hiện đại của công nghệ thông tin, trước hết là mạng Internet, mạng viễn thông toàn cầu, cáp quang xuyên đại dương, các mạng kết nối siêu lộ thông tin, … đã tạo ra kết cấu hạ tầng kỹ thuật của toàn cầu hóa.
  • Toàn cầu hoá và sự đa dạng văn hoá

    18/07/2005Dương Thuấn, Mai Văn HaiVăn hoá Việt Nam đang có nguy cơ bị văn hoá nước ngoài lấn át và mất dần đi bản sắc dân tộc! Đã có không ít bài viết cảnh báo về vấn đề này và bày tỏ sự quan ngại đó. Thực tế có đáng lo như vậy hay không? Trước tình hình toàn cầu hoá nhanh chóng như hiện nay, hội nhập là tất yếu, không có con đường nào khác nếu muốn phát triển. Để làm sáng tỏ về vấn đề này, chúng tôi muốn nói đến việc toàn cầu hoá và sự đa dạng văn hoá.
  • Để hội nhập, phải hiện đại hóa giáo dục

    05/12/2003GS Hoàng Tụy vừa trở về từ Mỹ trong một dự án hợp tác khoa học. Trong bộn bề công việc, ông vẫn dành cả một buổi chiều để cùng chúng tôi trao đổi về những việc của khoa học và giáo dục. Ông vào đề trước...
  • xem toàn bộ