ChúngTa.com

Trong cuộc sống đấu tranh để sinh tồn và phát triển, con người luôn luôn có mong muốn, đòi hỏi về nhiều lĩnh vực. Đó là mong muốn được thoả mãn về vật chất, tinh thần, trí tuệ và giao lưu tình cảm, trong đó có mong muốn được sử dụng về sách - loại nhu cầu tinh thần, trí tuệ. Nhu cầu về sách hiện nay rất cao, hơn 90% dân số ở Hà Nội có nhu cầu sách nhưng mới chỉ đáp ứng được khoảng hơn 40%. Điều này do nhiều nguyên nhân khác nhau:

Thứ nhất, công chúng có nhu cầu về loại sách nào đó nhưng nhà xuất bản và nhà kinh doanh chưa có điều kiện đáp ứng.

Thứ hai, bản thân người có nhu cầu chưa đủ khả năng chi trả cho mong muốn của mình.

Từ đó cho thấy, khái niệm về nhu cầu có thể đặt đối diện với khái niệm giá trị. Nhu cầu của cá nhân hay cộng đồng người nào đó về sách cần được thoả mãn bằng một giá trị tương ứng. Vì thế trong quá trình nảy sinh nhu cầu và thoả mãn nhu cầu người ta luôn luôn phải lựa chọn: lựa chọn để thoả mãn loại nhu cầu nào trước, nhu cầu nào sau. Theo nhà kinh tế học Maslow, nhu cầu của con người được chia thành các tầng lớp, theo các nhu cầu từ thấp đến cao.

Khi nhu cầu vật chất đã được thoả mãn, người ta mới có nhu cầu an toàn và các nhu cầu khác, đặc biệt là nhu cầu nhận thức và phát triển trí tuệ (trong đó có nhu cầu về sách). Nhu cầu về sách thuộc tầng thượng và là nhu cầu cao cấp. Trong các trường hợp cụ thể với các cá nhân cụ thể nó đứng sau nhu cầu vật chất. Như vậy, nhu cầu sách được hình thành và phát triển sau các nhu cầu khác, chỉ xuất hiện khi có những điều kiện nhất định và đạt tới một trình độ nhất định. Ví dụ, khi người ta muốn có một cuốn sách để đọc thì mong muốn về cuốn sách đó phải thực sự bức xúc. Mặt khác, người mong muốn đọc sách phải có tiền để mua sách. Nhu cầu về sách không phải đến với bất kỳ ai, trong mọi thời điểm và ở bất cứ đâu, mà chỉ đến khi người ta đạt tới một trình độ nhất định, nhận thức và hiểu biết nhất định. Nhận thức và hiểu biết về thế giới, tự nhiên, xã hội, cũng như tư duy đã đặt ra cho người ta nhu cầu cần phải đọc sách. Đồng thời, đọc sách sẽ có tác động làm phát triển nhận thức và hiểu biết của con người.

Nhu cầu về sách hiện nay rất phong phú và đa dạng. Tuy nhiên, người ta quyết định mua và sử dụng sách không chỉ phụ thuộc vào ý muốn chủ quan mà còn do tác động khách quan. Đó là dư luận về nội dung, tác dụng của sách lan tỏa trong xã hội, khiến người ta mong muốn được biết về nó. Nhật ký Đặng ThuỳTrâmvà Mãi mãi tuổi hai mươilà hai cuốn sách điển hình về dư luận xã hội, đã thu hút hàng triệu độc giả. Mặt khác, sự tác động của các nhà sản xuất kinh doanh sách cũng làm bật dậy nhu cầu tiềm năng trong các tầng lớp dân cư và thu hút nhu cầu hiện tại đến với sách. Ngày nay, các nhà sản xuất, kinh doanh sách không chỉ phát hiện ra nhu cầu mà còn tìm cách tạo ra nhu cầu mới cho khách hàng của mình. Đó là hoạt động quảng cáo, chào hàng, khuyến mại... Nhu cầu về sách ngày nay phát triển không ngừng theo thời gian, biến động nhanh về lượng và chất, vì vậy khiến cho giai đoạn "sống" của sách trên thị trướng cũng rút ngắn, nhanh chóng đẩy sách vào giai đoạn bão hoà, làm suy giảm, thậm chí mất khả năng tiêu thụ. Các phương tiện nghe nhìn hiện đại, các loại băng đĩa phát triển nhanh đã và đang cạnh tranh với sách. Những sản phẩm này về phương diện nào đó hấp dẫn hơn và có nhu cầu cao trong xã hội. Như vậy, các nhà sản xuất kinh doanh sách khi tham gia vào thị trường phải nỗ lực hơn để lôi kéo khách hàng và bán được hàng hóa trong chu kỳ kinh doanh.

Từ những phân tích trên đây cho thấy, các nhà xuất bản và phát hành sách hiện nay muốn tạo ra và thúc đẩy nhu cầu về sách của mình cần phải có những biện pháp hữu hiệu.

Một là, phải nghiên cứu nhu cầu sách của xã hội để xác định mức độ, đặc điểm của nhu cầu và đòi hỏi về sách trên thị trường.

Hai là, cần không ngừng nâng cao chất lượng, hình thức sách, làm cho sách phù hợp với nhu cầu trên thị trường và theo định hướng quốc gia.

Ba là, cần đầu tư sức và lực để thực hiện quảng cáo làm cho sách hấp dẫn khách hàng và công chúng. Từ đó có thể làm nảy sinh nhu cầu mới.

Bốn là, có biện pháp để tạo lập mức giá phù hợp. Nghiên cứu nhu cầu, nắm bắt kịp thời mong muốn khách hàng về sách, các doanh nghiệp mới có khả năng thoả mãn tốt nhu cầu đó. Chất lượng hàng hóa tốt, chủng loại mẫu mã phong phú, đa dạng, đẹp về hình thức là yếu tố quan trọng để thu hút khách hàng đến với sách..