Tình là cái tình chát
Yêu qua mạng thì có gì mà phải rộn? Mười năm qua, tiến bộ về Internet và các dịch vụ trên mạng đã phát triển không ngừng. Hãng Yahoo lừng danh với phần mềm chất của mình đã làm lễ kỷ niệm 10 năm với nỗi lo bị các hãng khác cạnh tranh. Chát chít với hẹn hò nhau trên cõi ảo đã thành miếng đất hấp dẫn các nhà lập trình. Còn với dân văn phòng, đường yêu đương đã được mở rộng với những kênh thông tin hơn hẳn các cách thức cổ truyền. Ngày xưa mùi mẫn ca chiều tan trường về, Điệp cùng Lan chung lối. Ngày nay có thể thủng thẳng mà kể: “Toi quen meo-hoangtrenmang qua chát. Mèo hoang trên mạng, tôi gọi là mèo hoang, thường chát vào buổi trưa hoặc tối. Khi nàng chát với tôi trong giờ làm việc, tôi biết, mèo hoang đã thích tôi”.
Sự phát đạt của ngành dịch vụ hội thoại trực tuyến cho thấy điều kì lạ của con người chúng ta: ảo hóa con người mình để vào mạng, quanh quẩn mãi Internet rồi lại thấy mình cô độc, bèn đẻ ra chát chít tìm nhau, xong rồi lại tìm cách thực hóa nhau. Nhưng thói đời là thế, chuyện tình cảm nào hay thì đều đi đường vòng cả. Nếu kết bạn qua Internet mà dễ và sẵn quá, có khi lại chẳng thu hút dân văn phòng rầm rập tạo nickname với ra vào các diễn đàn như đi chợ. Thói quen chếch mail thì còn có thể đổ tại yêu cầu của công việc, nhưng nhu cầu chát với tham gia diễn đàn thì đã thuộc về một thứ thiết yếu chỉ kém hít thở hàng ngày, đã vượt qua ngưỡng đam mê. Nó là một điều gì rất đời thường, hôm nay chát với em Lan “mèo kilty” cũng như sáng ra làm cốc cà phê với thằng bạn chơi chung chứng khoán hay chiều về uống bia với hội xem bóng đá.
Tuy nhiên, với dân văn phòng, chát có một mục tiêu thú vị hơn nếu như có dây dưa chút tình cảm vào đó. Thời nay, khi cô đơn lên ngôi từng ngày như lời bài hát nọ, ai cũng cần có bờ vai ảo để khóc vùi (giả vờ cũng được) cho quên ngày u ám nơi công sở. Lên mạng là sắm vai, chị gái tôi, dân văn phòng 37 tuổi, hai mặt con, chôn chân nơi bàn giấy nhưng mang niên vivunhưmây, bạn tôi anh trai công sở lành hiền ngoan ngoãn, suốt đời làm theo chỉ đạo, gửi gắm khát vọng vùng lên bằng username không vui không làm.
Đặt cho mình một cái tên mới trên mạng, tô vẽ cho mình những khung tính cách trên các diễn đàn, thực sự là những mơ ước về một con người mà những anh chị văn phòng muốn đạt được. Nhìn vào những nickname của dân văn phòng là thấy ngồn ngộn những ước vọng, những hoài mong về một con người ta muốn hóa thân. Một nickname pha dấm mắm tí ti tính tình dục như zaihanoi hay gaivanphong có thể làm số ít cau mày, nhưng sẽ làm đa số phải tò mò một chút. Cha mẹ đặt tên ta không hấp dẫn, ta phải gỡ gạc lại bằng cái nickname choáng váng. Sức hút của tinh thần “điệp viên" khiến online lúc này có hơi hướng một cuộc vui mang tính phiêu lưu, ai cũng có khả năng tạo ra cho mình một cuộc sống thứ hai, một James Bong bí mật bên trong thân xác văn phòng nhạt nhẽo đang là ta này.
Dĩ nhiên, dân văn phòng cũng biết cái tên chỉ là bước đầu và nói thật, mấy ai đặt nặng vấn đề tính nghiêm túc qua nickname? Ngoại trừ địa chỉ email dùng cho công việc rất công thức và mô phạm do cơ quan quy định, thì chúng ta xưng danh giật gân là để làm nóng mình. Nhất là khi nhảy vào cái biến Internet mênh mông này, phải biết đi từ những diễn đàn, những phòng chất của những đối tượng cùng nhu cầu trước khi buông câu khơi xa. Hoa lá cành thì chọn bạn cùng sở thích, ví như "ghét nhạc Trịnh” hay những người hâm mộ CLB Sông Lam Nghệ An (http://www.slna-fc.com/). Tuy là diễn đàn hâm mộ đội bóng đá nhưng cũng có đủ mục văn hóa văn nghệ cho đến tâm sự gỡ rối tơ lòng, và cũng có cả lần nữ. Còn thẳng một lèo, thì xin mời đăng nhập các trang kết bạn (dating). Bạn sẽ phải điền một mẫu dài khoảng vài chục thông số: từ chiều cao, cân nặng, đến các thú vui đặc biệt, cho đến đối tượng bạn muốn tìm từ bao nhiêu tuổi, có kèm ảnh không; thậm chí nếu tìm bạn quan hệ thể chất thì cũng có nhiều loại: cao gầy/ mập mạp, cảm giác mạnh hay có sử dụng roi da... Dĩ nhiên bao giờ cũng có một ô để bạn tự viết về mình. Đây là chỗ khiến đối tác quyết định có chấm bạn hay không. Bạn nhấn nút hoàn thành và sau khỉ xác nhận thông tin đã được đưa lên, chỉ một thời gian trăng tà con quạ kêu sương, bạn có một lô match results (kết quả tương hợp) gửi đến.
Nhưng viết về mình thế nào trong những lời giới thiệu ấy? Cũng như phải bắt đầu một topic kiểu gì để chen vào giữa cơ man những tâm sự căng mọng những nỗi đợi chờ trên diễn đàn? Không kể những tâm sự cay đắng như "Chuyện thứ 13: Bạn trai dẫn gái về nhân mà có khi là do các phụ trách trang thêu dệt, ta viết “30 tuổi, lành lặn và cô đơn", hay “Đêm qua thức đến ba giờ sáng, nghĩ về nửa kia của đời mình”. Hoặc nếu bạn đi khuyên người khác, bạn cần nói một lời nhè nhẹ đầy cảm thông, thể hiện bạn là người đã trải qua những biến cố sâu sắc, và không quên tiết lộ nay bạn đang cần được làm mới mình, và sau hết, bạn là người vui vẻ dễ chịu, biết đưa ra những lời hài hước, bạn ắt sẽ là ứng cứ viên sáng giá cho một thiên tình sử online.
Sự sinh tồn của bạn trên mạng chính là những dòng status trên cửa sổ chai Yahoo! Messenger (YM), blast trên blog cá nhân và những tagline đi kèm danh xưng trên forum, nó làm sống động con người ảo của bạn, bên cạnh một avatar hấp dẫn. Avatar tức hình đại diện là thứ hiếm ai trưng mặt thật của mình lên, nhưng những dòng trạng thái thì tha hồ, chữ nghĩa vốn liếng mau mau mang ra vận dụng. Cái đầu ưa hát karaoke của bạn thốt nhiên lấy ra một câu nhạc Trịnh: “Đời ta có ai vừa qua". Có trời biết có ai vừa qua? Nhưng dòng status như thế đủ để bạn chai mơ màng ngẫu biết đâu là mình.
Các sếp văn phòng trước đây hay câm chát chit trong giờ làm việc, nhưng ba đầu sáu tay cũng không thể cấm nổi. Ban đầu dân văn phòng vừa làm việc vừa tranh thủ chặt vụng trọng đến khi thành một tiện ích mà ngay cả sếp cũng khó chối cãi (vì đối tác có khi cũng lại chắt cho kinh tế, vừa rẻ tiền hơn điện thoại đường dài quốc tế, lại có thể lưu thành văn bản) thì lúc này YM có giá trị ngang với phần mềm văn phòng Microsoft Office. Bây giờ, trong bầu âm thanh của văn phòng, không chỉ có tiếng chuông điện thoại mà còn có tiếng pinhl phập của thoại nữa. Có thêm chao dân văn phòng không vì thế mà lười hay chăm làm việc hơn, nhưng chắc chắn có ngồi dính mặt vào màn hình nhiều hơn.
Nói đến cái mặt cũng vì chất ở cơ quan thì phải kín đáo, nhưng hơn nữa, không phải ai cũng có hình thức như hoa hậu mà trưng webcam. Lại nói về webcam, bạn thử tướng tượng một loại máy quay phim góc quay hẹp, tốc độ chậm giật cục, màu sắc xám xịt, nối hạt sần sùi, khiến cho ai cũng thành ngáo ộp hết. Thà cứ gửi cho nhau những tấm hình chụp trong studio mà khiến ta nuôi dưỡng hi vọng về một đối tác hoàn hảo. Biết đâu 10 năm sau, đường truyền ngon hơn, màn hình hiển thị webcam rõ nét hơn, ta lại thất vọng ê chề vì sự rõ mồn một cái mũi tẹt hay cặp mắt hiếng của nhau.
Chát với nhau không có gì cao siêu ghê gớm để đến nỗi dính mặt vào màn hình, trái lại toàn những câu rất thường, vẫn những câu vô duyên nhất quả đấm mà khi yêu ta vẫn dành cho nhau (nhưng khi đã yêu thì đến cái đấm cũng có duyên). Những lời lẽ ấy đặt trong khung cửa sổ chai, nó mang độ âm vang của bàn phím gõ lạch xạch của những phút gắng thoát khỏi nỗi buồn chán nơi công sở chật hẹp quen thuộc. Nó là tấm giấy thông hành cho la bước vào một thế giới phản chiếu đời thực, nhưng tự do hơn và quan trọng nhất là tính đùa cợt, khả năng phóng đại đã được cư dân mạng lấy làm tôn chỉ. Ngay cả việc tìm một quan hệ cũng thế, dường như không ai thật thà đến mức nghĩ hôm nay có buông câu tán tỉnh là ngày mai ta sẽ thành đôi.
Cái âm hưởng không ràng buộc, đong đưa cho đỡ tẻ kiểu giễu nhại với lối văn phong đặc thù của chất thời nay như "nhớ em bùn đến chít”, cưa sừng làm nghé với những câu đệm "he he, ak ak, trùi, pó tay”, không ra Nam ra Bắc, như một loại ngôn từ thoạt đọc thấy chối. Song dân văn phòng chát với nhau lâu lâu, cũng thấy chúng có cái tiện là nhí nhảnh hóa nội dung truyền đạt, là một thái độ “quẳng gánh lo đi mà vui sống". Giữa bề bộn sự trịnh trọng và thuyết giáo của đời văn phòng, giữa món trào lộng đến tục tĩu của tiếu lâm học trò này như một cách xả stress hiệu quả.
Chát chít vì thế hơn cả một thói quen được sử dụng không còn dừng ở mức độ trào lưu, là vì sự chia sẻ không bao giờ cầu kì phức tạp, không phải đặt câu chỉn chu, viết tắt hay lóng sao cũng được miễn là đối tác hiểu ý nhanh nhất. Nó vừa giống món fastfood nhanh nhẩu và đồng đều khẩu vị, vừa có cái thú tùy nghi pha, dấm mắm của mỗi người chơi. Một trong những thứ gì, vị đặc sản ấy là các biểu tượng (smiley).
Chẳng hạn, người ta có thể khóc cười là tình với 87 biểu tượng như YM phiên bản 8.0, thậm chí có khi với một vạn biểu tượng khi download về. Nếu nhà văn cần vài trang giấy để diễn tả cảm xúc nhân vật và thì đây, dân văn phòng có thể thờ ơ vừa xem tài liệu, vừa nhấp chuột vào biểu tượng chát để báo "tôi đam cười với anh”, không đến một giây, và bộ mã của nụ cười chỉ là ba kí tự (:-)). Mà lại còn đa dạng hết sức, từ cười chúm chím, cười nhe răng, cười ha hả, thậm chí cả cười giãy đành đạch. Nguyễn Du vòng vèo thơ lục bát "Hoa cười ngọc thốt đoan trang” làm nên ướt lệ thế kỷ XIX thì Thúy Kiều Kim Trọng văn phòng thời nay điển chế hóa nụ cười chỉ từ những kí tự rất trực diện. Không biết các biểu tượng có làm người ta yêu nhau nhanh hơn không, những việc chọn được biếu tượng thích hợp với tâm trạng của bạn cũng khiến bạn thấy mình có duyên ra phết. Và quan trọng nhất là, nó đỡ nội dung. Thời nay di tán nhau, ai còn dông dài vận dụng điển cố "anh nhớ mãi phút giây huyền diệu” kiểu thơ Puskin chép sổ tay để bộc lộ tâm trạng nữa. Vậy thì văn hóa chất này, với những biểu tượng kia, là một sự thay thế gọn nhẹ. Đằng nào chả yêu nhau, bây giờ anh chị thích ú tim ngập ngừng đuổi bắt quanh gốc cây hay là không đầy chớp mắt, tín hiệu chát đã nói thay tất cả? ông Xuân Diệu có sống đến giờ cũng thấy câu “mau lên chứ, vội vàng lên với chứ” của mình đã hơi bị chậm.
Nội dung khác
Tại sao con người cần phải học?
15/09/2016Nguyễn Hữu ĐổngTìm kiếm danh phận
22/07/2011Nguyễn Văn Trọng7 phát hiện bất ngờ sau khi đọc nguyên tác "Hành trình về phương Đông"
03/08/2023Thái Đức PhươngNói với các doanh nhân: "Đỉnh của bạn đâu" để có được...
03/08/2023Nguyễn Tất ThịnhThiên thần” vỗ về những đêm dài thao thức.
03/08/2023Tiểu Mai"Đỉnh Ngu" từ Hiệu ứng Dunning & Kruger
05/06/2022Ngọc HiếuHoài cổ là đi tìm vẻ đẹp trót bỏ quên
08/06/2019Linh HanyiHư học hư làm, hư tài
16/04/20147 nguyên tắc sống bất di bất dịch của Đại bàng
24/12/2015Bài học cuộc sống từ "Vua hề Sác-lô"
07/12/2015Nếu lãng quên lịch sử
13/02/2014Nguyên CẩnTản mạn nghịch lý và tại sao???
29/12/2007Linh Linh