ChúngTa.com

Liệu IT đã “hết thời”?

Những năm gần đây, một số doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin (IT) đang trở nên héo tàn. Nhiều ý kiến cho rằng cuộc cách mạng công nghệ thông tin đã kết thúc. Một số người còn hoài nghi rằng, lĩnh vực công nghệ đã làm xoay chuyển cả nền kinh tế và nắm bắt những ý tưởng sáng tạo của con người trong nhiều năm nay giờ đây đã trải qua giai đoạn đỉnh điểm của nó. Thực sự là sau 4 thập kỷ đạt tỷ lệ tăng trưởng hàng năm là 10%, cao hơn gấp hai lần so với tỷ lệ tăng trưởng GDP, chi tiêu cho IT của các doanh nghiệp đã giảm xuống trong 2 năm liên tục. Và các nhà quản lý IT thuộc các doanh nghiệp cho biết họ sẽ không tăng chi tiêu chi IT lên quá 3% trong năm nay. Thậm chí, một số công ty khổng lồ trong lĩnh vực IT cũng bắt đầu có chung quan điểm như vậy. Theo ý kiến của một số nhà phân tích thì toàn bộ ngành công nghiệp IT sẽ thực sự giảm sút và mối nghi ngờ thậm chí còn sâu sắc hơn khi bàn về việc liệu ngành này có lại tăng trưởng trở lại hay không.

Bị thất vọng bởi những hứa hẹn không thành và bị rối bời bởi sự thay đổi nhanh đến chóng mặt của một loạt các bộ phần cứng và phần mềm còn chưa được tận dụng hết, người mua doanh nghiệp đã tỏ ra hoài nghi hơn bao giờ hết. Và giờ đây một số nhà chuyên môn còn nói rằng IT cũng không thể mang lại cho các doanh nghiệp bất kỳ một lợi thế cạnh tranh hay sự tăng trưởng nào cao hơn so với các công nghệ đã lỗi thời trước đây, như điện năng chẳng hạn. Liệu tất cả những điều đó có nghĩa là IT sẽ không còn thích hợp nữa? Và sẽ phát triển chậm lại? Sự thật là có một số bộ phận của IT có thể đã trải qua những ngày tốt đẹp nhất của chúng. Máy tính cá nhân giờ đây đã quá phổ biến đến mức chúng có thể sẽ không thể vượt quá 4% tăng trưởng doanh thu trong các năm tới. Cũng như các máy chủ, các bộ chương trình phần mềm doanh nghiệp có thể cũng không bao giờ lại đạt được một tỷ lệ tăng trưởng hai con số nữa. Trước đây, chúng ta đã từng được chứng kiến một bức tranh như vậy, điều tương tự đã từng xảy ra với các máy tính trung ương (mainframe computers) trong những năm 1970, do người mua đã chuyển hướng sang các loại máy tính mini rẻ hơn của Hãng Data General Corp. và Digital Equipment Corp. (DEC). Trong những năm 1980, đến lượt máy tính mini lại bị giảm sút do người mua đã đổ nhiều tỷ đôla hơn vào các loại máy tính cá nhân (PC) và máy chủ rẻ hơn và linh hoạt hơn.

Những nhận định lạc quan hơn

Thực tế là công nghệ luôn diễn ra theo một cách thức như vậy, các thị trường mới nổi lên dựa trên cơ sở nền tảng các công nghệ đang hoàn thiện. Giá cả thấp hơn làm cho các thị trường hàng loạt loại bỏ các sản phẩm thích hợp. Và các thị trường hàng loạt không tránh khỏi sẽ phải biến đổi và tiến hoá thành một cái gì đó không thể thấy trước được. Chỉ đến giữa những năm 1990, khi có hàng chục triệu người sở hữu máy tính PC, điều đó đã tạo ra ý nghĩa của việc liên kết chúng với nhau, từ đó làm nảy sinh cái trở thành Mạng Diện rộng Thế giới (World Wide Web – WWW). Ngày nay, hàng triệu người có máy tính xách tay và cầm tay, vì vậy điều này thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của các mạng không dây. Và hơn 20 triệu ngôi nhà ở Mỹ đã có đầu mối liên kết mạng băng rộng. Khả năng truy cập mạng Net nhanh chóng sẽ khơi mào các cách thức sử dụng Internet mới mà hiện nay chúng ta mới chỉ đang bắt đầu tưởng tượng ra.

Có thể nói một cách đơn giản là IT còn chưa hạ cánh, ngày hoàn toàn trưởng thành của nó có thể còn phải đợi hàng thập kỷ nữa. Cuộc cách mạng IT có thể có nhiều điều trùng hợp với các công nghệ có tác động biến đổi trước đó, chẳng hạn như đường sắt và điện năng chẳng hạn, nhưng nó khác ở một điểm then chốt, đó là các công nghệ cơ bản không những không chậm lại, mà chúng còn đang tăng nhanh hơn. Tính năng vi mạch máy tính cứ sau 18 tháng lại tăng gấp đôi, công suất ổ đĩa và tốc độ kết nối mạng Internet đều đang được cải tiến với tốc độ thậm chí còn nhanh hơn. Điều đó càng tạo đà cho ra đời các sản phẩm mới, từ đầu MP3 và DVD đến các dịch vụ mạng Web cho các doanh nghiệp, điều này đang gây rối loạn cho các ngành công nghiệp, từ ngành giải trí đến chăm sóc sức khoẻ. Andrew S. Grove - Chủ tịch Hãng Intel Corp, người đã từng hoạt động trong lĩnh vực IT hơn 40 năm nay đã phát biểu: “Theo kinh nghiệm của tôi, tốc độ thay đổi trong lĩnh vực IT giờ đây đang diễn ra nhanh chưa từng thấy”.

Sự thay đổi nhanh này cũng có nghĩa là những người sử dụng IT nhanh nhạy vẫn còn có nhiều cơ hội để tạo cho mình một lợi thế hơn so với những người tụt hậu. Sự thực là, các hãng kinh doanh khổng lồ hiện nay, từ Dell cho đến Wal-Mart Stores, cũng như các hãng mới phất như Amazon.com (AMZN) và JetBlue Airways (JBLU) đã đạt được vị trí dẫn đầu của mình, phần lớn nhờ vào việc sử dụng IT theo những cách đặc biệt. Các hãng đều khai thác một số các công nghệ giống nhau, đó là phần mềm Linux hay các máy chủ dựa trên cơ sở các vi mạch Intel. Nhưng chính kinh nghiệm của họ trong việc triển khai và phát huy các công nghệ đó năm này qua năm khác đã mang lại cho họ một lợi thế cạnh tranh không ngừng. Thực tế là, một số công ty đã áp dụng công nghệ và sử dụng nó có hiệu quả hơn nhiều so với các công ty khác và công ty nào sử dụng công nghệ không có hiệu quả sẽ bị tụt lại đằng sau.

Từ động cơ hơi nước đến xe hơi, mỗi một cuộc cách mạng công nghệ đều phải trải qua những giai đoạn xuống dốc theo chu kỳ như vậy. Theo Carlota Perez - tác giả của cuốn “Các cuộc cách mạng công nghệ và vốn tài chính: Động thái của bong bóng xà phòng và các kỷ nguyên vàng”, thì những sự đi xuống này không hề đánh dấu sự kết thúc của một cuộc cách mạng. Điều không thay đổi là, chúng ta đang chuẩn bị bước vào giai đoạn thời kỳ tăng trưởng dài nhất.