ChúngTa.com

Trên lộ trình hội nhập, đã xuất hiện một lĩnh vực kinh doanh mới, kinh doanh tri thức. Nghề kinh doanh cung cấp các ý tưởng, tư vấn đầu tư và cung cấp dịch vụ pháp lý, xúc tiến đầu tư cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Một trong số những doanh nhân thành đạt trong lĩnh vực này là Nguyễn Trần Bạt Chủ tịch kiêm Tổng giám đốcInvestconsult Group, một doanh nghiệp được coi là cầu nối cho các dự án đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Một buổi sáng tháng Ba, chúng tôi đến thăm Nguyễn Trần Bạt ngay tại đại bản doanh của Investconsult Group tại Q. Đống Đa - HàNội. Đó là khu dinh thự sang trọng nằm trên một khuôn viên rộng cả ngàn mét vuông, náu mình trong một con ngõ nhỏ ở phố TháiHà. Những hàng cau vua xanh ngắt bao quanh, như trang điểm thêm cho hai tòa nhà xây theo lối kiến trúc cổ châu Âu thời Phục hưng.

Với hơn 1000 trang viết được Nxb Hội Nhà văn ấn hành thành ba cuốn sách gây xôn xao dư luận, bạn đọc biết đến Nguyễn Trần Bạt với tư cách là một nhà văn, một triết gia hơn là một doanh nhân. Khi gặp mặt và trò chuyện với ông, tôi cho rằng, doanh nhân, triết gia hay nhà văn... tất cả những danh hiệu mà người đời gắn cho ông đều không sai. Để hình đung về quy mô của Investconsult Grouptôi hỏi ông: “Doanh nghiệp của ông là Công ty cổ phần hay Công ty TNHH?" ông đáp: "Chúng tôi hoạt động dựa trên nguồn lực là chất xám, không có nhu cầu huy động vốn nên không tổ chức theo mô hình cổ phần". Qua 17 năm hoạt động, có trên 600 dự án dầu tư nước ngoài ở khắp các lĩnh vực từ sản xuất, cơ sở hạ tầng đến dịch vụ bất động sản, trên 7000 nhãn hiệu hàng hóa, gần 600 sáng chế và trên 120 giao dịch chuyền giao công nghệ của nước ngoài vào Việt Nam đã được Investconsult Group tư vấn và đăng ký bảo hộ. Doanh số của doanh nghiệp năm qua là bao nhiêu, là con số ông không thể hết lộ chi tiết, nhưng cũng phải là một số triệu đô la.

Investconsult Grouphiện nay có 250 cán bộ và trên 100 cộng tác viên làm việc tại Hà Nội (trụ sở chính), TP. Hồ Chí Minh, Cần Thơ và nhiều tỉnh thành trong cả nước. Với mức thu nhập của nhân viên bình quân khoảng 5 triệu đồng người/tháng, mức lương hàng năm mà ông Bạt phải trả cho nhân viên vào khoảng 15 tỷ đồng. Cùng với đó là các chi phí khác, ngoài lương tính sơ sơ cũng cỡ đó. Rõ ràng, trong lĩnh vực tư vấn, Investconsult Group là một trong những doanh nghiệp tư vấn hàng đầu ở Việt Nam.

Đi đúng khe hẹp của chính trị

Ông Bạt cho biết, ý tưởng cho ra đời một tổ chức tư vấn kinh tế chuyên nghiệp tại Việt Nam được bắt đầu từ năm 1987 khi ông còn công tác ở Bộ Khoa học - Công nghệ. Sau khi tham khảo mô hình một số nước, ông đã khởi xướng việc thành lập Văn phòng xúc tiến các hoạt động sở hữu công nghiệp Việt Nam, sau này là Công ty sở hữu công nghiệp Investip thuộc Bộ Khoa học - Công nghệ. Hai năm sau đó (1989), dưới sự bảo trợ của Viện Khoa học Việt Nam, ông Bạt cùng một số đồng nghiệp thành lập Công ty Tư vấn đầu tư và Chuyển giao công nghệ, mở rộng và chuyên hướng hoạt động chủ yếu sang lĩnh vực đầu tư nước ngoài, đồng thời là một trong những tổ chức Việt Nam đầu tiên cung cấp dịch vụ tư vấn trong lĩnh vực này. Những thành công bước đầu và quan trọng hơn là những kinh nghiệm trong thời gian đó đã giúp ông rất nhiều trong những năm sau. Từ năm 1992, nhờ những chủ trương thông thoáng của Chính phủ trong việc phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, Ông đã tách ra thành Công ty tư nhân, ông trở thành ông chủ của Investconsult Grouptừ đó.

Là một doanh nghiệp ngoài quốc doanh, nhưng Investconsult Group rất coi trọng việc cung cấp dịch vụ một cách chuyên nghiệp. Tính chất này được định hướng ngay từ ban đầu, khi thành lập Công ty, được duy trì và phát triển qua nhiều năm, trở thành một nguyên tắc hoạt động quan trọng. Các ý kiến và giai pháp do Công ty đưa ra đạt chất lượng chuyên nghiệp quốc tế mang tính độc lập và khách quan.

Phù hợp với những đặc thù Việt Nam cũng như tính chất đan xen, phức tạp của các hoạt động xã hội, Investconsult Group sử dụng phương pháp tiếp cận vấn đề theo hướng đa ngành, toàn diện và thực tiễn. Các chuyên gia tư vấn của Công ty bên cạnh kiến thức chuyên sâu trong lĩnh vực mình phụ trách, còn có hiểu biết về các lĩnh vực khác thông qua hệ thống truyền thông nội bộ, hoặc chế độ làm việc theo nhóm mục tiêu (teamwork). Các giải pháp mang tính phục vụ khách hàng, do vậy, có thể thỏa mãn các yêu cầu một cách toàn diện và mang tính ứng dụng thực tiễn cao.

Từng là một cán bộ của ViệnKhoa học Việt Nam, ông Bạt là một trong số những người đi nhiều, làm việc nhiều với người nước ngoài. Số khách nước ngoài mà ông tiếp, có lẽ không ít hơn số khách của một bộ đầu ngành như Bộ Thương mại. Đi nhiều nói chuyện nhiều, nên ông Bạt hiểu rất rõ phong tục, tập quán cũng như nhu cầu của các nhà đầu tư nước ngoài. Công ty không chỉ tư vấn cho các nhà đầu tư doanh nghiệp nước ngoài, các ngân hàng nước ngoài, tổ chức quốc tế và đoàn ngoại giao... về các vấn đề của Việt Nam, mà còn hợp tác với nhiều tổ chức chuyên nghiệp của nước ngoài về tư vấn pháp luật hoặc kiêm toán, để cùng cung cấp dịch vụ. Với nhiều sản phẩm dịch vụ đạt tiêu chuẩn quốc tế Investconsult Group đã trở thành một trong những tên tuổi được biết đến rống rãi và có uy tín hàng đầu trong cộng đồng kinh doanh quốc tế tại Việt Nam.

Tại Investconsult Group, ông Bạt còn thành lập Viện Nghiên cứu phát triển Investconsult. Đây là một trong những Viện nghiên cứu tư nhân đầu tiên ở Việt Nam. Ông kể lại, tháng 1/1999, trong một cuộc họp ở Trung tâm Hội nghị quốc tế tại số 11- Lê Hồng Phong, ông đã trao đổi với Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu về sự thiếu hụt một lực lượng phản biện khoa học với các Dự án của Đảng và Nhà nước. Ý kiến của nhân dân thường là những ý kiến rời rạc, ở các góc độ khác nhau, chưa phải là những phản biện khoa học. Để có những ý kiến phản biện bài bản, cần phải có những Viện nghiên cứu độc lập. Ý kiến của ông đã được Tổng Bí thư đồng ý. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để ông thành lập Viện. Tháng 4/2000, ViệnNghiên cứu Phát triển Investconsultra đời với chức năng nghiên cứu các vấn đề về toàn cầu hóa, phát triển Việt Nam và phát triển doanh nghiệp. Các sản phẩm nghiên cứu ban đầu đã được đăng tải trên các tạp chí như Người hướng dẫn khoa học. Người hướng dẫn tài chính và doanh nghiệp, Thế giới ngày nay, lưu hành nội bộ và cung cấp cho các khách hàng khi họ có nhu cầu.

Kinh doanh trí khôn

TuổiBínhTuất (1946), sinh ra ở xứ Nghệ, cũng như bao chàng trai khác vào thời đó, tốt nghiệp phổ thông trung học, ông vào bộ đội xuất ngũ rồi thi vào Đại học. Học xong Đại học Xây dựng HàNội, ông lại được biệt phái sang quân đội. Sau giải phóng miền Nam, năm 1976 ông được ra quân về Viện Khoa học và Công nghệ GTVT rồi được giao Quyền Chủ nhiệm Bộ môn Nền móng và Công trình ngầm của Viện. Tưởng như đường quan lộ đã thênh thang rộng mở với chàng kỹ sư trẻ, nhưng ông đã rẽ ngoặt sang một hướng khác, tổ chức kinh doanh, nhưng là kinh doanh các dịch vụ tư vấn.

Khi được hỏi: Ông có phải là người giàu có không? Ông không phủ nhận và nói: "Tôi làm giàu bằng con đường chính đáng bằng cách kinh doanh trí khôn".

Làm thế nào để lấy được tiền của người khác, đặc biệt là lấy tiền của doanh nhân nước ngoài, vốn là những người có trình độ nhận thức vượt trội so với chúng ta? Ông cho biết: "Tôi phải có đội ngũ giỏi, chuyên nghiệp, phải tạo ra những sản phẩm mà họ không có".

Ông đọc nhiều và khuyến khích cộng sự đọc sách.

Investconsultcó một thư viện bề thế và rất ấn tượng. Xung quanh Hội trường của Công ty là những giá sách đầy ắp với số lượng hơn 10.000 cuốn. Đây vừa là chỗ cho nhân viên đọc sách, vừa là nơi tổ chức các sinh hoạt học thuật và các lớp học. Đã thành lệ, vào những ngày cuối tuần, Công ty thường mời các chuyên gia giỏi ở các lĩnh vực đến nói chuyện chuyên đề, hoặc tổ chức các lớp học tiếng Anh do người nước ngoài đảm nhiệm.

“Nếu ai đó mơ tới CHXH, thì hình như Công ty tôi đã đạt tới trình độ đó" - ông Bạt nói: Trong doanh nghiệp, không một nhân viên nào cảm thấy buồn tủi khi mình là nhân viên. Ngược lại, cũng không một cán bộ nào cảm thấy tự mãn khi mình là sếp. Lái xe của ông cũng được đi học Đại học Kinh tế. Hỏi lý do, ông giải thích: "Học kinh tế để có thể tổ chức khai thác xe một cách có hiệu quả hơn". Investconsult Grouplà một trong số ít những Công ty mà ngay cả những người phục vụ cũng được đi nước ngoài. Ông cho rằng, là con người, họ cũng đều có những nhu cầu bình thường như mở mang học vấn và kể cả niềm kiêu hãnh với vợ con, với bạn bè, người thân.

Muốn kinh doanh tri thức, trước hết phải trân trọng tri thức ông đã cố gắng xây dựng cho Investconsult Group một nền văn hóa công ty, trong đó, tạo ra một không gian sáng tạo, mọi người đều có điều kiện học hỏi hoàn thiện và vươn lên không ngừng.