Mỗi ngày nơi đây

10:34 SA @ Thứ Tư - 02 Tháng Mười Hai, 2009

Mỗi ngày tôi chọn một niềm vui - Trịnh Công Sơn đã hát như thế về từng niềm Vui mà anh lượm được trong những lúc gian nan nhất của cuộc đời. Anh “nhặt những bông hoa và những nụ cười, … nhặt gió trời mời em giữ lấy, để mắt em cười tựa lá bay…”. Và khi anh nằm xuống, những đóa hoa muôn hương đã phủ lên người anh…

Cô thiếu nữ tuổi 15 của Nguyễn Nhược Pháp, trước khi bước ra khỏi cổng nhà để theo Thầy Me “Đi chùa Hương” đã không quên soi gương làm Đẹp: “Khăn nhỏ đuôi gà cao, Em đeo giải yếm đào, Quần lĩnh áo the mới, Tay cầm nón quai thao”. Cô xinh xinh - chứ không lộng lẫy, xa hoa như những hoa hậu á hậu hôm nay, tuy có chút làm đỏm nhưng không lòe loẹt. Cô chăm chút từng món tóc, từng món áo từng cử chỉ, khiêm tốn và có duyên đến nỗi người mẹ phải kêu lên sung sướng: “Me cười: Thầy nó trông, con tôi xinh xinh quá!”.

Suốt con đường hành hương, từ bến Đục cho đến bến trong, nét xinh của người con gái đã tô điểm cảnh đi chùa, làm cho đường đi đến đó đẹp như một bài thơ, và đẹp hơn nữa là một mối tình chớm nở trên đường đi vang tiếng “Nam mô A Di Đà…”. Chính nét xinh ấy, tình yêu ấy đã làm cho cảnh chùa nối với cảnh đời, bến Đục liền với bến trong, không xa cách giữa cảnh tiên người tục. Hay nói theo cách khác, gạch nối đó chính là nét đẹp đơn sơ của con người trong cảnh, là niềm vui của người cho nhau…

Nhắc đến Trịnh Công Sơn và Nguyễn Nhược Pháp, tôi không muốn làm người hoài cổ nhắc chuyện xa xưa mà chỉ muốn gợi một chút đời thường, rất thường, rất nhỏ nhặt mà dường như chúng ta đang đánh mất: một bông hoa, một dáng người xinh thật rất gần gũi với ta. Niềm vui trong lòng và vẻ đẹp bên ngoài đều trong tầm tay của mỗi người, tưởng như dễ có. Ấy vậy mà không dễ! Hình như mỗi ngày ở nơi đây, nơi bia bọt hàng ngày hàng đêm, ngập đường phố là xe cộ nườm nượp trong hỗn loạn, giữa những ganh tị vô lối và thù hằn nông nổi, mỗi bông hoa bỗng trở nên bơ vơ, mỗi niềm vui bỗng thành giá băng lạnh lẽo…

Khi thời gian không còn là thời gian thong dong của Nguyễn Nhược Pháp mà chỉ còn là chạy đua tốc độ, thì nỗi lo sợ dễ thương của cô gái trẩy hội chùa Hương: “Em không dám đi mau, Sợ chàng chê hấp tấp , Số gian nan không giàu”... đang thành sự thật. Ý nghĩ của cô thật đáng yêu, cái nề nếp thuần hậu mà cô đang có càng tăng thêm với nhịp tim đang đập, dáng điệu của cô như nói hộ vẻ đẹp bên trong của tâm hồn.

Ngày nay kiếm được một vóc dáng như thế như tìm kim đáy biển. Chúng ta sống hối hả. Buổi sáng đồng hồ reo, vội vàng nhảy xuống giường, vội vàng mặc áo, vội vàng điểm tâm, vội vàng bịt mặt, vội vàng ra xe, vội vàng chen lấn, bóp còi, la hét… Vội vàng đi, vội vàng về, ăn cơm, đi ngủ, chụp giựt tiền của, địa vị… mọi thứ vội! Cuộc sống trở thành một cuộc đuổi bắt thời gian, ai nấy thi nhau chạy nhanh về phía trước, hối hả để mau đến điểm đích… mà điểm cuối cùng có thể là những tai ương không lường trước nơi một ngã ba nào…

Nếu nhìn cách đi đứng của con người ngày hôm nay, thì quả thật con người có “số gian nan” và cả xã hội hôm nay cũng “gian nan”, dù cho con người có giàu gấp mấy nghìn lần thuở trước. “Gian nan” chỉ là một lối nói nhẹ nhàng cho hoàn cảnh hôm nay. Câu thơ dí dỏm của Nguyễn Nhược Pháp không những chỉ bộc lộ cho ta trái tim đang hồi hộp của người con gái bắt đầu yêu sợ “bị chê”. Không phải chê nét đẹp nơi mặt mũi miệng, mà chê “dáng đi” của người con gái. Cái dáng đi ấy biểu lộ tâm tính và đức tính, trình độ gia phong, cả nền giáo huấn tinh thần và căn bản vật chất “số gian nan không giàu”, phản ánh xã hội, ấn định cả tương lai của một đời người.

Hơn nữa câu thơ cho thấy toàn thể không gian và thời gian đi chùa Hương như bày ra trước mắt: tư thế, dáng dấp của con người trong thế giới của bài thơ là một hòa điệu giữa cảnh và người. Chính toàn thể nhân vật, cha mẹ, chàng văn nhân, tiểu đồng, đoàn người hành hương trong vẻ thong dong không hối hả (nếu ta biết ngày hôm nay cảnh giành nhau trên bến

Đục hỗn loạn và bạo động như thế nào), nhất là người con gái và cả tâm tình của cô, đã đem đến vẻ đẹp cho không gian cỏ cây trời mây sông nước, cũng như tăng thêm niềm vui hồn nhiên, sống đẹp của con người trong ngày đi chùa Hương. Ngược lại cũng thế, khung cảnh êm đềm của thiên nhiên thấm đượm tâm linh, đơn sơ, mộc mạc mà sâu lắng đã phản chiếu lên những người trẩy hội, đưa bước chân con người hoà điệu nhẹ nhàng, chạm bến tự tại, tự do.

Vẻ đẹp ngoại diện và tâm an vui là điều mọi người thiết tha muốn có, nhưng trong cuộc trẩy hội hôm nay, để dùng một ngôn từ khác cho dòng thác người ở trên phắp nẻo đường đô thị, cô gái chùa Hương sẽ bối rối thở dài than: “gian nan” quá đỗi! Có một sức xoáy làm cho con người chìm nghỉm trong dòng thác, dù mọi cố gắng để ngoi lên trong giàu có - có thể xa hoa thật là xa hoa, đẹp đẽ sang trọng thật là tuyệt đối, không nhân nhượng, không khiêm tốn..., nhưng hình như trong khung cảnh hiện tại, con người bỗng trở nên lạc lõng, người và cảnh không còn thâm nhập với nhau, hòa điệu nay đã thành lạc điệu.

Trong hối hả gian nan của cuộc sống, Trịnh Công Sơn đã dành cho tôi nhiều ngạc nhiên khi lắng nghe thật sâu ca từ “Mỗi ngày tôi chọn một niềm vui”. Anh đi, đi tìm, đi chọn niềm vui trên mọi nẻo đường đất nước. Mỏi gối chồn chân, bỗng nhiên ngộ ra: anh “… chọn ngồi thật yên” mỗi ngày để “nghĩ quê hương và nhớ lại mình”, và đó là niềm vui cuối trong mọi chọn lựa niềm vui. Trịnh Công Sơn không đi, anh chọn ngồi thật yên, “nghĩ nhớ” nỗi quê hương và thân phận con người. Đó là niềm vui? Chắc ai cũng ngạc nhiên. Và có lẽ nhiều người không hiểu, chắc chắn nhiều chê bai. Nhưng đó là chọn lựa cuối cùng. Sau tất cả những niềm vui mà anh chọn lựa, niềm vui cuối thực sự là nền tảng cho mọi niềm vui.

Tôi bỗng nhớ đến một đoạn kinh, không biết Trịnh Công Sơn đã đọc đoạn kinh ẩn dụ này trong đời ngắn ngủi của anh để có thể chọn một niềm vui như thế, nay anh đã đọc trong vô thức từ thuở chưa sinh:

Thuở ấy, trong một đêm trăng sáng 6 vị đại đệ tử của Đức Phật ngồi với nhau trong khu rừng Gosinga và bàn luận mỗi người một cách về những đức tính nào có thể làm nổi bật một Tỳ-kheo. Cuối cùng họ đồng ý với nhau nên trình Đức Phật về buổi đàm thoại giữa họ và xin Đức Phật dạy cho một lời. Đề tài của họ là: “một Tỳ- kheo phải như thế nào để có thể đem đến hào quang cho khu rừng Gosinga?” hay dịch một cách phóng khoáng: “một vị Tỳ-kheo phải có những đức tính gì nổi bật hơn người, để mang đến hào quang cho khu rừng Gosinga?”

Ananda ca tụng sự thông thái, sức hiểu biết thấu rõ tường tận lời Phật dạy, Revata ca ngợi sự quán tưởng trong phòng trong, Anuradha ca tụng tính thần thông – “con mắt thần”, Kassapa ca ngợi sự khổ hạnh nghiêm khắc của người ở ẩn, Moggallana ca ngợi sự trao đổi về Phật pháp, Sariputta ca ngợi sự chế ngự tư duy của chính mình. Sau khi Đức Phật nghe hết các ý kiến, ngài khen ngợi hết thảy các đệ tử nhưng dạy thêm rằng; “Hào quang đặc biệt mà một vị Tỳ-kheo có thể đem đến cho khu rừng Gosinga là, vị ấy, sau buổi cơm trong hội chúng (Pal- lankapositur), ngồi xuống, xếp bằng hai chân, dựng tâm thân thẳng, tâm hướng về tĩnh thức, tâm niệm rằng sẽ không đứng lên cho đến khi đã cởi bỏ hết mọi ảnh hưởng thế gian và tâm hoàn toàn giải thoát”.

Hào quang là ánh sáng đến từ tâm thức của mỗi người, lưng thẳng là tư thế tự chủ của con người, thân tâm đồng thể không chỉ là cô đơn, của riêng mà chúng chiếu rọi lên ngoại cảnh, lên thế giới bên ngoài, làm cho đời sống hết gian nan… Ngồi yên là niềm vui chân thật lắng nghe con tim và thế giới sống sau cuộc hành trình mệt mỏi. Ngồi yên là vẻ đẹp làm sáng ngoại cảnh, từ đó chúng ta có thể lên đường đi khắp mười phương mà không gian nan, không lo âu, ít nhất như nỗi lo âm thầm của cô gái đi chùa Hương nọ...

Nguồn:
FacebookTwitterLinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Viết – sống – và bình an

    24/10/2019Trần Văn ToànViết, với một người bình thường, vì thế, là một buông xả. Để giải thoát cho ngọn lửa trong nội tâm. Viết còn là một tu tập. Để vun đắp cho những tín niệm. Tôi không tin ai đó có thể viết trong sự bình an. Nếu đã thực sự có bình an thì người ta đã hoàn toàn vong ngôn.
  • Vì vốn dĩ cuộc đời là thế

    28/02/2019Siêu nhânTheo chính cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, bài hát Để gió cuốn đi mang một ý nghĩa triết lý sâu sắc. Trên đời này, không có gì là mãi mãi, không có gì là không phôi phai. Tiền bạc: Hôm nay có, ngày mai mất...
  • Cái vội của người mình

    05/01/2018Vương Trí NhànNăm 1982, Larry Dossey, một bác sĩ người Mỹ đã đặt ra thuật ngữ “căn bệnh thời gian” để mô tả một tín điều đang ám ảnh nhiều người. Những người này thường tự nhủ: “Thời gian đang trôi đi, không còn đủ thời gian, và bạn phải nhanh hơn, nhanh hơn nữa mới bắt kịp nó”.
  • Không ai dạy tôi ước mơ

    23/07/2014Lê Ngọc Sơn thực hiệnThật xấu hổ khi phải nói là hồi nhỏ tôi không có ước mơ. Tôi sinh ra và lớn lên ở nông thôn, nơi đó mọi người thường chỉ chăm chú làm việc đồng áng, mùa vụ từ sáng sớm đến tối mịt mà quên mất những ước mơ. Tôi cũng vậy, như cây lúa, đến ngày đến tháng thì làm đòng, trổ bông. Hết phổ thông, tôi vào đại học.
  • Người lắng âm vọng nhân sinh

    01/04/2014Trân KhanhTận hiến cuộc đời mình cho nghệ thuật, Trịnh Công Sơn và các ca khúc của ông đã tạo nên một bộ phận giá trị, không thể tách rời trong dòng chảy ca khúc trữ tình Việt Nam thế kỷ XX...
  • Tìm ý nghĩa cuộc sống

    11/03/2014Bạn Lê Trình T. gửi cho NST một lời kêu gọi hãy giúp bạn ấy thoát ra khỏi những ngày đang sống nhạt nhòa, mất phương hướng. Chúng tôi đăng bức thư ngắn này với hi vọng T. sẽ tìm được nhiều hơn sự chia sẻ từ những trải nghiệm đời người của độc giả...
  • Điều quan trọng nhất

    22/09/2013Việt VănKhi đi gặp các nhân vật của mình, bao giờ tôi cũng hỏi: điều quan trọng nhất trong cuộc sống của họ là gì? Và câu trả lời nhận được không có mẫu số chung...
  • "Lắng nghe để hiểu, nhìn lại để thương"

    07/09/2013Việt Văn thực hiệnTrong khuôn khổ những hoạt động tại Đại lễ Phật đản Liên Hợp quốc 2008 - Vesak - được tổ chức tại HN từ ngày 13-16.5.2008, Thiền sư Thích Nhất Hạnh sẽ có tham luận về vai trò của Phật giáo trong xã hội đương đại...
  • Đạo đức mở đầu

    08/03/2013Cao Huy ThuầnTôi rất hân hạnh viết lời mở đầu cho quyển sách này của Tạ Thị Ngọc Thảo. Từ mấy năm nay, chị đã tự khẳng định bằng cây bút như một doanh nhân có hai bản lĩnh: bản lĩnh của người làm ra của, bản lĩnh của người tạo ra chữ. Làm ra của, chắc không phải chỉ một mình chị. Tạo ra chữ, ấy mới hiếm...
  • Mỗi ngày tôi chọn một niềm vui

    24/07/2009Đỗ Hồng NgọcTôi nhớ nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu đã “xuyên tạc” câu hát đó bằng cách đổi lời là: “Mỗi ngày tôi nhậu một lần thôi, từ sáng tinh mơ cho tới chiều tà…” rồi nhớ Trịnh Công Sơn viết “Một chiều ngồi say, một đời, thật nhẹ, ngày qua” mới thấy để cho ngày qua thật nhẹ đôi khi người ta cần một chút say.
  • Nhật diện Phật, nguyệt diện Phật

    06/06/2009Bùi Văn Nam SơnMặt trời có khuôn mặt Phật ; mặt trăng có khuôn mặt Phật / Ngày ngày gặp Phật ; Tháng tháng gặp Phật ! “Thông điệp tâm linh” ấy về sự hoà hợp giữa trần cảnh và đạo tâm đến từ cùng một tác giả của Thế giới quanh ta mới đây (Nhà xuất bản Đà Nẵng, 2006), một tập sách gồm những bài viết về “thế sự” của một vị giáo sư chính trị học lão luyện và sắc sảo từ Paris.
  • Chuyện Thiền

    05/06/2009Cao Huy Thuần“Trời trống mây thì trăng mới sáng”. Ngay cả câu căn dặn đó cũng phải trống đi trong đầu khi sắp rút kiếm, huống hồ mấy chuyện thiền thông thái kia! - Trích sách Thấy Phật (Tác giả: Cao Huy Thuần, Phương Nam Books, 2009)
  • Thấy Phật

    03/06/2009Cao Huy ThuầnLòng tin đức Phật pháp nhân không phải là lòng tin yếu đuối gửi vào sức mạnh siêu nhiên nào đó từ bên ngoài. Đó là lòng tin ở con người. Trong mỗi chúng ta đều có đức Phật pháp nhân, chỉ vì ta không nhìn, không thấy, không biết, nên mới tưởng là không có mà thôi.
  • Sự ung dung ở anh ta khiến tôi giật mình

    23/04/2009Lý LanVới truyền thống “gia đình bảo bọc” trong xã hội Việt Nam, những người trẻ nào có chỗ dựa là gia đình còn tiềm lực kinh tế sẽ có thể tìm kiếm nương náu an toàn trong cơn lốc này. Như con chim an toàn trong tổ dù đã đủ lông cánh. Họ may mắn và nên mừng cho họ. Huy ngồi suốt buổi trong quán máy lạnh vang tiếng nhạc ngợp thuốc lá, chat hay blog trên laptop, và nhún vai trước câu hỏi nếu tốt nghiệp mà không có việc làm: Thì chuyển bất lợi thành cơ hội: đi du lịch hay học thêm, nâng cao trình độ tiếng Anh hoặc lấy bằng cao học. Rất hay. Chỉ có điều sự vô tư của chàng trai trẻ ấy trong thế giới bất ổn hiện nay khiến cho lòng tôi không yên ổn.
  • Triết lý sống

    08/02/2009Nguyễn Tất ThịnhTriết lý: là những điều được rút tỉa bởi trải nghiệm, như một quan niệm nền tảng, cốt lõi trên cơ sở nhìn nhận điều gì là (nguồn cội tâm thế/ giá trị tinh thần/ sức mạnh ứng xử) được phát biểu ngắn gọn, xúc tích...
  • Người trẻ "sống chạy"?

    19/10/2008Báo Phụ nữKhao khát của số đông bạn trẻ là có sự nghiệp. Nhưng nhiều người, vì hối hả trên đường đua tìm kiếm vật chất, đã bỏ qua nhiều giá trị tinh thần...
  • Lạc thụ dụng

    16/03/2008Tạ Thị Ngọc ThảoLạc trong thụ dụng của từng doanh gia, nghiệp chủ không ai giống ai, lúc Khách tưởng doanh gia đang khổ, thì họ lại rất lạc; khi Khách ngỡ doanh gia đang lạc, thì họ lại rất khổ!
  • xem toàn bộ