ChúngTa.com

Quyết tâm sắt đá

Kỳ họp HĐND thành phố đang đến hồi nóng bỏng bàn về các biện pháp chống tham nhũng, thì một tin sốt dẻo trên báo làm nghị trường sôi động hẳn lên, một hãng điện tử hàng đầu của Nhật vừa chế tạo thành công một chiếc máy có khả năng phát hiện tham nhũng!

Nguyên lý hoạt động của máy tương tự "máy phát hiện nói dối" của CIA Mỹ, nhưng hiện đại hơn, chỉ chuyên phát hiện tham nhũng. Máy được các chuyên gia tâm lý, tội phạm, thần kinh, hô hấp, tim mạch soạn và cài đặt một hệ thống câu hỏi phức tạp. Người được kiểm tra sẽ ngồi vào máy (na ná như máy... mát-xa), đeo tai nghe, gắn lên người các hệ thống kiểm tra tim mạch, hô hấp, điện não đồ... Máy sẽ phát ra những câu hỏi, người nghe cứ việc trả lời thoải mái.

Sẽ có những câu "ru ngủ” như: "Anh quê ở Long An phải không? Ở đó có đặc sản gì vậy? Hồi nhỏ anh có sợ ma không? Bà xã anh là giáo viện à?..." Rồi "canh me" đối tượng "mất cảnh giác", máy gài vào những câu đại loại: “Anh có 4 căn nhà và 3 lô đất nhờ người thân đứng tên”? Sau câu hỏi có khả năng gây choáng ấy, tiếp theo lại là một loạt câu hỏi "ru ngủ”, rồi lại đùng một cái: “Tháng 10/2006, sau khi duyệt dự án X, anh được Công ty M "bồi dưỡng" trên một tỷ, đúng không?

Trước những câu hỏi dễ, đối tượng sẽ trả lời trơn tru, các chỉ số về cảm xúc giọng nói, nhịp tim, hơi thở, não đồ... do máy ghi lại sẽ bình thường. Với các câu hỏi "khó", nếu đối tượng hoàn toàn vô tư, trong sạch thì các chi số trên cũng sẽ không có gì đặc biệt, nhưng nếu "có vấn đề" sẽ khó lòng che giấu được máy những phản ứng tự nhiên của cơ thể, khi anh "nghĩ một đường, nói một nẻo".

Căn cứ vào các chỉ số và đồ thị mà máy đưa ra, cơ quan chuyên trách về chống tham nhũng sẽ đi sâu điều tra một số đối tượng cần thiết. Người ta đã thử nghiệm máy trên 10.000 người tại 40 nước, đều cho kết quả rất chính xác. Các quốc gia hàng đầu đều tin tướng đặt mua hàng ngàn máy. Chất lượng và uy tín của máy là không còn gì phải bàn cãi. Trước thông tin trên , nhiều đại biểu HĐND kiến nghị: thành phố phải nhập ngay chiếc máy tuyệt vời này. Trở ngại đầu tiên là ý kiến của một quan chức: "Giá của nó là 1triệu USD. Quá đắt! Chưa biết hiệu quả ra sao thì ngân sách eo hẹp của TP đã mất đứt một khoản tiền lớn". Lập tức, một đại biểu lên tiếng: "Một triệu đô nghe qua thì lớn, nhưng thưa quý vị, nạn tham nhũng có thể làm chúng ta thất thoát cả ngàn lần như thế. Chi tính riêng một vụ như PMU 18 là bao nhiêu? Tiền tham nhũng dư sức mua cả chục máy! Chúng ta đã họp hết phiên này đến phiên khác, đề ra hết biện pháp này đến biện pháp kia, mất bao nhiêu thời gian công sức nhưng rốt cuộc tham nhũng vẫn không giảm mà ngày càng tăng. Chỉ cần một số tiền như vậy là có thể phát hiện tham nhũng, thì đắt hay rẻ”?

Trước quyết tâm sắt đá của các đại biểu việc mua máy được thông qua. Thành phố cử ngay một đoàn công tác sang tận hãng sản xuất để tham quan máy và tập huấn kỹ thuật vận hành. Sau bao khó khăn về thủ tục nhập khẩu (không biết áp thuế loại nào, phải qua nhiều khâu thuyết trình, xin chỉ thị, ra văn bản mới...), chiếc máy cũng đã được nhập về. Sự kiện này được báo chí ca ngợi không tiếc lời về quyết tâm lớn của lãnh đạo TP về cách nghĩ táo bạo và cách làm mới mẻ, đột phá trong công cuộc chống tham nhũng đầy cam go.

Thông qua HĐND, một danh sánh gồm 100 quan chức thuộc các lĩnh vực "nóng" như nhà đất, xây đựng, đầu tư, giao thông, xuất nhập khẩu, cấp phép... được lập ra, để khảo sát qua máy đợt một. Kết quá sẽ công bố công khai trên báo chí. Người ta đồn, không ít vị quan chức đã xin... nhập viện từ ngày chiếc máy nhập về. Lại có những vị ra sức "chạy" để được... miễn kiểm tra.

Vì sao một chuyên gia đòi tự tử?

Sau đúng một tháng khảo sát, ngày công bố kết quả được công luận đặc biệt quan tâm cũng đã đến. Nhưng kết quả khiến mọi người... chưng hửng: không một vị quan chức náo có dấu hiện tham nhũng! Đó là điều khó tin, không thể chấp nhận được!

Trong lúc nhiều quan chức thở phào thì công luận ào ào như sôi. Người đòi xem lại chất lượng máy, kẻ bảo phải xem lại tư cách những người trực tiếp vận hành máy... Vì uy tín, hãng sản xuất đã cứ một đoàn chuyên gia sang xem xét. Các chuyên gia đã kết luận 3 nội dung, sau hai ngày kiểm tra máy:
1/ Một số bộ phận quan trọng của máy đã bị chỉnh sửa.
2/ Nhiều nội dung câu hỏi bị thay thế.
3/ Phần in kết quả có thể đã được cài đặt lại.

Vậy là đã rõ! Toàn bộ nhóm vận hành máy bị kỷ luật. Một ê kíp mới, trong sạch hơn được thành tập để thay thế. Chưa an tâm, người ta đề nghị đoàn chuyên gia nán lại một thời gian, để cùng giám sát việc vận hành máy trong đợt khảo sát lần hai - cũng với danh sách cũ. Đại diện HĐND, báo chí được một theo dõi ngay từ đầu. Thật là một cách làm kiên quyết, triệt để. Phen này các quan tham hết đất sống!

Lại một cơn sốt báo chí nổ ra vào ngày đăng tải kết quả khảo sát lần hai. Nhưng, lại một lần nữa, người ta thất vọng (tất nhiên là không ít người vui mừng) khi các chỉ số cho thấy: 99/100 nhân vật trên đều rất... trong sạch.

Lần này thì không thể nghi ngờ máy móc và người vận hành được nữa! Các chuyên gia cũng bó tay, vì chưa bao giờ gặp điều tương tự. Kinh nghiệm lâu nay cho thấy, ít nhất cũng phải có khoảng trên 50% quan chức được kiểm tra bị máy phát hiện là có tham nhũng. Vậy mà...

Một không khí chán nản bao trùm. Thậm chí, người ta hủy luôn danh sách dự kiến cho các đợt kiểm tra tiếp đó.

Vì uy tín của hãng, các chuyên gia xin phép lãnh đạo TP tiến hành một cuộc khảo sát đặc biệt khác. Lần này, danh sách khảo sát là 20 vị quan tham đã bị phát hiện, đã và đang bị xử lý như phạt tù, bị kỷ luật, cho thôi việc, cách chức... Kết qủa thật đáng kinh ngạc: nhóm này cũng được máy cho kết qủa là... trong sạch! Ngay khi có số liệu, một chuyên gia đã đòi tự tử. Hãng quyết ở định đưa chính chiếc máy này đi khảo sát ở một số nước khác. Kết quả: máy luôn phát hiện tý lệ trên dưới 60% quan chức có dính đến tham nhũng. Thật không thể hiểu nổi!

Cuối cùng, một nhóm chuyên gia hàng đầu của hãng cùng một số nhà khoa học danh tiếng được huy động, để xác định cho bằng được nguyên nhân kết quả khảo sát khác thường trên.

Khi kiểm tra tại các biểu đố, số liệu, các Chuyên gia phát hiện ra một điều bất ngờ thú vị: Đó là ở hai cuộc kiểm tra kể trên, do người ta chỉ chăm chăm đến số liệu ở các câu hỏi đặc biệt xem có gì khác thường không, mà không để ý đến các câu hỏi bình thường. Riêng kết quả khảo sát với 100+20 vị quan chức kể trên cho thấy, ở các câu hỏi bình thường như: "Thành phố ta có bao nhiêu quận huyện? Cuối tuần này anh có ăn cơm ở nhà không? Bà xã anh thích hoa gì? Lương của anh bao nhiêu? Anh có ý định theo học một lớp kiến thức gì không”?... thì nhịp tim, nhịp thở, huyết áp, não đò của các vị này nhảy loạn xạ(!?). Còn với những câu hỏi đặc biệt liên quan đến tham nhũng, thì các chỉ số trên vô cùng... ổn định, nghĩa là điều này đối với họ đã quá quen thuộc, trở thành một ứng xử tự nhiên, chẳng gây cho họ một sự xao động, băn khoăn, lo ngại nào(!).

Các chuyên gia kết luận: nhóm người này là những "siêu nhân"! Những điều bình thường của thiên hạ thì đối với họ lại là... bất thường, còn với những điều mà người ta cho là bất thường (như nhận hối lộ) thì họ lại thấy quá... bình thương(!). Bởi thế, trong trường hợp này, nếu lập trình cho máy phát hiện tham nhũng theo kiểu thông thường là... thua!

Vào cuối năm này, nhóm chuyên gia trên đang cố gắng cài đặt lại phần mềm theo "nguyên lý... bất bình thường, nhằm cứu vãn phần nào uy tín của hãng. Vị trưởng đoàn chuyên gia toát mồ hôi hột, khi báo chí đặt câu hỏi: ông có cam đoan máy sẽ phát hiện được tham nhũng sau khi cài đặt phần mềm mới? Ông lúng túng trả lời: “Sau sự cố trên, chúng tôi không dám đoan chắc bất cứ điều gì khi làm việc với các siêu nhân này".