Điều răn
Đức Phật, Đức Chúa, và các đấng vĩ đại tương tự nói chung có xu hướng tóm tắt quan điểm học thuyết của mình lại thành các điều răn mang tính phổ quát, giản dị, dễ học thuộc lòng, để dạy cho đám chúng sinh cách sống sao cho hạnh phúc yên bình, các điều răn truyền từ đời nọ sang đời kia, thường là 10 điều. Theo gương đó, các bậc vĩ nhân ở nhiều tầm khác nhau sau này cũng hay đưa ra những lời răn, ở những lĩnh vực bé nhỏ hơn, cụ thể hơn, ít khái quát hơn và mang những tên gọi khiêm tốn hơn, chẳng hạn như lời dạy, lời khuyên, thậm chí là bài học hoặc kế sách, không giới hạn ở con số 10, có thể nhiều hơn hoặc ít hơn. Chúa với Phật vắng dần, còn các dạng dạy khuyên, bài học, kế sách, biện pháp... thì ngày càng nhiều lên.
Mà, chẳng còn giản dị như lời Phật lời Chúa ngày xưa. Có những lời khuyên làm người ta hoang mang lắm. Trong những câu hoang mang, có những hoang mang thú vị và những hoang mang hoàn toàn là hoang mang.
Em nhớ mười lời khuyên của danh họa Sanvado Dali cho các họa sĩ trẻ, khuyên thôi, nhưng phần lớn các họa sĩ trẻ coi là lời răn, nhất là câu thứ 10, tuyệt đối thiêng liêng và cần tuân thủ: “Làm họa sĩ, tốt nhất là nên giàu có”... Đây là ví dụ về hoang mang thú vị.
Còn hoang mang không thú vị thì giờ đây nhiều vô kể. Mỗi ngày đọc báo có không ít hơn 500 lời khuyên bảo. Từ mục kinh doanh chứng khoán, đầu cơ nhà đất, sử dụng đồ điện tử... Và kinh khủng nhiều ở các mục lời khuyên dành cho cuộc sống lứa đôi, mục sức khỏe và giới tính... Ở hầu hết báo in báo mạng. Không thể kể ra vì đa số chúng vặt vãnh và vô bổ. So sánh với những lời khuyên của các bậc hiền nhân (hiền nhân thì đã chẳng khuyên) và các lời răn dạy của các đấng bậc trên cao thì là báng bổ. Nhưng tuyệt nhiên chúng nghiêm túc và không tỏ ra là có ý định xấu, những lời khuyên ấy, nó chỉ bố cáo tình trạng người tỏ ra mình không ngoan ngày càng đông mà thôi.
Đây, hôm qua em đọc trên một tờ báo dòng mở đầu thế này: “Nếu bạn muốn dừng ngay việc chồng (hay vợ) bạn ngoại tình thì bảy kế sách sau đây của chuyên gia tâm lý người Mỹ Bob Huizenga rất hiệu quả. Song những “bảo bối” này đòi hỏi người sử dụng phải có sức mạnh nội tâm và luôn làm chủ được cảm xúc của mình”.
Em mà có sức mạnh nội tâm và luôn làm chủ cảm xúc của mình thì nói thật, em cần gì đến lời khuyên. Nhưng thôi, cứ xem chuyên gia nói gì, trong 7 kế sách, điều đầu tiên và quan trọng nhất là "Đóng vai người hạnh phúc", một số điều linh tinh khác nữa và kế thứ 7 là “Hãy trở nên hấp dẫn hơn”. Đại khái tác giả bảo để đóng vai hạnh phúc, nếu cần, có thể diễn xuất như diễn viên. Cứ làm thế, đến lúc chính bạn cũng cảm thấy mình yêu đời thật sự. Và để hấp dẫn hơn, hãy chăm sóc bản thân, có thể lẳng lơ một chút, hãy xinh đẹp vui tươi không cần phải quan tâm đến vợ hoặc chồng đang phản bội.
Một khi, em, hoặc ai đó có khả năng diễn xuất như diễn viên, có thể trở nên xinh đẹp và hấp dẫn như ý muốn, thì Lạy Chúa, em nghĩ tự em đã đi ngoại tình, việc gì phải đợi lâm vào thế bị phản bội mới thụ động áp dụng những kế sách khôn ngoan như thế. Vấn đề là những người đàn bà, và cả những người đàn ông nữa, trong trường hợp như vậy, chắc là chỉ có thể hành xử một cách bản năng, phải đau khổ và sau đó tùy hoàn cảnh mà thu xếp cuộc sống. Ai loay hoay tính xem nên làm gì bao giờ? Mọi lời khuyên đều vô nghĩa, đều lý thuyết và sự tan vỡ tình cảm hay nỗi đau nội tâm lại là những thực thể không che giấu được.
Tóm lại, đọc thì đọc, khuyên thế chẳng bổ ích gì! Ngay cả những lời răn có khi cũng chẳng bổ ích gì! Em đã kiểm chứng được điều này bằng cách ghé mắt sang cột tin pháp luật. Khiếp! chẳng mấy ngày không vài vụ giết nhau vì tình. Lời răn duy nhất có khi là nhắm mắt lại, nhưng chẳng ai dạy thế!
Nội dung khác
Tại sao con người cần phải học?
15/09/2016Nguyễn Hữu ĐổngTìm kiếm danh phận
22/07/2011Nguyễn Văn Trọng7 phát hiện bất ngờ sau khi đọc nguyên tác "Hành trình về phương Đông"
03/08/2023Thái Đức PhươngNói với các doanh nhân: "Đỉnh của bạn đâu" để có được...
03/08/2023Nguyễn Tất ThịnhThiên thần” vỗ về những đêm dài thao thức.
03/08/2023Tiểu Mai"Đỉnh Ngu" từ Hiệu ứng Dunning & Kruger
05/06/2022Ngọc HiếuTản mạn nghịch lý và tại sao???
29/12/2007Linh LinhToàn cầu hoá và chuyện thịnh suy của môn văn học
31/01/2006Ngô Tự LậpTương lai trong lòng quá khứ
06/02/2009Nguyễn QuânBóng đá: trò chơi cũ kỹ theo một trật tự cũ kỹ và trong một thế giới cũ kỹ
22/06/2006Trà ĐoáBàn về Nguyên khí, Dương khí & Âm khí
08/12/2009Nguyễn Tất ThịnhCách đây một thế kỷ, những người khổng lồ
12/05/2009Nguyên Ngọc