Bàn lại về Thông Minh trong cách mạng công nghệ 4.0
Tuần trước ( 8/9/2017 ) chúng tôi có cuộc hội thảo với các chuyên gia và doanh nhân với chủ đề chính : ‘Cách mạng công nghệ 4.0 và định hướng của các tổ chức’. Tôi trích tham luận của mình dạng bài viết ngắn dưới đây để chia sẻ với các bạn đọc.
.
Theo truyền thống và chính thống, khái niệm thông minh được gán với một con người cụ thể về chất lượng hoạt động trí não của họ, thể hiện ở những điều như: tiếp nạp sắp xếp, sử dụng các kiến thức ; hình thành phương pháp với những việc cần làm ; khả năng tư duy logic hoặc phi logic trước các sự vật hiện tượng ; xử lý những tình huống và phân tích vấn đề để lựa chọn, quyết định…. Người thông minh thường có chất lượng và trình độ những thứ nói trên cao, được gọi là người có trí tuệ.
Có những trí tuệ xuất chúng như Albert Einstein: hình dung về thế giới vĩ mô. Darwin nghĩa ra ‘thuyết Tiến hóa’. Hawkin tưởng tượng về ‘hố đen vũ trụ’…. Các nhà khoa học thế kỷ 21 đang luận giải và đi tìm bằng chứng cho năng lượng / vật chất Tối ( thứ vô hình chứa đựng trong khoảng không gian trống giữa các vật thể và thiên hà, làm Vũ trụ giãn nở với tốc độ nhanh dần – có thể trong Đạo Phật gọi là ‘Tánh Không’ ?! ).
Hàng triệu người trí tuệ bình thường thì vẫn có thể hình dung về Đấng Siêu Việt như Chúa hay Phật để tôn thờ tín ngưỡng ( mà vốn đòi hỏi trình độ rất cao mới hiểu được những kiến giải, đạo lý của những Tôn giáo đó ) .
Những nhà chính trị, quân sự , ngoại giao có trí tuệ hơn người để đưa ra các sách lược, quyết định. Ngoài ra còn có những sản phẩm ‘siêu hạng’ rất phức tạp khác của trí não , ở một số người, còn là nghĩ ra các mưu mẹo, thủ đoạn, biến báo trong việc thực hiện các ý đồ khác nhau ,trong các hoàn cảnh khác nhau…
Lại còn có những hạng người bói toán; xem Kinh dịch; tìm mộ người chết mất tích; nghĩ ra ‘Từ điển Đề’: luận một cách như đúng rồi ‘hễ mơ Mèo đen thì nên đánh con 82’, rồi ‘bóng’ của 82 là 28…. Rồi số sim 4078 là ‘bốn mùa không thất bát’… rất là kỳ quái…
Về thế nào là Cách mạng Công nghệ 4.0, thì các bạn không khó khăn gì để tiếp cận các thông tin và tài liệu. Bài này tôi muốn nhấn mạnh về một thứ Thông Minh khác – gọi là AI ( Artificial Intelligence – trí tuệ nhân tạo ) xuyên suốt, phổ cập trong Công nghệ 4.0 , mà Con Người – các chuyên gia , đã cài đặt được vào các phương tiện công tác, cao hơn là thành phương thức thông minh của các Hệ thống mục tiêu. Sự Thông Minh như thế đã làm thay đổi lại khái niệm về sự Thông Minh tôi đã liệt kê ở trên ( gắn với mỗi cá nhân ). Tôi sẽ không kể ra muôn thứ như thế: từ robot chức năng khác nhau, đến người tình ảo, nhà máy không người ( mà các bạn từng nghe, từng biết, từng thấy, từng dùng….). Tôi tạm định nghĩa sự Thông Minh kiểu đó là: ‘phương thức cài đặt trí tuệ hóa vào từng cấu kiện kỹ thuật liên kết trong hệ thống tiêu chuẩn từ nhỏ đến lớn’
.
Chúng ta đã thấy hiển nhiên là với trình độ công nghệ kỹ thuật hiện đại thì đến cái máy hút bụi, máy hàn, máy lắp ráp, máy tính….đều là từng cấu kiện thông minh hóa, và cũng có thể xem là một hệ thống kỹ thuật ( thuần túy ) cỡ nhỏ ( sản phẩm trí tuệ của con người đưa vào chúng ). Ở đây chúng ta bàn đến hệ thống Thông Minh quy mô lớn: ( xuyên không gian thời gian / kết hợp kỹ thuật và tổ chức xã hội ): ví như dạng thức UBER trong kinh doanh vận chuyển khách / tổ hợp trạm nghiên cứu vũ trụ Quốc tế IS…./ Thẻ công dân tích hợp sử dụng được ở phạm vi toàn cầu…chẳng hạn….
(*) Nội hàm khái niệm về AI như thế được mô tả bởi 5 đặc tính sau:
- Tính TỰ ĐỘNG: trong các thao tác hành vi, từ chấp hành cho đến tự chỉnh
- Tính TỐI ƯU: trong hợp lý hóa sủ dụng các chi phí mục tiêu trong các hoàn cản khác nhau
- Tính TÍCH HỢP: bao gồm nhiều tính năng khác nhau , liên quan đến chức năng chính
- Tính TƯƠNG TÁC: kết nối, hỗ trợ, hợp tác với nhau để tạo thêm được những hiệu năng mới
- Tính TÁI TẠO: khả năng tự làm mới, kích thích nhau thay đổi, và hoàn thiện để sử dụng lại tiếp
(*) Với Ba Tính Chất chủ đạo:
- ‘Sáp nhập Thực & Ảo’ ( ví như công nghệ mô phỏng, in 3 D / các hoạt động online / máy tính lượng tử / mọi giao dịnh được ‘số hóa’…)
- ‘Nano hóa & Nhân bản’ trong tạo vật liệu thông minh, sinh thể hoàn hảo ngay từ trứng nước, tạo nên các nguồn mới chưa từng có
- ‘Tối thiểu & Tối ưu’ mọi hoạt động, can dự, sửa chữa, du di của con người vào các quá trình đã được lập trình, được các cách kĩ thuật tự động thay thể
Từ đó, sinh ra những thách đố mới với từng cá nhân lao động cụ thể, và đối với các tổ chức hoạt động theo phương thức truyền thống:
- Nhiều nghề cũ bị xóa bỏ, những vị trí lao động kĩ năng càng ngày càng bị các máy móc thông minh thay thế, thậm chí cả vị trí ra quyết định ở cấp trung trong các tổ chức
- Những phương pháp quản trị nhân sự truyền thống, trở nên không cần thiết hoặc vô hiệu ( như phải đào tạo khuyến khích nhân viên, đánh giá KPI, chế độ phúc lợi khen thưởng kỉ luật… )
- Những đầu mối làm việc thông minh, xuyên không gian, thời gian, xuyên ngôn ngữ, xuyên chủng tộc, xuyên văn hóa…Nên cấu trúc của mọi tổ chức phải rất mềm, linh hoạt
- Cách quản lý Nhà nước thay đổi diện rộng ( vd: thẻ công dân thay cho hộ chiếu / bỏ các trạm thu phí / mạng y tế giáo dục phân tán và cá biệt /từng công dân tham gia chinh sách quản lý….)
- Các tập quán văn hóa truyền thống của các Nước, phong cách sống của những thế hệ mới biến đổi đến mức không còn dấu vết cũ, mất đi nhiều khái niệm cũ
.
Nên có Ba Cảnh Báo :
- Sự tụt hậu toàn diện và sâu sắc đến mức bị loại bỏ của các Quốc gia và các Tổ chức còn loay hoay trong giáo điều / phương thức cũ kĩ, hủ lậu, khép kín
- Không nên phân biệt tổ chức to hay nhỏ nữa ( cùng với sử dụng số nhân công , số vốn, chiếm dụng đất đai, sử dụng tài nguyên …) mà chỉ có tổ chức thông minh đến mức nào thôi
- Mất không gian sinh tồn cho những cộng đồng bị vây hãm với những thứ văn hóa không thể hướng đến văn minh và không có sáng tạo giá trị mới cho Thế giới
Cùng với các bài khác, cùng với tri thức sẵn có của các bạn, tôi muốn kết thêm một câu rằng:
CÁC TỔ CHỨC / HỆ THỐNG HIỆN NAY KHÔNG NÊN HOẠT ĐỘNG THEO ĐỘNG NĂNG VÀ HƯỚNG DẪN CỦA Ý THỨC HỆ ! MÀ CẦN THEO TIÊU CHUẨN CỦA CÔNG NGHỆ THÔNG MINH , CHUẨN MỰC VĂN MINH VÀ CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG ĐẦY ĐỦ. Hãy thử tìm hiểu về Bắc Triều Tiên xem…dù ở Đất nước này có nhiều người thông minh, có những phương tiện thông minh !
Nội dung khác
Tại sao con người cần phải học?
15/09/2016Nguyễn Hữu ĐổngTìm kiếm danh phận
22/07/2011Nguyễn Văn Trọng7 phát hiện bất ngờ sau khi đọc nguyên tác "Hành trình về phương Đông"
03/08/2023Thái Đức PhươngNói với các doanh nhân: "Đỉnh của bạn đâu" để có được...
03/08/2023Nguyễn Tất ThịnhThiên thần” vỗ về những đêm dài thao thức.
03/08/2023Tiểu Mai"Đỉnh Ngu" từ Hiệu ứng Dunning & Kruger
05/06/2022Ngọc HiếuHoài cổ là đi tìm vẻ đẹp trót bỏ quên
08/06/2019Linh HanyiBệnh sùng bái thần tượng và sự rối loạn của giáo dục
05/04/2019Hư học hư làm, hư tài
16/04/2014Có khi bi quan khi nhìn vào thực trạng văn hóa
12/04/2016Hồng Thanh Quang (thực hiện)7 nguyên tắc sống bất di bất dịch của Đại bàng
24/12/2015Bài học cuộc sống từ "Vua hề Sác-lô"
07/12/2015