ChúngTa.com

MA TRẬN TÁI LẬP – SỰ MONG ĐỢI LỚN TRONG NĂM 2003

Một năm, hai tập phim – đây chắc chắn sẽ là một cuộc cách mạng trong công nghệ làm phim. Ma Trận Tái Tải và Cuộc Cách Mạng Ma Trận đang xếp hạng đầu trong những phim được mong chờ nhất trong năm 2003.

Năm 1999, khi Ma Trận ra mắt, có lẽ anh em nhà Wachowski không bao giờ nghĩ rằng bộ phim khoa học viễn tưởng này có thể đạt đến những thành công vược bậc như thế: không chỉ trở thành bộ phim có doanh thu hàng đầu, Ma Trận còn là “sách giáo khoa kỹ xảo” cho hàng loạt bộ phim sau đó, ý tưởng về một thế giới ảo cùng những triết lý nhân sinh của phim trở thành kim chỉ nam cho nhiều tác phẩm điện ảnh và văn học. “Chúng tôi nghĩ đến việc làm phần 2, nhưng liệu thành công không nếu chỉ là một bộ phim ăn theo? Tôi nghĩ là không! Đó là lý do chúng tôi bỏ ra một năm rưỡi để nghiên cứu kịch bản để ý tưởng của bộ phim xuyên suốt. Và chúng tôi quyết định cho ra mắt hai tập phim trong cùng một năm để khẳng định lần nữa: chỉ có một phim Ma Trận duy nhất, nhưng được cắt ra làm ba đoạn!” – anh em Wachowski cho biết.

Ý tưởng xuyên suốt của ba tập phim xoay quanh cuộc tranh đấu giữa thế giới thật và thế giới ảo, lịch sử hình thành của Ma Trận và cuộc cánh mạng của loài người, từ người thật đến ngừơi ảo, để tìm kiếm tự do, cách ly hoàn toàn cuộc sống ảo mà máy tính đem lại cho họ. Ngoài bộ ba Neo (Keanu Reeves) – Morpheus (Laurence Fishburne) – Trinity (Carrie-Anne Moss) và nhân viên Ma Trận Smith (Hugo Weaving) – một dạng virus, kẻ đã bị tiêu diệt ở cuối phần một nhưng trở lại với phiên bản được “nâng cấp”, một loạt nhân vật mới xuất hiện: Người-Tạo-Khoá, một người châu Á nhỏ bé nhưng có thể đột nhập bằng mọi ngã vào Ma Trận đang bị giam giữ trong thế giới ảo, do hai tên song sinh Bạch Tạng biến hoá khôn lường canh phòng cẩn mật; Kiến-Trúc-Sư, người thiết kế nên mạng lưới Ma Trận trong 600 năm tới; Zee, nữ thủ lĩnh loài người; Niobe, ngừơi tình cũ của Morpheus; Persephone, cô gái quyến rũ Neo

“Tôi đảm bảo bạn sẽ không thất vọng về ý tưởng cho những phần tiếp theo”, Joel Silver, giám chế bộ phim khẳng định. Nếu Ma Trận chỉ đơn thuần là một phim hành động – khoa học viễn tưởng, có lẽ phim sẽ không thể gặt hái thành công đến như thế. Nhưng Ma Trận đã kể một câu chuyện hấp dẫn về một thế giới không có thật nhưng khiến bất kỳ ai đam mê bộ phim này cũng thuộc làu làu tiểu sử của từng nhân vật, từng câu nói, từng triết lý và cả ý nghĩa của mỗi cái tên trong phim, cũng như điều mà Chiến Tranh Giữa Các Vì Sao đã từng đạt được. Chính vì thế, hai phần tiếp theo không thể không được chú trọng về mặt nội dung.

(Nếu muốn giữ nguyên cảm xúc để thưởng thức hai phần kế, bạn đừng đọc đoạn dưới vì có tiết lộ nội dung). Trong Tái Tải, Ma Trận có một cú đột phá lớn: chúng lần mò ra vị trí của Zion ẩn sâu trong lõi Trái Đất. Bằng mọi giá, bộ ba Neo – Morpheus và Trinity phải cứu được Ngừơi-Tạo-Khoá ra khỏi Ma Trận để ông đột nhập vào mã nguồn của hệ thống Ma Trận. Nếu Tái Tải diễn ra trong thế giới ảo thì Cuộc Cách Mạng nhắm vào thế giới loài người thật. Cuộc đấu tranh giữa ngừơi thật và máy tính lên đến đỉnh điểm khi cả những ngừơi ảo nhận ra họ chỉ là những trạng thái được lập trình chứ không hề tồn tại…

Lần đầu tiên, bạn sẽ nhìn thấy Zion, thế giới loài người nằm sâu trong lòng đất (và để có 17 phút này, ngừơi ta đã tốn đến 65 triệu đôla dàn dựng). “Đường vào Zion, chúng tôi làm bằng một bề mặt vật liệu mà chắc chắn bạn chưa bao giờ từng thấy” – đạo diễn cho biết. Hai đạo diễn Wachowski thuộc dạng “chịu chơi” khi chấp nhận tốn kém (hơn 300 triệu đôla cho hai tập phim) để có những thước phim độc đáo. Họ cho xây dựng cả một xa lộ để quay cảnh giải cứu Người-Tạo-Khoá. Đỉnh cao của Tái Tải sẽ là cảnh đuổi bắt trên xa lộ giữa motor, xe Cadillac và xe tải, vừa bắn súng, vừa đấu kiếm, vừa đánh võ. “Họ muốn tái lập một phong cách làm phim hành động kỹ xảo mới mẻ hoàn toàn”. Xưởng kỹ xảo ESC của John Gaeta đã bỏ ra ba năm để nghiên cứu và thực hiện những kỹ xảo mới cho hai tập phim với 2.500 cảnh kỹ xảo (so với 412 cảnh trong phần 1) sau khi công nghệ “bullet-time” (“giờ-viên-đạn”, cho phép quay một cảnh với tốc độ của một viên đạn bay ở nhiều góc độ khác nhau khi sử dụng cùng lúc trên 100 máy quay kỹ thuật số kết hợp kỹ xảo phông xanh – kỹ thuật này đã đem lại Oscar Kỹ Xảo Xuất Sắc cho phim Ma Trận, qua mặt “ông hoàng kỹ xảo” George Lucas với phim Chiến tranh Giữa Các Vì Sao cũng so tài trong năm 1999) đã bị hàng chục phim sau đó “học hỏi”.

Cũng không thể bỏ qua những pha võ thuật. Ma Trận đã mở ra một phong cách làm phim võ thuật mới cho điện ảnh Hollywood khi anh em Wachowski mời Viên Hoà Bình từ Hồng Kông sang chỉ đạo võ thuật sao cho giống hệt truyện tranh của họ. (Anh em Wachowski xuất thân là ngừơi viết kịch bản truyện tranh cho hãng Marvel. Cả hai anh em đều “xem sách như khí trời”, nhưng Larry, 37 tuổi, mê sách triết học trong khi Andy, 35 tuổi, vùi đầu vào sách khoa học viễn tưởng). Không đơn thuần là võ tay không như phần 1, Tái Tải và Cuộc Cách Mạng sẽ đem đến những pha võ thuật có sử dụng vũ khí như kiếm nhật, gậy, côn v.v…Đỉnh điểm sẽ là trận thư hùng giữa Neo và virus Smith nhân bản lên hàng trăm con! “Dĩ nhiên chỉ có một diễn viên thật trong hàng trăm nhân viên Smith, nhưng với năm máy quay kỹ thuật số chất lượng cao, chúng tôi có thể nhân bản lên hàng trăm diễn viên ảo mà bạn không thể phân biệt được đâu là thật, đâu là giả vì mọi thứ rõ nét đến từng sợi lông” – John Gaeta tự hào.

Tham vọng của anh em Wachowski đã chinh phục hãng Warner Bros bỏ ra một kinh phí khổng lồ cho hai đạo diễn không tên tuổi thực hiện giấc mơ của họ. “Chúng tôi tin tưởng họ vì nhiều lý do: họ làm việc ăn rơ đến mức cả đoàn làm phim chưa từng bắt gặp hai anh em bất đồng điều gì; phần đầu của Ma Trận đã có sức ảnh hưởng lớn đến công nghệ điện ảnh khi hàng chục bộ phim nhái lại kỹ xảo, hình ảnh, phong cách võ thuật, thời trang, chiến dịch quảng cáo v.v…” Chính vì thế, dù đoàn làm phim gặp không ít chuyện xui rủi: hai diễn viên trẻ nhất và già nhất qua đời khi chỉ đóng được vài cảnh (Aaliyah – 22 tuổi, thủ vai Zee, qua đời trong một tai nạn máy bay và Gloria Foster, 64 tuổi, thủ vai Tiên Tri, qua đời do bệnh ung thư), diễn viên Marcus Chong (vai Tank) khủng bố đạo diễn, ăn cắp vật tư đoàn phim, Lý Liên Kiệt, Dương Tử Quỳnh từ chối tham gia, các diễn viên chính liên tục bị chấn thương, gãy cổ, gãy chân…, nhưng bộ phim vẫn được thực hiện suôn sẻ theo những hướng đi khác mà Larry và Andy ứng biến kịp thời.

“Sự hấp dẫn của Tái Tải sẽ khiến khán giả nổi điên lên nếu chúng tôi để họ chờ đợi lâu hơn để xem Cuộc Cách Mạng” – Joel Silver giải thích – “Vì thế, Tái Tải ra mắt vào 15/5 và Cuộc Cách Mạng sẽ khởi chiếu sau sáu tháng, khoảng đầu tháng 11”. Cùng ngày khởi chiếu Tái Tải sẽ là cuộc “đổ bộ” của bộ trò chơi điện tử đầu tiên dựa theo bộ phim này mang tên Đột Nhập Ma Trận. Trong khi đó, anh em Wachowski cũng lên kế hoạch tung ra bộ DVD Animatrix gồm chín phim hoạt hình làm theo phong cách anime Nhật Bản giải thích nhiều vấn đề của thế giới ảo trong Ma Trận. Tất cả những dự án trên sẽ biến năm 2003 trở thành năm của Ma Trận!

Vì sao 2003 là năm của Ma Trận?

Hỏi: Vì sao bộ phim The Matrix Reloaded lại gây chú ý dư luận điện ảnh thế giới trong thời gian qua? Một số tạp chí như Newsweek, Times, Premiere cũng gọi năm 2003 là “năm của Ma Trận”? (Một số độc giả)

Nhóm Yxine trả lời:

Năm 2003, theo như một số tạp chí đã gọi, là “năm của Ma Trận” vì chiến dịch quảng bá của hãng Warner Bros tung ra phần 2 và 3 của phim này. Năm 1999, bộ phim The Matrix (Ma Trận) đã bất ngờ gặt hái thành công ngoài dự kiến với doanh thu gần 200 triệu đôla cùng 4 giải Oscar về kỹ xảo và các hiệu ứng đặc biệt. Tuy thế, dư âm của Ma Trận vẫn còn và tiếp tục thành công khi tung ra DVD với những phần giới thiệu phía sau hậu trường. Hãng Warner Bros đã chi thêm 300 triệu đôla cho hai anh Larry và Andy Wachowsky làm tiếp hai phần cùng lúc với kỹ xảo tiên tiến hơn.

Chiến lược quảng bá của bộ phim này trong năm 2003 bao gồm: cùng lúc tung ra 2 bộ phim trong cùng một năm, tập 2 The Matrix Reloaded (Ma trận tái lập) ra mắt ngày 15/5/2003, tập 3 The Matrix Revolutions (Cuộc cách mạng Ma trận) ra ngày 5/11/2003; ra mắt một DVD 9 phim hoạt hình mang tựa đề Animatrix ngày 3/6/2003 với nội dung xoay quanh nhưng vấn đề mà bộ phim Ma Trận chưa thể giải thích hết, với kịch bản của Wachowski và bảy đạo diễn chuyên làm hoạt hình Nhật thực hiện; một trò chơi điện tử mang tên Đột nhập Ma trận ra mắt đồng thời vào ngày 15/5/2003 dựa theo bộ phim với phần kịch bản cũng do Wachowski viết và các diễn viên của phim Ma Trận cũng tham gia một số cảnh quay riêng cho trò chơi. Ngoài ra, thời trang của bộ phim cũng có nhiều ảnh hưởng đến thời trang thế giới với các bộ sưu tập đồ da, áo choàng và mắt kính.

Bộ phim đã đạt được nhiều thành công đáng kể sau ngày công chiếu: trong ngày đầu tiên đã thu về khoảng 43 triệu đôla tại Mỹ, ba ngày cuối tuần đầu tiên công chiếu đã thu về 93,8 triệu đôla, là phim có doanh thu cuối tuần cao thứ hai (sau Người nhện). Tuy vậy, Ma trận đã thiết lập một kỷ lục cho phim dán nhãn R, tức cấm trẻ em dưới 17 tuổi xem (khiến thị trường khán giả bị thu hẹp). Trong vòng 1 tuần, bộ phim đã vượt qua con số 200 triệu đôla chỉ riêng tại Mỹ và 150 triệu đôla ở các nước khác trên thế giới. Những số liệu kể trên cho thấy Ma trận đã tạo nên một dấu ấn trong năm 2003 này.

Đây là một phim khoa học viễn tưởng kể về một toán người trong tương lai nhận thức được thế giới quanh họ chỉ là ảo giác mà một cỗ máy vi tính mang tên Ma trận lập trình cho suy nghĩ của họ. Neo, người được xem là có sức mạnh để cứu lấy thế giới được Morpheus, thủ lĩnh những ngừơi nổi loạn và Trinity, cô gái được định mệnh an bài sẽ yêu Neo, giúp đỡ để chống lại Ma Trận. Trong phần 2, họ phải tìm cứu một người mang tên Keymaker để tìm ra cánh cửa có thể cứu lấy Zion, thành phố cuối cùng của con ngừơi trước khi Ma Trận tìm ra họ. Kết thúc phần này, Neo đã gặp được người sáng tạo ra Ma Trận nhưng anh vì cứu người yêu nên đã từ chối mở cánh cửa cứu thế giới. Phần 3 của bộ phim sẽ giải quyết vấn đề liệu Neo cùng những ngừơi trong toán nổi loạn có cứu được thế giới khỏi sự thống trị của máy tính hay không. Phim hấp dẫn vì câu chuyện có nhiều triết lý phương đông lẫn phương tây, các pha hành động ấn tượng (như màn một người chiến đấu với 100 ngừơi nhân bản giống nhau, pha rượt đuổi trên xa lộ bằng xe motor luồn qua các xe tải v.v…), màn đấu võ đẹp cùng kỹ xảo tiên tiến bậc nhất hiện nay và có sự tham gia của nhiều diễn viên nổi tiếng như Keanu Reeves, Carrie-Anne Moss, Monica Bellucci, Jada Pinkett Smith v.v… Phim đã có trên thị trường Việt Nam dưới dạng bản camera kém chất lượng.

(Bài đăng trên Sài gòn giải phóng thứ 7, số ra ngày 7/6/2003)