Việt Nam nằm trong nhóm 4 nước có nền giáo dục tụt hậu nhất ASEAN

05:14 CH @ Thứ Bảy - 09 Tháng Tám, 2014

Cho rằng, nền giáo dục Việt Nam đang tụt hậu rất nhiều so với giáo dục thế giới, các đại biểu tham dự hội thảo cải cách giáo dục đại học cho rằng, phải cải cách lại giáo dục ngay từ cấp phổ thông chứ không riêng gì hệ đại học.

Trong hai ngày diễn ra hội thảo, các diễn giả lần lượt nói đến các vấn đề còn nổi cộm trong giáo dục như việc quản trị, tự chủ, tài chính, chất lượng và số hóa hay việc giảng viên nghiên cứu khoa học... Các diễn giả đã chỉ ra những mặt còn yếu kém, lạc hậu của giáo dục Việt Nam.

Bên cạnh đó, PGS.TS Phan Thanh Bình, Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM còn cho biết: Việt Nam đang nằm trong nhóm 4 nước có nền giáo dục tụt hậu nhất ASEAN.

Ngược đời trong việc quản trị giáo dục

GS Ngô Bảo Châu trong phần trình bày Xây dựng đội ngũ giảng dạy và nghiên cứu khoa học ở các trường đại học đã chỉ ra những cái ngược đời của giáo dục đại học. Trong khi các trường đại học ở các nước tiên tiến tận dụng những nguồn lực bên ngoài để đổi mới cách giáo dục thì Việt Nam lại tập trung đào tạo các nguồn nhân lực, các ứng viên do chính mình tạo ra. Việc này sẽ làm cho cách dạy và học tiếp tục lặp lại phương thức cũ, không có sự đổi mới. Sinh viên sẽ không được học những cái mới. Dần dà, nền giáo dục sẽ ngày càng kém, càng giật lùi so với thế giới.

Trong khi các nước luôn dành những chính sách, chế độ ưu tiên để khuyến khích các giáo sư ngoại quốc đến giảng dạy, không phân biệt giáo sư trong và ngoài nước thì VN lại không có bất cứ chính sách nào khuyến khích giảng dạy. Thậm chí, Trung Quốc cũng đã có những chính sách nhằm thu hút các giáo sư nước ngoài. Thành ra nhiều giáo sư muốn tự nguyện sang VN giảng dạy thì lại không nhận được bất cứ ưu đãi nào.

Ở các nước, năng lực nghiên cứu là tiêu chí đầu tiên để tuyển dụng một giảng viên thì ở VN vấn đề này còn nặng tính hành chính. Tuyển chọn giảng viên còn tuân theo quy trình tuyển chọn công viên chức nhà nước, không có đặc thù của một trường đại học. Thêm vào đó, với mức lương thấp, không đảm bảo được cuộc sống trung lưu đòi hỏi các giảng viên chạy “show”. Vì thế, các giảng viên không còn thời gian và trí tuệ để tập trung vào nghiên cứu khoa học.

Nên bắt đầu từ đâu?

Trong buổi đối thoại, Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Ánh - phó viện trưởng Viện Kinh tế và thương mại quốc tế, Trường ĐH Ngoại thương Hà Nội cho rằng: Việc đổi mới giáo dục cần phải được đổi mới từ bậc phổ thông. Sinh viên thụ động, thiếu sáng tạo... được hình thành từ bậc phổ thông mà có, đại học không thể thay đổi được. Muốn cải cách giáo dục thì phải thực hiện từ gốc chứ ngọn thì không thể thay đổi được.

Tiến sĩ kinh tế Lương Hoài Nam, đại diện cho doanh nghiệp cũng nói rằng: Việc giáo dục đại học giống như một nhà máy và sản phẩm đầu ra là các sinh viên. Các doanh nghiệp sử dụng sản phẩm của hệ thống giáo dục. Thế nhưng, với các sản phẩm này thì doanh nghiệp “thỉnh thoảng khen, thường xuyên phàn nàn”. Vấn đề phàn nàn ở đây chính là chất lượng sản phẩm. Doanh nghiệp buồn ngay từ vòng phỏng vấn.

Để sản phẩm có chất lượng hơn đòi hỏi các doanh nghiệp phải đào tạo lại. Thế nhưng, DN không chỉ tạo các kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ mà nhiều lúc còn phải đào tạo về việc sử dụng chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. Việc cải cách giáo dục cần có sự đồng thuận ở tất cả các phía và phải có sự nhìn nhận bất cập tốt.

“Nhà nước tổ chức tuyển sinh chung cho tất cả các trường. Nhà nước chung tất cả các văn bản cho các trường, quy định mô hình cho các trường giống nhau. Thế thì chúng ta làm sao tự chủ được?”
Nguyễn Quân - Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ

GS Nguyễn Minh Thuyết, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, ĐBQH khóa XI, XII lại cho rằng bất cập nên xét từ hạn chế của các trường đại học. Giáo dục đại học Việt Nam thiếu năng lực và sự sẵn sàng. Đội ngũ giảng viên thiếu và yếu. Đặc biệt, việc “tự túc tự cấp” làm cho lực lượng các trường ngày càng yếu đi. Ngoài ra, giáo dục đại học còn thiếu sự sẵn sàng, thiếu trách nhiệm giải trình. Việc minh bạch hóa các thông tin còn miễn cưỡng và mang tính hình thức.

Muốn thay đổi trước hết cần sửa đổi những bất cập ngay trong Luật Giáo dục, GD đại học và các văn bản quy phạm pháp luật. Cần bổ sung thêm các quy định trách nhiệm cụ thể, bãi bỏ quy chế tự quản. Cuối cùng, cần kết thúc hình thức “3 chung” để các trường tự tuyển sinh.

Ngoài ra, vấn đề tài chính trong giáo dục đại học cũng được khá nhiều người quan tâm. Theo ông Nguyễn Trường Giang – phó Vụ trưởng Vụ tài chính (Bộ Tài chính), nguồn thu của các trường chủ yếu từ các cơ sở đào tạo. Thế nhưng, mức thu đó chỉ đảm bảo 50-60% chi phí hoạt động. Trong khi đó, các nguồn thu từ khoa học công nghệ, cung cấp dịch vụ đại học chiếm tỷ trọng rất thấp.

Cũng theo ông Giang, cần phải sửa đổi chính sách thu học phí phù hợp. Một trường hợp cụ thể là sinh viên sư phạm được miễn giảm học phí. Thế nhưng, có một số trường hợp cụ thể nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp ra trường lại không làm việc trong ngành sư phạm. Vì thế trường hợp này nên điều chỉnh lại cho phù hợp. Sinh viên học sư phạm sẽ vay học phí trong quá trình học thay vì miễn giảm hoàn toàn như hiện nay. Nếu sau khi tốt nghiệp làm việc trong ngành này thì mới có chính sách miễn giảm.

Trên cả nước có tất cả 433 trường ĐH, CĐ. Trong đó, có 247 trường công lập và 186 trường ngoài công lập. Số sinh viên trong năm 2014 là 1.662.665 người. Sinh viên công lập là 1.407.864 người, chiếm 84,6%. Ngoài công lập là 254.804 người, chiếm 15,32%. Mục tiêu của nền giáo dục là tăng số sinh viên ngoài công lập.

Đối với vấn đề thay đổi học phí, trên cả nước từ năm 1998 – 2009 có mức nâng trần học phí đầu tiên từ 50.000-180.000 đồng/ tháng/ sinh viên. Để đảm bảo chi phí, dự kiến mức học phí sẽ được nâng trần để phù hợp với chất lượng và chi phí giáo dục.

Việc đầu tư cho nghiên cứu khoa học từ năm 2011-2014 cũng có những chuyển bước đáng kể. Năm 2011 số tiền chi cho nghiên cứu khoa học là 144,41 tỉ đồng. Số tiền được nâng cao trong các năm tiếp theo. Cụ thể, năm 2012 là 183,954 tỉ đồng, năm 2013 là 196,616 tỉ đồng. Và năm 2014 là 205,665 tỉ đồng.

LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • “Giáo dục Việt Nam đang dột từ nóc”

    03/04/2014Hoàng Tuân (thực hiện)Giáo dục của chúng ta không chỉ dột từ nóc – với các chương trình già cỗi, bảo thủ, mà còn có nguy cơ đã úng từ rễ bởi những tư tưởng lười lao động, xuống cấp văn hóa, đạo đức...
  • 'Vấn đề của giáo dục Việt Nam là sự tha hóa'

    16/03/2013Hoàng ThùyLấy dẫn chứng về vụ tiêu cực Đồi Ngô (Bắc Giang), Giáo sư Ngô Bảo Châu cho rằng, đây là tiếng chuông cảnh tỉnh về mức độ tha hóa của cả một hệ thống - khi nhiều người cả trong và ngoài ngành giáo dục đã không tôn trọng luật chơi...
  • Tại sao giáo dục Việt Nam khủng hoảng và đâu là lối thoát?

    19/02/2013Nguyễn Đình ĐăngNguyên nhân dẫn đến tấn bi kịch hiện nay của giáo dục Việt Nam nằm ở đâu? Phải chăng gốc rễ của vấn đề nằm ở hai điểm chính: Thứ nhất là truyền thống học để làm quan của người Việt và thứ hai là thái độ không tôn trọng (nếu không nói là coi rẻ) cá nhân con người trong xã hội Việt Nam, đặc biệt là thái độ chưa thực sự tin tưởng trí thức...
  • GS Hoàng Tụy chỉ đích danh "căn bệnh" tàn phá giáo dục Việt Nam

    24/11/2012Kiến nghị của GS Hoàng Tụy về Cải cách giáo dục (CCGD) nêu vấn đề cấp bách số 1 cần giải quyết là cần cải thiện chính sách đối với người thầy. Theo ông, lương thấp đương nhiên nhà giáo phải xoay xở để kiếm thêm thu nhập. Chính đó là cái lỗ hổng quản lý gây nên hoặc làm trầm trọng thêm hầu hết các căn bệnh trầm kha đã ra sức tàn phá giáo dục.
  • Một số vấn đề về quản lý và những thách thức trong nền giáo dục Việt Nam*

    01/07/2010TS Bùi Trân PhượngVới tư cách là người hoạt động trong giáo dục đại học, cũng như với tư cách là phụ huynh học sinh, tôi xin nêu vài suy nghĩ của mình về vấn đề quản lý giáo dục, quản trị đại học và những thách thức đối với giáo dục Việt Nam. Trong phần đầu về quản trị, tôi sẽ lấy ví dụ nhiều hơn trong giáo dục đại học, là lãnh vực mà tôi có nhiều trải nghiệm thực tế. Trong phần hai, về minh bạch tài chánh, tôi sẽ nói về nền giáo dục một cách rộng rãi hơn, với quan điểm vừa của người trong ngành vừa là phụ huynh học sinh, thành phần của công chúng sử dụng dịch vụ giáo dục từ các nhà trường.
  • Tranh luận sau báo cáo của Harvard về giáo dục Việt Nam

    29/10/2009Neal Koblitz (Khoa Toán, Đại học Washington, Seattle, USAKhi Intel thông báo các yêu cầu của mình, sinh viên và các trường đại học đã có những đáp ứng có tính xây dựng. Chúng tôi còn cả một chặng đường, nhưng những tiến bộ gần đây là đáng kể.
  • Cải cách giáo dục Việt Nam

    27/12/2008Nguyễn Trần BạtCó thể nói, câu chuyện tưởng như không bao giờ hết tính thời sự và luôn được bàn nhiều trong xã hội Việt Nam vẫn là cải cách giáo dục. Đấy là một dấu hiệu tốt cho thấy sự quan tâm của toàn xã hội đối với sự nghiệp giáo dục nước nhà. Nhưng nhìn ở góc độ khác...
  • Giáo dục Việt Nam khoác gánh nặng lên vai trẻ thơ

    06/12/2008Hoàng LanCách đây không lâu báo chí đưa một cuộc khảo sát ngẫu nhiên những chiếc cặp sách của học sinh do bộ GH – ĐT tiến hành ở ba trường tiểu học tại Hà Nội. Chiếc cặp nặng nhất là của một học sinh lớp 4 ( 4,8kg). Trong khi đó , quy định của sở GD – ĐT Hà Nội là 2,7 – 3 kg. Chiếc cặp sách không chỉ là một vật vô tri vô giác nữa . Nó đã trở thành câu chuyện của cả một nền giáo dục.
  • Giáo dục Việt Nam, đã đến lúc rồi đó!

    29/11/2008GS Tương Lai"Đã đến lúc đó rồi!” - "Phải đặt 22 triệu những người đang và sẽ là chủ thể của xã hội mới vào trong bối cảnh của nền văn minh trí tuệ và kinh tế tri thức đang giữ nhịp cho đời sống hiện đại của thế kỷ XXI." - Giáo sư Tương Lai có bài viết suy ngẫm về sự thay đổi tư duy trong giáo dục Việt Nam nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.
  • Nền giáo dục Việt Nam: Đang ở tọa độ nào, và định vị ra sao?

    17/07/2008Lê Ngọc Sơn (thực hiện)Như nhiều lần đăng đàn, Giáo sư Hoàng Tụy tuy trong tư cách của một trí thức hàng đầu, một nhà giáo dục lâu năm này lại tiếp tục có nhiều ý kiến tâm huyết để tiếp tục chấn hưng giáo dục nước nhà…
  • Nghĩ về con đường hội nhập của giáo dục Việt Nam

    05/04/2007TS Nguyễn Văn MinhTù khi Việt Nam chính thức trở thành thành viêncủaWTO, tranh luận về conđường hội nhập của giáo dục nướcnhà lại tiếp tục diễn tasôi nổi. Chúngta sẽ chủđộng hội nhập như TrungQuốc, Thái Lan hay bị động nằm chờ như đạiđa số cácnước đang phát triển còn lại? Tương lai của trường Đại học Việt Nam đẳng cấp quốc tếsẽ ra sao? Có nên thươngmại hóa giáo dục? Giáo dục Việt Nam sẽcạnh tranh như thếnào vớigiáo dụcnước ngoài?...
  • Giáo dục Việt Nam: những vấn đề căn bản

    06/07/2005Trương VũTrong suốt hơn một thập niên qua, những vấn đề giáo dục của Việt Nam thường là những đề tài gây tranh luận trên báo chí. Hầu hết đều ghi nhận truyền thống hiếu học của học trò Việt Nam và sự hy sinh của bố mẹ cho việc giáo dục con cái. Sinh viên Việt Nam tốt nghiệp ở các trường giỏi trong nước khi ra nước ngoài tiếp tục học ở các trường cấp trên thường đạt thành công không mấy khó khăn.
  • Suy nghĩ về giáo dục Việt Nam của một học sinh

    12/01/2004Bây giờ, hầu như ai cũng có những thắc mắc, băn khoăn về giáo dục. Tại sao phần lớn học sinh chúng tôi tốn nhiều thời gian, công sức học tập hơn bạn bè các nước, mà kết quả thường là kém hơn?
  • xem toàn bộ