Vấn nạn đạo văn

09:01 SA @ Thứ Hai - 14 Tháng Mười Hai, 2009

Giờ đạo văn không chỉ gây bức xúc trong giới văn học nghệ thuật mà nó đã trở thành căn bệnh mà cả xã hội lên án.

Từ việc đạo văn một tác phẩm văn học

Đây là tình trạng diễn ra phổ biến nhất. Khi các nhà văn, nhà thơ trở nên nổi tiếng, tên tuổi và tác phẩm của họ đã có “thương hiệu” thì cũng là lúc những nhà văn này phải đối mặt với tình trạng đạo văn của nhiều cây viết trẻ. Họ là những người muốn nổi tiếng nhanh chóng mà không tốn nhiều công sức không cần phải tích lũy tri thức cũng như kinh nghiệm sống.

Họ chỉ còn cách là “bê tác phẩm của tác giả đã có tên tuổi, biến tác phẩm của họ thành tác phẩm của mình. Đạo văn là gì? Hiện tượng này ở phương Tây có một tên gọi chung là
’plagiat”.Từ này gốc Latin “plagio” nghĩa là “ăn cắp”. Đạo văn khác với sự vay mượn sáng tạo. Đạo văn không phù hợp với hoạt động sáng tạo cũng như với các chuẩn mực chung của đạo đức và của Luật bảo hộ quyền tác giả. Nhà văn VTH đã có thời gian vô cùng bức xức khi truyện “Máu của lá” của bà ngang nhiên bị “cóp nhặt” làm tác phẩm dự thi vào trường viết Văn Nguyễn Du của thí sinh PMP. Điều bất ngờ hơn nữa là tác phẩm này được ban giám khảo chọn giới thiệu trên báo Văn Nghệ Trẻ như một “hiện tượng” văn học. Quá bất mãn bà đã lên tiếng: “Truyện của tôi bị ăn cắp trắng trợn. Tôi sẽ kiện đến cùng!!!”. Cũng có hiện tượng, đạo văn là những em học sinh chỉ vì sự ngây thơ, không hiểu hết định nghĩa việc đạo văn, cũng như không hiểu hết hai từ đạo văn. Trường hợp em NTK, cựu học sinh trường PTTH Lý Thường Kiệt là một ví dụ. Em nói rằng, em đã gửi cho báo TPCN hàng trăm bài thơ, nhưng không được in bài nào cả. Bực mình em chép một bài thơ của nhà thơ TTS, mà em vô tình đọc được trên một tờ báo cũ, cách đây hơn chục năm rồi ký tên em và gửi cho báo, thử xem người ta có in không? Quả nhiên, chỉ vài tuần sau, báo đã in bài thơ đó.

Không chỉ các cây viết trẻ hay các em học sinh muốn nổi tiếng, ham hư danh mới đạo văn, mà ngay có các bậc ca sĩ thành danh, tên tuổi rạng ngời trên các trang báo, được khán giả khắp nơi hâm mộ... cũng đạo văn. Họ không chỉ làm ảnh hưởng đến thương hiệu của người khác mà chính họ đã và đang làm mờ đi thương hiệu của chính mình. Vài năm trước, độc giả khắp nơi vô cùng ngạc nhiên khi câu chuyện rùm beng về việc ca sĩ NK lấy tác phẩm “Cha và mùa thu” của NTMT đăng trên tạp chí văn nghệ trẻ để tặng bố mình. Lẽ ra NK phải nói với bố là, bài thơ này con thích, nó rất phù hợp với tâm trạng của con... nên con chép tặng bố! Nhưng vấn đề nằm ớ chỗ NK khăng khăng rằng đây chính là đứa con tinh thần của mình, sự việc này tốn không ít giấy mực của báo chí. Vì ca sĩ NK là một ca sĩ nổi tiếng, được khán giả hâm mộ, còn NTMT dường như vô danh. Gần đây là đến chuyện ca sĩ QL “cóp” thơ QVK - một nhà thơ tài hoa, mệnh yểu vào đĩa VCD của mình. Những chuyện như thế này đều sẽ còn tiếp diễn trong một bộ phận những ca sĩ trẻ tài năng?

Đến việc đào cả một bộ giáo trình hay một công trình khoa học lớn

Sự việc này diễn ra liên tiếp trong những năm gần đây, khi vấn nạn bằng thật, kiến thức giả ngày càng phổ biến. Để có một các bằng “Tiến sĩ giấy”, nhiều vị đã bê nguyên một công trình khoa học hay một bộ giáo trình của người khác ra kí tên mình như một hình thức đánh dấu bản quyền thương hiệu. Chỉ thương những người là “cha mẹ đẻ” của “đứa con tinh thần trên đành ngậm đắng nuốt cay khi bị nhiều người nghi oan là đạo văn vì rõ ràng về bằng cấp và địa vị mình đều không bằng người ta. Nhà nghiên cứu Phan Nhật Chiêu kể: “Tôi sang trường bạn, có người hỏi: “Giáo trình của anh sao giống của một vị PGS TS ở đây quá?”. Mà vị PGS-TS ấy khi mới vào TP.HCM tìm đến tôi học hàng ngày. Nhưng giờ cô ấy là PGS- TS, mà tôi chỉ là giảng viên nên đương nhiên người ta nghĩ kẻ có học vị thấp hơn “đạo” lại của người có học vị cao hơn”. Ông càng thêm buồn bã khi những bài thơ dịch của ông bị Nguyễn Thánh Ngã đạo lại rồi mang lên báo in, cuối cùng người bị nghi án đạo văn chính là ông chứ không phải nhân vật đáng kính kia. Câu chuyện vẫn tiếp tục với hành vi đạo văn liên tiếp, có hệ thống của TS. Mai Hảo Yến đối với 3 công trình của Gs. Diệp Quang Ban, Đỗ Hữu Châu là câu chuyện buồn nhất của các trường Đại học Việt Nam.

Vấn đề đạo văn đã được nhìn nhận nghiêm túc hơn khi Công ước Berne ra đời. Đối với vấn đề đạo công trình khoa học, PGS Trần Thị Hà - Vụ trưởng Vụ ĐH và Sau ĐH cho biết: “Nếu chuyện đạo văn của bất kỳ TS nào liên quan đến luận án đã bảo vệ Bộ GD-ĐT sẽ xử lý ngay”. Gần đây, một số doanh nghiệp, khi tham gia dự thầu cũng bị xử phạt nghiêm khắc, nguyên nhân là hồ sơ dự thầu của các doanh nghiệp quá giống nhau. Nhà thầu tại Quảng Ngài phân trần: Đối với các doanh nghiệp địa phương, việc bỏ thời gian nghiên cứu và hoàn chỉnh hồ sơ dự thầu quá khó khăn. Chúng tôi chỉ nghĩ cứ copy của nhau rồi sửa cho hợp với doanh nghiệp mình là được. Rõ ràng đây là một hiện tượng đạo văn, cần được hiểu một cách đúng đắn. Xây dựng ý thức giữ gìn và tôn trọng quyền tác giả về văn hóa, nghệ thuật là giải pháp tổng hợp cả về mặt đạo đức và mặt pháp lý. Đó là việc làm không chỉ của riêng giới trí thức, văn nghệ sĩ, nhà quản lý trong và ngoài ngành văn hóa - thông tin, mà còn là việc làm của các cấp các ngành, các địa phương và toàn xã hội, đoàn kết phấn đấu xây dựng một xã hội tươi đẹp mà trong đó mọi người sống và làm việc theo pháp luật.

Nguồn:
LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Tính trung thực của người nghiên cứu

    07/05/2018Vũ Cao ĐàmNhững ví dụ nêu ra trong bài viết này chúng tôi cố ý chọn những sự kiện xuất hiện đã rất xa trong quá khứ, hầu như chỉ liên hệ với những người đã từ nhiệm, để tránh những điều tế nhị liên quan đến những người đang có địa vị đương thời. (Nói là những sự kiện đã xảy ra rất xa trong quá khứ, nhưng không phải không còn tồn tại trên đất nước ta). Dù vậy, chúng tôi vẫn gửi lời xin lỗi các bạn có liên quan đến các sự kiện được nêu.
  • Đạo văn trong nghiên cứu

    10/07/2007Nguyễn Văn TuấnỞ nước ta trong mấy năm gần đây, nạn đạo văn được giới báo chí nhắc đến khá nhiều lần, nhưng phần lớn các trường hợp này thường xảy ra trong lĩnh vực văn hóa-nghệ thuật. Còn trong nghiên cứu khoa học và công nghệ, nếu từ lâu nạn đạo văn có liên quan đến những giảng viên và giáo sư cũng được nhiều nghiên cứu sinh đồn đại qua lại nhiều, nhưng chưa có bằng chứng hiển nhiên, thì gần đây một trường hợp đạo văn cực kì trắng trợn và... thô làm chấn động giới nghiên cứu khoa học Việt Nam, nhất là trong cộng đồng “cư dân” mạng.
  • Nhức nhối, nghiêm khắc với vi phạm bản quyền

    24/01/2007
  • "Đạo văn" - Một mất mười ngờ

    06/01/2007Phạm KhảiMấy năm gần đây, không hiểu “giở giời” thế nào, trong giới cầm bút liên tiếp xảy ra các vụ “đạo văn”. Mà toàn động chạm đến những người có… danh. Khi thì vụ một dịch giả có tuổi đạo sách của một vị nguyên là lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam; khi thì vụ cô ca sĩ trẻ mới được công chúng biết tên bỗng chốc quay ra “thuổng” thơ của một cây bút nữ cùng lứa…
  • "Dòng sông" và "Cánh đồng": Dư luận ồn ào không đáng

    05/01/2007"Tôi thấy người đọc là nạn nhân... hai truyện ngắn này thật ra không đáng phải lên tiếng nhiều đến vậy"; "Cái buồn cười ở đây là đáng lẽ hai tác giả tranh cãi với nhau, nhưng hai tác giả không có ý kiện tụng tranh cãi, thì dư luận… lên tiếng giùm", các biên tập viên nói về vụ Cánh đồng bất tậnDòng sông tật nguyền.
  • Ứng xử văn hóa trong văn chương: sự ầm ĩ không đáng có

    05/01/2007Bắc NamGần đây, dư luận xôn xao vì sự trùng hợp của một số chi tiết trong hai truyện ngắn “Cánh đồng bất tận” ( CĐBT) của Nguyễn Ngọc Tư và “Dòng sông tật nguyền” ( DSTN ) của Phạm Thanh Khương. Hàng loạt ý kiến đăng đàn trên các phương tiện thông tin đại chúng về hai tác phẩm đã làm thành một làn sóng về ứng xử. Nên chăng tạo nên sự ầm ĩ không đáng có ấy? Chúng tôi xin ghi lại ý kiến của chính hai tác giả gửi cho nhau, ý kiến của các nhà quản lí, các nhà văn, nhà phê bình và độc giả xung quanh vấn đề này
  • Tác giả "Dòng sông tật nguyền" không vi phạm tác quyền

    05/01/2007Lưu HàSau khi báo chí phát hiện sự giống nhau giữa “Dòng sông tật nguyền” và “Cánh đồng bất tận”, dư luận và giới nhà văn đã có những đánh giá trái chiều về bản chất sự việc. Bà Đoàn Thị Lam Luyến, Phó giám đốc Trung tâm bảo hộ quyền tác giả văn học, cho biết cả hai truyện không có dấu hiệu vi phạm quyền tác giả.
  • “Dòng sông” giống “Cánh đồng” chỉ là ngẫu nhiên?

    05/01/2007Thụ NhânBan biên tập tạp chí Văn nghệ Quân đội cho rằng sự giống nhau giữa Cánh đồng bất tận với Dòng sông tật nguyền chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên về môtip và không gian nghệ thuật.
  • Nghi án vẫn chưa thể khép lại

    05/01/2007Trần Tiễn Cao ĐăngNhằm mang lại một cái nhìn khách quan, có tính học thuật về “nghi án” Dòng sông tật nguyền (Phạm Thanh Khương) và Cánh đồng bất tận(Nguyễn Ngọc Tư), chúng tôi đã ghi lại cuộc trao đổi giữa nhà báo Trần Tiễn Cao Đăng và NPB văn học Phạm Xuân Nguyên.
  • Làng văn phát hiện cặp truyện ngắn “sinh đôi”?

    05/01/2007Hoà Bình - Diễm HuyềnDư luận đang nóng lên về sự giống nhau kỳ lạ giữa hai truyện ngắn “Cánh đồng bất tận” (Nguyễn Ngọc Tư) và “Dòng sông tật nguyền” (Phạm Thanh Khương). Một số nhà phê bình văn học cho rằng không thể tình cờ trùng lặp đến thế, còn Tạp chí VNQĐ, nơi đăng tải “Dòng sông tật nguyền” thì trả lời là không có cơ sở khẳng định chuyện khuất tất...
  • Võ Thị Hảo: 'Truyện của tôi bị ăn cắp trắng trợn'

    03/01/2007Từ Nữ Triệu Vương thực hiệnTrên báo Văn Nghệ số 26, ra ngày 25/6, có đăng truyện ngắn "Máu của lá" của tác giả Phạm Minh Phong. Nhận thấy nội dung tác phẩm này giống "như khuôn đúc" với truyện ngắn "Máu của lá" trong tập "Người sót lại của rừng cười" (NXB Phụ Nữ, 2005) của mình, nhà văn Võ Thị Hảo đã bày tỏ nỗi bức xúc...
  • Sau 'đạo nhạc' lại xuất hiện ‘đạo văn’ !

    03/01/2007Vân PhongNgày 26-10 là tròn 1 năm Việt Nam tham gia công ước Berne, bên cạnh đó là Luật Sở hữu trí tuệ. Thế nhưng vấn nạn “đạo nhạc” khởi điểm (năm ngoái) từ nhạc sĩ B.C với bài “Tình thôi xót xa”, sau đó hàng loạt ca khúc khác được phát hiện gây scandal trở thành hiện tượng không bình thường từ việc “coppy” nhạc nước ngoài xào nấu thành nhạc Việt. Mới đây trên văn đàn lại xôn xao bàn tán chuyện “đạo văn”...
  • 'Đạo văn" chuyện thật như đùa!

    03/01/2007Một thí sinh nộp tác phẩm thi vào một trường chuyên đào tạo những cây bút viết văn mà ngang nhiên lấy truyện của một nhà văn khá nổi tiếng rồi đề tên mình vào đó đã là chuyện "xưa nay hiếm" nhưng Ban giám khảo "không biết" và Báo Văn nghệ đăng tải trên trang nhất như một phát hiện mới thì có được gọi là...sơ sót?
  • Đạo văn

    03/01/2007Nôm na mà nói thì là ăn cắp văn. Như nhà văn Võ Thị Hảo có lần đã lên tiếng : «Truyện của tôi bị ăn cắp trắng trợn (…). Tôi sẽ kiện đến tận cùng (…)», khi tác phẩm Máu của lá của bà bị được chép nguyên xi (chỉ thay đổi tên các nhân vật) in lại trên tờ Văn nghệ, kí Phạm Minh Phong...
  • Copy và đạo chích

    05/12/2006Phạm Văn TìnhCopy trước hết chỉ là một dạng sao chép đơn thuần. Tuy nhiên, vấn đề là sao chép của ai và thái độ sử đụng việc sao chép đó ra sao. Nếu ta sao chép dữ liệu của ta, hoặc dữ liệu của người khác nhưng được sử dụng trong phạm vi cho phép thì rõ ràng là một việc rất bình thường.
  • Biết rồi khổ lắm nói mãi

    29/09/2006Lê Tiến ĐạtXin “cầm nhầm” một câu của cụ Cố Hồng trong số đỏ để nói về đạo. Đạo nhạc, đạo văn, đạo thơ, đạo tranh, đạo sách giáo khoa, đạo từ điển, đạo nghiên cứu khoa học… bất kể cái gì thời nay cũng có thể đạo được hết. Dào ôi, đạo là cái chuyện…
  • “Bê tráp theo thầy” và làm khoa học “dỏm”!

    11/11/2003Xưa nay, chuyện học trò tự hào vì được theo học thầy giỏi, thầy tự hào vì đào tạo được học trò tài cao cũng là chuyện thường tình. Nhưng dẫu sao thì không phải học trò yêu nào cũng được thầy trao cho “ấn tín” để có thể nối nghiệp.
  • xem toàn bộ