Một Đại tá 20 năm không có lương hưu

11:58 SA @ Chủ Nhật - 15 Tháng Tám, 2010
Vào lính Vệ quốc đoàn trước Cách mạng Tháng Tám, từng đánh trận ở Điện Biên Phủ, từng làm nhiệm vụ đặc biệt gìn giữ thi hài Bác Hồ, từng là cán bộ nghiên cứu Lịch sử Quân sự, lặn lội đảo Trường Sa, là Đảng viên 50 năm tuổi Đảng, được phong quân hàm Đại tá tháng 12-1987, đó là Đại tá Vũ Quang Kha, người đã 20 năm nay không nhận được lương hưu...

Ông đã bị “quên lãng” suốt 20 năm trời (1989 – 2009), chỉ vừa mới được phục hồi chế độ chính sách và danh dự của một sĩ quan cao cấp nhưng câu chuyện ông kể vẫn sáng ngời phẩm chất của “Anh bộ đội Cụ Hồ” đã đi qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ…

Đại tá Vũ Quang Kha thạo ba ngoại ngữ...

Ông kể: “Tôi sinh năm 1930 tại xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Đông (nay Hà Nội), là con ông Dương Quý Thiêm và bà Bùi Thị Thân. Cha mẹ đặt cho tôi cái tên là Dương Khả. Nhưng khi tôi nhập ngũ (13-6-1945), tham gia Đội vệ quốc quân thuộc Chi đội Ba Xã, huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn, đội do đồng chí Hoàng Long Xuyên, Chi đội trưởng đứng đầu, ông bảo tôi đổi ngay tên là Vũ Quang Kha. Bởi vì “khả” tiếng dân tộc Tày nghĩa là “giết”. Nếu không đổi, mỗi lần có ai gọi “Khả ơi”, lại bị bà con dân tộc hiểu nhầm thành “giết đi!”. Từ đó, tôi đã quyết định đổi cả họ tên Dương Khả, thành Vũ Quang Kha, với hi vọng cái tên đó sẽ mang lại cho mình sự mạnh mẽ và quang minh chính đại”.

Người lính già, đã bước qua tuổi 80, bắt đầu câu chuyện của mình như thế. Ông tiếp chúng tôi trong một ngôi nhà nhỏ ở đầu đường Vạn Kiếp, ngoài đê Sông Hồng. Căn phòng chỉ rộng khoảng 40 m2 bề bộn đồ đạc cũ kĩ và sơ sài, ngổn ngang chăn màn, quần áo. Chiếc bàn viết chật chội. Chiếc ghế duy nhất đã vỡ mặt, thủng chỗ ngồi, người ta bỏ đi từ lâu, ông nhặt về lót thêm cái chăn chiên dùng tạm. Đồ đạc trong phòng không có gì gọi là giá trị. Có lẽ chỉ bộ quân phục màu cỏ úa gắn sẵn quân hàm Đại tá và rất nhiều Huân, Huy chương... xem ra có giá nhất. Rồi các bằng khen, những cuốn sách cũ bằng tiếng Nga giấy đã ố vàng xếp hàng chồng lộn xộn.

“Ơn cha mẹ sinh thành và dưỡng dục cho tôi sức khỏe và trí nhớ không đến nỗi nào, ơn Đảng và Quân đội cho đi học tập đào tạo. Tôi có 2 năm học trường lục quân bên Trung Quốc và 5 năm học Luật Quốc tế và tiếng Pháp ở bên Liên Xô cũ, nên giờ tôi sử dụng thành thạo cả 3 ngoại ngữ: Tiếng Pháp, tiếng Trung Quốc và tiếng Nga” - Ông Kha không giấu nổi tự hào. Rồi để chứng minh điều mình vừa nói, vị Đại tá nói một tràng tiếng Trung. Ông dịch chúng sang tiếng Pháp, rồi say sưa hát một bài ca bằng tiếng Nga...


Ông Vũ Quang Kha (thứ 3 từ phải qua) cùng các chuyên gia Liên Xô
và tổ y tế đặc biệt năm 1969 trong việc gìn giữ thi hài Bác Hồ. Ảnh: Tư Liệu

Hồi làm việc với các chuyên gia Liên Xô trong việc bảo vệ thi hài Bác Hồ, các chuyên gia đều thừa nhận tôi phát âm chuẩn như người Nga” – Ông Kha cho biết.

Đó là những năm từ 1969 đến 1973, quãng thời gian vinh dự và đáng nhớ nhất trong cuộc đời công tác của Đại tá Vũ Quang Kha. Giữa năm 1969, khi đang công tác tại Cục Bảo vệ - An ninh Quân đội, ông Kha là cán bộ duy nhất được Quân uỷ Trung ương chọn và chỉ định tham gia một nhiệm vụ đặc biệt: Giữ gìn thi hài Bác Hồ. Là cấp dưới mẫn cán của tướng Lê Kính Chi, Cục trưởng cục Bảo vệ - An ninh quân đội, sau ông Chi làm Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nghĩa là trước khi Bác mất 3 tháng, ông Kha đã được giao nhiệm vụ bí mật làm công tác chuẩn bị tìm hiểu các tài liệu về cơ thể học, giải phẫu, ướp xác... Sau Lễ tang Chủ tịch Hồ Chí Minh, ông Kha đã có khoảng thời gian 4 năm liền trực tiếp làm việc cùng Tổ Y tế đặc biệt và phiên dịch cho các chuyên gia Liên Xô trong nhiệm vụ giữ gìn thi hài của Bác tại Viện Quân y 108 và tại khu K9 - Đá Chông, Ba Vì (Sơn Tây).

Ngày đó, Vũ Quang Kha được giao trọng trách là Trưởng Ban Ngoại vụ. Ban công tác này có khoảng 30 cán bộ, nhân viên được tuyển chọn kĩ càng, chuyên phục vụ cho các chuyên gia Liên Xô sang Việt Nam giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Vì yêu cầu nhiệm vụ, chính ông Kha đã nhiều lần trực tiếp dùng tay không nâng thi hài của Bác trong dung dịch formon. Ông Kha đã 9 lần bị ngộ độc formon, có một lần bị nặng phải cấp cứu. Thậm chí tháng 10-1973, Vũ Quang Kha đã chết lâm sàng 24 tiếng đồng hồ. Đơn vị và gia đình đã bàn chuyện lo “hậu sự” thì ông sống lại. Hậu quả của việc ngộ độc hóa chất đó, còn ảnh hưởng đến tận bây giờ, khiến ông Kha vẫn nhiều lần phải vào viện định kì để xử lí tiêu độc.

Năm 1974, do sức khoẻ yếu, Vũ Quang Kha được điều trở lại công tác ở Cục Bảo vệ - An ninh Quân đội. Năm 1979, khi chiến tranh biên giới xảy ra, ông Kha được lên Quân khu II, làm Trưởng Phòng Ngoại vụ. Cuối năm 1981, cấp trên điều ông về Hà Nội, làm Cán bộ nghiên cứu của Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam cho đến ngày... “nghỉ hưu” không có lương.

Vị đại tá 20 năm bị “lãng quên”, không có lương thật

Dù nhập ngũ từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, đã kinh qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, từng chiến đấu ở Điện Biên Phủ rồi đường 9 - Nam Lào, lại có vinh dự đặc biệt 4 năm làm nhiệm vụ tham gia giữ gìn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh, năm 1987, ông Vũ Quang Kha mới được phong hàm Đại tá (Quyết định số 992/QPT của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng - Đại tướng Lê Đức Anh kí ngày 29-12-1987).

Vốn là người năng động, ham học hỏi, tìm tòi và mong muốn được cống hiến, trong mấy năm công tác ở Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam, ông Kha đã dồn tâm sức dịch bộ sách quý “Lịch sử chiến tranh và nghệ thuật quân sự” dày cả nghìn trang in, được xuất bản năm 1986; nhuận bút được cơ quan trả chỉ đủ mua... 4 kg thịt lợn. Đại tá Vũ Quang Kha còn cùng một số nhà khoa học say sưa nghiên cứu và giới thiệu loại vật liệu xây dựng, đó là chất phụ gia OK1 của nhà khoa học Lê Công Hầu, có tác dụng chống thấm đặc biệt có thể ứng dụng cho Công trình Quốc phòng xây dựng biển đảo. Ông Kha khẳng định: OK1 có khả năng sử dụng nước biển, cát biển và đá biển để xây dựng công trình, không phải vận chuyển các vật liệu từ đất liền ra đảo, tiết kiệm được nhiều kinh phí, phương tiện, nhân lực. Đại tá Vũ Quang Kha đề nghị Bộ Quốc phòng cử mình ra... Đảo Trường Sa để khảo sát, chứng minh thực tế.

Đó là những năm 1988 – 1990. Lẽ ra, khi một cán bộ Quân đội xung phong đi làm nhiệm vụ tại đảo Trường Sa, thì phải được đơn vị ưu tiên, động viên, khen thưởng. Nhưng với Đại tá Vũ Quang Kha thì ngược lại. Ông bị trả một giá quá đắt. Nhân cơ hội ông vắng mặt ở Hà Nội, một vị tướng, thủ trưởng trực tiếp, vì không ưa cái tính cương trực, thẳng thắn của ông đã buộc ông phải nghỉ hưu vào những ngày ông còn đang lặn lội nơi đảo xa. Khi về tới Hà Nội, ông không nhận được quyết định bằng văn bản (chỉ thông báo mồm), rồi từ đó cũng không cho ông hưởng chính sách của một sĩ quan cao cấp.

Ông Kha chấp hành, về nhà ngay tắp lự, cùng vợ tần tảo kiếm sống

Vậy là trong suốt 20 năm (1989 – 2009) Đại tá Vũ Quang Kha như bị người ta bỏ rơi và “quên lãng”. Hằng tháng ông không có lương, cũng không biết sinh hoạt Đảng tại đâu. Trong Đơn khiếu nại, ngày 10-9-2009, gửi Lãnh đạo Bộ Quốc phòng, người lính già viết: “20 năm qua, tôi đã viết hàng trăm lá đơn xin về hưu và xin được nhận lương gửi các thủ trưởng Bộ Quốc phòng và Bộ Tổng Tham mưu, nhưng vẫn chưa có văn bản trả lời và giải quyết”.

Trong 20 năm ấy, vì không có lương, nên vị Đại tá đã phải sống nhờ vợ là bà Trần Thị Nhân, một cán bộ hưu lương thấp, phải cặm cụi sớm tối bán trứng vịt lộn và đi nhặt ve chai bán để nuôi gia đình. Người đàn bà đảm đang ấy không chỉ nuôi chồng “Đại tá không lương” mà còn nuôi cả 3 đứa con ăn học rồi cả ba tốt nghiệp đại học. Thu nhập quá ít, hai ông bà đành đi vay nợ nhiều nơi để cầm cự cuộc sống, để tồn tại và hi vọng.


Đại tá Vũ Quang Kha cùng vợ và con, cháu...

Chưa bao giờ mất niềm tin vào Đảng và Quân đội, hằng ngày Đại tá Vũ Quang Kha vẫn lạc quan làm thơ, vẫn hát, vẫn nghiên cứu những “Điều răn” và chữ “Nhẫn” của nhà Phật. Ông còn đều đặn ghi nhật kí và những câu châm ngôn nổi tiếng gần xa kín cả 5 cuốn sổ, luôn động viên vợ con sống cho tốt, xây dựng gia đình có văn hóa...

Rồi vào một ngày đầu năm 2010, Nhà văn Diệu Ân, (cùng Tổng Biên tập Báo Người cao tuổi Kim Quốc Hoa) đã giúp Đại tá Vũ Quang Kha, bằng cách đưa ông đến nhà riêng Thượng tướng Anh hùng LLVTND Phan Trung Kiên, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng trình bày cụ thể nguồn cơn. Ngay lập tức các cơ quan chức năng đã vào cuộc... Thì ra, chuyện một vị Đại tá bị “lãng quên” 20 năm là có thật 100%! Người ta đã có văn bản kết luận về việc phải giải quyết chính sách nghỉ hưu đối với Đại tá Vũ Quang Kha. Ngày 22-1-2010, thông qua Bảo hiểm xã hội quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh, (nơi Đại tá Vũ Quang Kha đăng kí địa chỉ nghỉ hưu) ông nhận được số tiền truy lĩnh lương trong 20 năm là 385 triệu đồng và chênh lệch lương 4 năm đầu (1989-1992) là 40 triệu đồng. Số tiền đó, vị Đại tá mang về trả nợ những ân nhân đã cho mình vay mượn sống qua ngày trong 20 năm qua, trả hết tiền mà vẫn thiếu, phải còn nợ của 5 người 80 triệu đồng nữa.

Nhưng với tôi thế cũng là vui và hạnh phúc lắm rồi” - Đại tá Vũ Quang Kha tâm sự. Ông ứa nước mắt nói: “Nhiều đồng đội của tôi đã nằm lại chiến trường không trở về. Không phải “Anh bộ đội Cụ Hồ” nào cũng may mắn đi qua 2 cuộc kháng chiến, được chứng kiến ngày toàn thắng 30-4. Tôi sẽ mặc lễ phục, đeo hàm Đại tá và cài Huân, Huy chương trong ngày kỉ niệm 35 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước!”
LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Xây nhà trên cát

    12/12/2019Nguyễn Đăng TiếnChúng ta có bài học nhãn tiền, một số nước phát triển quá “nóng”, không hài hòa với xã hội, với thiên nhiên đã phải trả giá đắt, chứ không phải bây giờ. Tôi chỉ mong con, cháu chúng ta sau này không ca thán, oán trách rằng các đời trước đã xây cho nó cái nhà trên cát mà thôi.
  • Đôi chút tự trào

    03/12/2019Cao Xuân HạoNgười có cơ tiến xa là người biết nghe người khác chế giễu mình mà không giận, và nhất là biết tự mình chế giễu mình, vì khi đã tự thấy thình lố lăng thì khó lòng có thể tiếp tục lố lăng mãi.
  • Thể diện quốc gia

    28/11/2019Trần Thị Thanh HươngCó khá nhiều câu chuyện cho thấy chúng ta khi ra nước ngoài hay tiếp xúc với những cơ quan, cá nhân hay đoàn thể nước ngoài, trong các dịp nghiêm túc hẳn hoi lại bộc lộ những yếu kém và sơ suất trong ứng xử ngoại giao, tạo ra nhiều tình huống dở khóc dở cười, và xấu hổ cho những ai còn có thể diện dân tộc.
  • Bốn thói xấu của người Việt đương đại

    19/07/2017Nói “của rất nhiều người Việt ” là để dễ lọt tai, thật sự cầu thị thì phải nói là Một số thói xấu của người Việt thời nay bởi vì những thói xấu này đang rất thịnh hành và phổ biến. Nói “người Việt hiện nay” là để giới hạn thời gian trong một số những thập kỷ gần đây, có thể người Việt xa xưa và người Việt trong tương lai không mắc những thói xấu này.
  • Thói ngụy biện ở người Việt

    28/02/2017BTĐTrong cái sự thực phức tạp, mờ mờ ảo ảo của vấn đề, có cái đẹp riêng. Không phải cái đẹp trơn tru, tròn trĩnh, nhưng là cái đẹp khắt khe của sự thật. Tương tự, một lời phát biểu nghịch lí có cái đẹp của nó, vì nó có thể đánh thức chúng ta về một thế giới phức tạp, một thế giới không nằm gọn trong đúng/sai, tốt/xấu, bạn/thù. Có lẽ đã đến lúc chúng ta nên vượt qua chính mình bằng cách cho các tế bào trí tuệ có cơ hội làm việc.
  • Hãy tự xét mình

    01/02/2010Hoàng Đạo CungNăm 1943, nhà giáo dục Hoàng Đạo Thúy viết cuốn sách “Trai nước Nam làm gì?" để kêu gọi thanh thiếu niên Việt Nam rèn luyện chở ngày giúp nước...
  • Một xứ sở lạ lùng!

    08/04/2016Hilda ArnholdNăm 1944, Hilda Arnhold, một tác giả nữ người Pháp, làm việc ở Hà Nội có viết một cuốn ký sự nhan đề "Bắc Kỳ- phong cảnh và ấn tượng". Sách ghi chép mọi mặt sinh hoạt, cảnh quan phong tục tập quán của vùng Bắc kỳ mà tâm điểm là Hà Nội, với đủ thứ chuyện...
  • Cần những kháng sinh cho những căn bệnh tâm lý

    26/02/2016Vương Trí NhànChỉ bước sang thời hiện đại nhân loại mới tìm ra kháng sinh. Kháng sinh là thuốc hủy diệt mầm bệnh. Kháng sinh dùng quá liều thì nguy hiểm. Nhưng để chữa chạy các bệnh mà người xưa bó tay/ nó là đặc trị. Cần những liều kháng sinh như thế trên phương diện chính sách xã hội.
  • Người Việt sống bằng hành động nhiều hơn suy nghĩ

    15/10/2015Minh Phương (thực hiện)Một đặc tính của dân Việt là sống hời hợt, thường phản ứng vội, theo phong trào, ra quyết tâm nhưng ít đi tới cùng. Quan niệm ăn sâu “nói thì dễ, làm mới khó”, trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta vẫn đề cao hành động hơn suy nghĩ, không có sự nghiền ngẫm sống…
  • Lý tưởng lãnh đạo và trái tim Đan-Kô

    01/10/2015Lê Thám“Những công dân đồng chí hướng của tôi, Tôi đứng đây ngày hôm nay, cảm thấy mình nhỏ bé trước trọng trách mà chúng ta phải đối diện, biết ơn với niềm tin các bạn trao gửi, tràn ngập ý thức về những hy sinh mà tổ tiên chúng ta đã gánh vác.”
  • Trí thức Việt và hàng nghìn năm lề thói làng xã

    23/05/2015Lê Mỹ ÝNhà phê bình mĩ thuật Phan Cẩm Thượng là người ít nói. Ông ưa ngồi lặng lẽ trầm tư, ưa “lánh mình” về những nơi chốn thâm nghiêm, yên tĩnh như những cổ tự, đình miếu...nơi ông đã có nhiều năm gắn bó, nghiên cứu, khảo sát các di sản văn hoá cổ. Tư chất của người làm nghiên cứu văn hoá khiến nhiều tác phẩm của ông đi ra ngoài phạm vi nghiên cứu chuyên biệt về mĩ thuật cổ.
  • À ở Việt Nam mình cái đó rất khó nói…

    08/01/2015Thảo HảoCó một anh phóng viên(*) gặp một quan chức ngành vệ sinh an toàn thực phẩm. Nói trắng ra cho rồi: ông Phó Cục trưởng. Anh phóng viên so sánh kiểu “chạm tự ái”: nước người ta có những công trình lớn, nghiên cứu các mầm ngộ độc, để kịp thời phát hiện mà cảnh báo cho dân. Còn nước ta ít làm như thế. Ðợi ngộ độc rồi mới (bị động) lật ra xem đó là cái gì.
  • Thể chế và Thành tích

    25/10/2014Nguyễn Trần BạtBất kỳ nhà nước hay hệ thống chính trị nào cũng phải trả lời câu hỏi làm thế nào để phát triển hay làm thế nào để giảm thiểu rủi ro trong tiến trình phát triển. Trong quá trình đi tìm lời giải cho câu hỏi này, càng ngày người ta càng nhận ra vai trò của thể chế đối với phát triển, nghĩa là, một thể chế tốt sẽ đẩy mạnh tốc độ phát triển và tăng cường chất lượng phát triển; ngược lại, một thể chế bất hợp lý sẽ kìm hãm tốc độ phát triển và làm suy thoái chất lượng phát triển...
  • Thể chế lạc hậu và căn bệnh thành tích

    24/09/2010Nguyễn Trần BạtChúng ta đều biết rằng, theo logic thông thường, một thể chế tốt sẽ tạo ra thành tích và một thể chế bất hợp lý sẽ không tạo ra thành tích. Tuy nhiên, trên thực tế, một số thể chế bất hợp lý vẫn tạo ra thành tích. Tại sao lại có hiện tượng như vậy?
  • Chó và quan tham, xưa và nay…

    10/08/2010Nguyễn Khắc PhêThì đã có bao nhiêu vụ tày đình mà chúng chỉ bị “khiển trách” hay “từ chức” để rồi vẫn ôm cả đống tài sản ăn cướp của nhân dân, con cháu ăn mấy đời cũng không hết! Nếu không “chạy án” được thì cũng chịu khó ngồi vài năm, có đệ tử cơm bưng nước rót, rồi “cải tạo tốt”, được ra tù sớm lại tha hồ…
  • Ngôi nhà hạnh phúc của tướng Giáp

    16/01/2010Nguyễn Thế ThanhĐại tướng Võ Nguyên Giáp vừa bước vào những ngày đầu tiên của mùa xuân thứ một trăm trong cuộc đời oanh liệt chẳng mấy người ở thế gian này có được. Vào lúc bài viết này lên trang, ông không đủ sức khỏe thể có thể sáng sáng, chiều chiều đi dạo trong khoảng sân cỏ trước nhà. Nhưng bộ óc của con người huyền thoại đã trăm tuổi ấy vẫn tỏa ra ánh sáng lấp lánh của trí tuệ và ý chí.
  • Quyền được khước từ

    06/12/2009Dạ NgânNhững ngày cuối tháng 11, Hà Nội trở lạnh khác thường. Người dân bảo mới phải dùng máy lạnh suốt mấy ngày, rét bỗng đùng đùng đổ xuống, đất còn phải nẻ huống chi da dẻ môi miệng. Lạnh như đã sang Giáng sinh, trở tay không kịp.
  • Bình thường và... "bình thường"

    25/09/2009Từ SơnTôi hy vọng sự bất bình thường (mà người ta đã quá quen đến mức coi là bình thường), vô cảm trong cung cách phục vụ con người của chúng ta hiện nay ở không ít nhân viên công vụ thuộc không ít lĩnh vực sẽ liên tục bị xã hội lên án mạnh mẽ và xoá bỏ để có được thật nhiều những “nô bộc” của nhân dân như Bác Hồ hằng mong muốn. Liệu những người đang được dân đóng thuế để nuôi họ làm việc cho dân, có nhận thức được một cách đầy đủ trách nhiệm của mình và biến nhận thức ấy thành tình cảm tự nhiên của tình người bằng sự ân cần, chu đáo khi thực thi nhiệm vụ bình thường của mình mà nhân dân đã giao phó cho họ hay không?
  • Tướng Giáp, Tướng McNamara và "bảo hiểm quốc gia"

    29/07/2009Hiệu MinhBáo chí đang bàn về thế hệ lãnh đạo tương lai cho đất nước. Con người họ, với tài năng và nhân cách là sự đảm bảo cho hình ảnh và cả an ninh quốc gia. Nếu được dịp bỏ phiếu trực tiếp cho họ nghĩa là người dân đã thực sự mua bảo hiểm cho đất nước.
  • Loạn xạ… bệnh thành tích

    05/11/2008Sâu RómThời gian gần đây, mấy ông bạn của Róm tôi hay bảo nhau rằng thường xuyên bị “nổi da gà” khi ghé vào một số cơ quan mà phía trước có treo một tấm bảng to tướng màu xanh da trời với hàng chữ “Cơ quan đạt chuẩn văn hóa”. À, thì ra từ trước đến giờ cơ quan này… không có văn hóa nên nay “đạt chuẩn” họ mừng ra mặt
  • Bệnh thành tích đã lan rộng!

    07/12/2005Ngọc MinhChạy theo thành tích đã trở thành bệnh - bệnh thành tích. Bệnh này không trực tiếp gây chết người, nhưng có thể làm "chết" một phong trào, làm "chết" sự trung thực, làm "chết" lòng tin và làm "chết" sự phát triển, gây ra tính gian dối, kiêu ngạo...
  • xem toàn bộ