ChúngTa.com

Đáng lẽ từ lâu các doanh nghiệp Việt Nam sớm ý thức một điều rằng: Dù có hội nhập WTO hay không thì cạnh tranh toàn cầu cũng ảnh hưởng và tác động tới các doanh nghiệp, chứ không phải là vấn đề mở của nhanh hay chậm. Mở của để bình đẳng với nhau trong cùng một sân chơi, song để chiếm ưu thế trong sân chơi đó phải có sự chuẩn bị và nhạy bén với cơ hội.

Cái lợi của việc gia nhập WTO ai cũng rõ: chúng ta tham gia vào một sân chơi bình đẳng. Các doanh nghiệp sẽ được thâm nhập thị trường Quốc tế, mở rộng xuất khẩu hàng hoá và chặt chẽ nhằm khuyến khích tơi đa các hình thức thương mại. WTO tiến tới xoá bỏ bảo vệ hàng hoá bằng thuế quan. Khi chưa vàoWTO, mức thuế cho một mặt hàng xuất khẩu có thể từ 30% - 50%. Khi vào có thể chỉ còn 5%. Điều này giúp cho hàng hoá Việt Nam dễ dàng tiếp can với các thị trường Quốc tế và ngược lại hàng hoá các nước thành viên WTO cong vào Việt Nam. Qua đó, chúng ta có điều luận thu hút thêm nhiều vốn đầu tư, tiếp cận những khoa học công nghe sản xuất tiên tiến và hiện đại, tạo đà kích thích tăng trưởng kinh tế. Vềmặt pháp lý, chúng ta sẽ được đối xử bình đằng, đặc biệt đối với các vụ khiếu kiện và tranh chấp thương mại.

Tuy nhiên, sự vui mừng hồ hởi không phải là một tâm thức được đón nhận theo xu thế một chiều đối với các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay. Bên cạnh sẽ hy vọng còn tiềm ẩn nhiều trăn trở vàlo âu. Có lẽ giờ đây khi cận kề các cuộc chiến thương trường các doanh nghiệp Việt Nam mới vơ lẽ: Khi cơ hội từ WTO mở ra thì cạnh tranh đã trở thành mấu chốt của vấn đề. Chẳng hạn việc cổ phần hoá các Ngân hàng hậu WTO. Với mức cổ phần nước ngoài có thể chiếm tối đa tới 30% (trước đây là 10%) sẽ đồng nghĩa với việc chúng ta phải mở cửa nền tài chính. CácNgân hàng Việt Nam sẽ tồn tại như thế nào khi Ngân hàng lớn nhất của ta chỉcó 2 tỉ USD, còn Ngân hàng nước ngoài nhu Citybank Group là 1000 tỉ USD. Vậy chúng ta có thể vào sân chơi mà đấu với họ không? Chúng ta sẽ phải làm gì để trong điều kiện sòng phẳng của WTO, hệ thống tài chính Việt Nam không bị nước ngoài thao túng. Có thể vấn đề không xảy ra ở thời điểm hiện tại nhưng nếu 5-10 năm sau chúng ta có xây dựng đủ nội lực để tiếp nhận sự cạnh tranh như vậy?

Doanh nghiệp Việt Nam muốn mở cửa thị trường nước ngoài khi gia nhập WTO thì phải có một hệ thống phân phối sản phẩm ở các thị trường Quốc tế, đặc biệt là đội quân tiếp thị, cần vốn ngoai ngữ marketing thương mại, khả năng cập nhật thông tin và thăm dò khai thác thị trường. Những điều này bấy lâu nay các doanh nghiệp của ta cần chú trọng hoặc có tồn tại nhưng còn rất yếu. Tức là chúng ta có thị trường để tiếp cận nhưng không có nguồn nhân lực cơ bản và chuyên nghiệp để làm việc đó. Mặt khác dù có những sáng kiến thương mại trong khi tiếp cận thị trường, song các doanh nghiệp Việt Nam vẫn không chắc chắn đảm bảo được thành công khi thâm nhập thị trường.

Khôngcó gì đảm bảo rằng khách hàng của thị trường nước ngoài sẽ mua sản phẩm của bạn. Điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào giá cả, chất lượng sản phẩm, thương hiệu, và dịch vụ hỗ trợ xuất khẩu, khâu này hiện nay đang là điểm yếu của các doanh nghiệpViệt Nam.

Vấn đề các doanh nghiệp phải trả lời là làm thế nào để có thể phát huy được nguồn lợi khi tham gia WTO.Đây là mục đích để vươn tới.

Từ vấn đề trên cho thấy sức cạnh tranh của môi trường kinh doanh khi giảm thuế, cắt giảm hàng rào phi thuế, loại bỏ trợ cấp của Nhà nước đối với các doanh nghiệp Việt Nam là rất khốc liệt khi hội nhập WTO thực sự xảy ra. Bên cạnh đó hàng xuất khẩu Việt Namcũng phải làm quen với những tiêu chuẩn quốc tế như vệ sinh thực phẩm và tiêu chuẩn về môi trường theo chuẩn mực Quốc tế. Theo một số chuyên gia kinh tế thì các ngành hiện nay có năng lực cạnh tranh thấp như dịch vụ, nông nghiệp, thép, ôtô... sẽgặpkhó khăn. Sẽ có những doanh nghiệp năng lực cạnh tranh thấp, làm ăn kém hiệu quả bị phá sản. Theo du báo, khi Việt Nam gia nhập WTO, nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông sản và dịch vụ sẽ ồ ạt vào Việt Nam. Do vậy, xuất khẩu nông sản của Việt Nam sẽ gặp khó khăn, chẳng hạnvới lúa, chúng ta vẫn chưa giải quyết tốt khâuchế biến và bảo quản sau thu hoạch. Gạo của ta vẫn thua gạo Thái Lan về chất lượng, giá thành. Khi vào WTO rất có thể các doanh nghiệp nước ngoài vào Việt Nam mua lúa và sử dung ưu thế và công nghệ để chế biến gạo tốt nhất và xuất khẩu thu lợi nhuận. Không thay đổi, nông dân vẫn phải còng lưng vì cuộc sống và tận tụy như một bổn phân cung ứng hàng thô cho người ta thu lợi nhuận. Nếu nghịch cảnh đáng tiếc này xảy ra thì rõ ràng các doanh nghiệp Việt Nam đã tự đánh mất lợi thế về lao động và thị trường ngay ở nội địa. Vậy tại sao các doanh nghiệp lúa gạo Việt Nam không chuẩn bị một chiến lược để nâng phẩm cấp hạt gao Việt Nam lên, để úng phó và thích nghi khi hội nhập. Nếu không có cơ chế khắc phục, khi Việt Nam hội nhậpWTO, rất dễ rơi vào hoàn cảnh: Người ta mở cửa ra thì mình chưa có cái gì thực sự tốt để mà bán trong khi đó các doanh nghiệp nước ngoài đã săn sàng tổ chức chế biến tốt hơn để nhảy vào chiếm lĩnh thị trường Việt Nam.

Những phân tích đã nêu muốn nói lên một điều rằng: Các doanh nghiệp không thể thụ động mãi trong lối làm ăn, tư duy, cách nghĩ cũ được. Hãy nhạy bén với cơ hội khi nó đến. Nói cách khác, để tồn tạo và phát triển, các doanh nghiệp Việt Nam cần có khả năng nhạy bén trong việc nắm bắt những cơ hội kinh doanh, đưa ra thị trường những sản phẩm tốt với giá canh tranh nhất. Để làm được điều này các doanh nghiệpcần phải quản lý và tổ chức hệ thống của mình theo mạng lưới của những nhà cung cấp, những nhà thầu, những Công ty vệ tinh, những nhà cung cấp dịch vụ, những đối tác kinh doanh, khách hàng trong và ngoài nước. Một sự phát triển quan trọng khác trong kinh doanh quốc tế làm thế nào để các sản phẩm của doanh nghiệp có thể bán được ở thị trường nước ngoài? Các doanh nghiệp cần phải nắm bắt những phương pháp marketing Quốc tế mới nhất để giành được khách hàng. Hơn nữa thay vì chỉ bán sản phẩm thuần tuý, các doanh nghiệp cũng nên chú trọng tới các giá trị thương hiệu.

Vẫn biết canh tranh luôn là vấn đề sống còn của doanh nghiệp nhưng hơn lúc nào hết thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam lại tăng lên gấp bội khi nước ta gia nhập WTO, các doanh nghiệp Việt Nam phải chuẩn bị để đón nhận nó trong tư thế sẵn sàng.