Một giờ với chính khách Lý Quang Diệu

11:03 SA @ Thứ Ba - 27 Tháng Hai, 2007

Tôi thêm vào cái tựa 2 từ “chính khách” sau khi đọc bài báo trên Straits Times Singapore sáng 21/1/2007 (một ngày sau khi ông trở về nước). Những gì ông nhận đình về Việt Nam khi đã trở về nhà là đúng tầm với 1 chính khách.

Tối 19/1/2007, tôi được trò chuyện với ông tại buổi cơm do Hội đồng Nhân dân TP HCM mời. Phong cách bộc trực đầy tự tin của ông ngay lúc đầu đã gây chú ý.

Những công thức rất đời

Ngồi xuống bàn, ông chợt cầm chai rượu Vang ĐàLạt lên và hỏi: giá bán chai này trên thị trường hiện nay là bao nhiêu? Chai rượu ngoại cùng loại tren thị trường Việt Nam hiện nay có những loại nào, của nước nào chính, giá bao nhiêu? Ai dạy cho nhà sản xuất Việt Nam chế ra rượu vang, đã bao năm rồi và hiện nay máy móc của nhà máy là của nước nào? Khi nếm thứ vang trắng của thương hiệu Vang Đà Lạt và được hỏi có ngon không, ông lựng khựng vẻ như tìm lời. Ông hỏi rượu vang đỏ cùng loại. Nếm xông vang đỏ, ông mới gật gù, vang đỏ ngon hơn. Được hỏi về nhưng thách thức đối với Singapore mà ông bận tâm nhất hiện nay, ông đổi giọng trầm trầm như tâm sự: Thế giới đang thay đổi. Môi trường sống thay đổi, lối ống con người thay đổi. Các nước đang nỗ lực phát triển và sự soán ngôi lẫn nhau diễn ra thường xuyên liên tục. Nước nào đứng yên lạ bị tụt hậu lập tức. Cạnh tranh là sống còn nhưng cạnh tranh như thế nào?Hãy chọn đúng lĩnh vực mình có thể cạnh tranh. (Compite and move on!, mấy lần ông lặp lại những từ ngắn gọn này).

Singapore tự biết nước mình nhỏ, dân mình ít nên cạnh tranh bằng tiến bộ khoa học, bằng trình độ tiên tiến trong sinh học, y học, phần mềm quản lý. Singapore có một kinh nghiệm tốt trong tiếp cần kiến thức khoa học là: phải giỏi tiếng Anh.

Vậy bí quyết quản lý kinh tế xã hội của Singapore là gì, ông nói đến một số công thức mà nghe qua ai cũng biết chỉ để mà thờ như bàn thờ thì ai cũng phải vái lạy. Những công thức ông kể ra lại rất đời vì đều đã kiểm nghiệm từ cuộc sống, từ thực tiễn hành động. Quản lý kinh tế xã hội là kết hợp giữa kinh tế thị trường và nhận thức xã hội. (Nghĩ kỹ lại m xem, các nhà quản lý của ta khi thì ngả sang cực này lúc lại chạy sang cực kia). Làm sao thay đổi thói quen, nâng cao nhận thức của người dân, ví dụ trong bảo vệ môi trường, tham gia quản lý đô thị? 98% dân Singapore nay đã có nhà riêng, họ được hiểu đầy đủ rằng nếu họ không tôn trọng các quy định quản lý, môi trường sồng của họ xuống cấp thì giá trị bất động sản của họ cũng giảm sút. 20% dân Singapore hiện làm ăn, giao tiếp với khắp thế giới, internet, điện thoại di động và mọi phương tiện khác khiến thế giới vợi họ như cái làng nhỏ, họ luôn phản ứng nhanh với các chính sách quản lý. Vì vậy, các nhà quản lý phải đủ kiến thức và thông tin.

Tôi hỏi ông: “Càng ngày càng thấy tính chuyên nghiệp là rất quan trọng trong quản lý. Làm thế nào xây dựng và nâng ao tính chuyên nghiệp trong mọi lĩnh vực quản lý của Singapore?”. Ông không phải suy nghĩ nhiều. Học kiến thức cơ bản, mới mẻ và có hệ thôgns cũng chỉ là một phần nhỏ của công viêc. Cách chúng tôi làm là cử người đi học xong về tìm cách thể nghiệm, đưa vào vận hành, điều chỉnh cho phù hợp rồi lại tiếp tục cập nhật kiến thức mới, đưa vào thực hành tiếp và lại tiếp tục cập nhật kiến thức mới, đưa vào thực hành tiếp và lại tiếp tục điều chỉnh luôn luôn để tìm ra mô hình phù hợp. Như vấn đề giải quyết kẹt xe. Chúng tôi không xây thêm cầu, đường mà hạn chế số lượng xe ô tô riêng lưu thông. Bằng cách bán đấu già quyền mua xe mới trong tổng số mà tỷ lệ xe hơi được phép tăng hàng năm nay buộc dân vào thành phố, giờ cao điểm phải trả tiền, thu tiền thêm những con đường hạn chế xe vào trong giờ cao điểm, tăng thêm ưu đãi cho phương tiện vận tải công cộng… Sau này, thành phố London cũng ứng dụng cách của Singapore.

Nói chung ngày nay học lẫn nhau trong thực tế rồi vận dụng điều chỉnh cho quốc gia mình là một cách khôn ngoan khá phổ biến. Như Thượng Hải năm 1986 còn đầy những khu ổ chuột đã sang Singapore học cách quản lý đô thị, phát triển cây xanh, bảo vệ môi trường và giờ đây, nhìn chung Thượng Hải đã có những mặt về quản lý đô thị hơn Singapore rồi. Gần đây, Trung Quốc thường xuyên cử những đoàn cán bộ quản lý sang nghiên cứu mô hình của Singapore, cứ mỗi quý họ lại luân chuyển 50 cán bộ đến nước chúng tôi.

Ấn tượng rõ nhất của tôi là ông nói gì cũng mạch lạc, thẳng thắn. Không thấy có những câu nhiều lời ít ý hay sáo rỗng vô hồn. Tìm hiểu gì cũng thiết thực, không cần phô trương hiểu biết của mình hay tỏ ra có quan tâm, có… quan điểm quần chúng.

Nói thật với người nhà

Xem lại các tin bài trên các báo Việt Nam ghi lại các cuộc tiếp xúc của ông trong năm ngày từ Bắc chí Nam, kể cả đoạn ông khuyên hãy đưa sinh viên miền Bắc, từ Hà Nội, Hải Phòng vào Nam học cách kinh doanh kiếm tiền và đưa những tinh hoa trong sinh viên miền Nam “cấy” vào các đại học ở Hà Nội, phải thấy ông đã luôn thẳng thắn. Tôi cũng đã nghe tường thuật cuộc gặp riêng giữa ông với các chuyên gia kinh tế và ngoại giao chuyên nghiệp ở Hà Nội.

Nhưng còn gì khó nói nữa ? Thì đây, ông đã bộc bạch với các nhà báo Singapore khi về nhà…

Rằng Việt Nam đã phát triển rất ngoạn mục nhưng… còn lâu, phải vài thập niên mới theo kịp các nước châu Á khác. Phải 20, 30, 40 năm nữamowis hy vọng đuổi kịp Malaysia. Năm 2005, thu nhập quốc dân đầu người của Malaysia là 4.960 USD, của Việt Nam là 620 USD và củaSingapore là 27.490 USD. Những thách thức lớn nhất là: hạ tầng cơ sở kém quá, các chuẩn mực giáo dục còn bất bình đẳng quá. Một trở ngại lớn của Việt Nam trong giáo dục là kém tiếng Anh. Các tài liệu đào tạo hiện phải dịch ra tiếng Việt nên tốn kém thời gian, sức lực và tiền bạc nhiều.

Chừng nào họ có thể trực tiếp dạy và học bằng tiếng Anh thì giáo dục mới tiến nhanh, mà.. chắc còn lâu.

Đội ngũ lãnh đạo của Việt Nam hiện rất trẻ và thực lòng thiết tha đổi mới. Nhưng họ càng muốn đi nhanh thì càng bị nạn quan liêu gắn chặt với tham nhũng trong hệ thống trì kéo lại. Vậy Singapore sẽ làm được gì ở Việt Nam? Thế mạnh nhất của Singapore là hệ thống quản lý của đất nước. Ông nhấn mạnh, giá trị của Singapore đang tăng lên mỗi ngày ở phần mềm kiến thức và kinh nghiệm, kỹ năng quản lý, vận hành các lĩnh vực. Vậy hãy biết tận dụng nó ở Việt Nam.

Thói quen giật gân của các nhà báo xúi giục tôi bảo là, à, qua Straits Times ta lật tẩy được cảm nghĩ thật của ông về Việt Nam. Nhưng nói vậy chắc không phải. Vậy là khi ở Việt Nam, có thể vì lịch sự ông không đưa ra lời bình về khoảng cách đau khổ để duổi kịp Malaysia, Singapore và về các thách thức căn bản. Nhưng quan điểm cơ bản của ông không thay đổi, mỗi quốc gia phải tự giải quyết cho được bài toán định vị mình trong một “thế giới đang thay đổi” (câu nói ông luôn lặp lại). Phải trung thực nhìn rõ thân phận mình, giá trị thực của quốc gia mình để tự tin đi tới (vì dừng lại là chết) trong tâm điểm cuộc cạnh tranh toàn cầu.

Nguồn:
LinkedInPinterestCập nhật lúc:

Nội dung liên quan

  • Xuất khẩu tri thức

    27/11/2014Gần như trùng với các trận bóng đá Cup Tiger, có một người Việt nam lặng lẽ lấy taxi ra sân bay để đi Singapore dạy phương pháp luận sáng tạo và đổi mới. Người đó là tiến sĩ khoa học Phan Dũng, giám đốc Trung tâm Sáng tạo khoa học - kỹ thuật, Trường đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia tp. HCM. Cuộc trò chuyện giữa Tuổi trẻ Chủ nhật và tiến sĩ Phan Dũng (Số 2-2003)
  • Thế động của văn hóa

    03/11/2014Trần Kiêm ĐoànKhi nói đến văn hóa Việt Nam, phần lớn những nhà nghiên cứu thuộc thế hệ đàn anh thường nói lên một khái niệm ước lệ như “Nước Việt ta có bốn nghìn năm văn hiến”. Đó là cách nói ở “thế tĩnh”. Coi văn hóa là một gia tài quá khứ, mang một giá trị tượng trưng và mơ hồ cần được chưng trong tủ kiếng hay cất kỹ trong cái tráp sơn son thép vàng của lòng tự hào dân tộc...
  • Singapore - xây dựng chế độ học tập suốt đời

    26/10/2013Trong lễ khai trương Trung tâm phát triển kỹ năng của Singapore ngày 11-2-1999, Thủ tướng Singapore ông Goh Chok Tong đã tuyên bố: "Singapore sẽ lập ra chế độ học tập suốt đời trong nhân dân cả nước". Ông nói: dưới chế độ học tập suốt đời - còn được gọi là trường học suốt đời (School of Lifelong Learning), mọi công nhân viên chức, người lao động sẽ nhận được các nguồn thông tin liên quan đến việc tham gia học tập, huấn luyện kỹ năng nghề nghiệp, ...
  • Giá trị đạo đức truyền thống và những yêu cầu đạo đức đối với nhân cách con người Việt Nam hiện nay

    10/08/2006Cao Thu HằngNhững giá trị tinh thần và đặc điểm của nhân cách con người Việt Nam có nguồn gốc sâu xa và bắt nguồn từ những hoàn cảnh địa lý, môi trường tự nhiên, lịch sử và xã hội...
  • Về giá trị và giá trị Châu Á

    22/02/2006Hồ Sĩ QuýTác giả đã phân tích những giá trị truyền thống Châu Á trong bối cảnh thế giới đương đại và có sự đối sánh với những hệ giá trị khác, tổng hợp những quan điểm điển hình của một số học giả có uy tín trong và ngoài nước về lĩnh vực này, luận giải mối tương quan giữa những giá trị truyền thống Châu Á và nền văn hoá Việt Nam...
  • Đạo đức doanh nhân Việt Nam hiện nay

    05/01/2006PGS.TS Phạm Duy ĐứcTrong bài viết này chúng tôi không đề cập vấn đề đạo đức Doanh nhân là gì? Nội dung đạo đức Doanh nhân gồm những phẩm chất nào? Các vấn đề đó đã được trình bày trong giáo trình của khoa học Quản trị kinh doanh. Ở đây, chúng tôi xin nêu một số vấn đề cơ bản về đạo đức Doanh nhân Việt Nam đặt ra hiện nay...
  • Cấu trúc lưỡng hợp trong bản sắc văn hóa Việt Nam

    27/12/2005TS. Nguyễn Thành Bang
  • Tiêu chí kiểm định đạo đức con người qua tục ngữ, thơ ca dân gian Việt Nam

    02/11/2005Lê Huy ThựcTục ngữ, thơ ca dân gian Việt Nam là kết quả lao động sáng tạo, thể hiện những tài triết lý sâu sắc được đúc rút từ thực tiễn của cha ông ta. Chúng ta thấy trong đó chứa đựng nhiều việc cụ thể, hoặc nhận thức cảm tính và suy luận… Mặc dù vậy, tục ngữ, thơ ca dân gian Việt Nam cũng thừa nhận rằng, việc kiểm định đạo đức con người không phải là dễ dàng, đơn giản; song không phải vì thế mà ý nghĩa của tục ngữ, thơ ca dân gian Việt Nam giảm đi, mà trái lại, càng nói lên giá trị hiện thực của loại hình văn học độc đáo này...
  • Singapore thu hút hiền tài

    22/10/2005Nguyễn Minh VũChưa bao giờ cạnh tranh thu hút nhân tài lại gay gắt như hiện nay, trong đó Singapore được nhìn nhận là nước có sách lược thu hút nhân tài nước ngoài bài bản nhất. Việt Nam cũng không thể không nghĩ đến vấn đề “lưu thông chất xám”.
  • Lý Quang Diệu những thách đố trong quá khứ, hiện tại và tương lai

    13/10/2005Vi Kiều dịchTrong cuộc phỏng vấn - đối thoại với Tạp chí “Global Viewpoint”, Bộ trưởng, Cố vấn Lý Quang Diệu đã đề cập nhiều vấn đề liên quan đến Singapo và các nước Châu Á hiện nay. Chúng tôi xin chọn lựa để trích dịch một số ý kiến của nhà chính khách lão thành này quanh những vấn đề xã hội, giáo dục và tương lai của các nước trong khu vực...
  • Châu Á với vấn đề toàn cầu hoá giáo dục

    10/02/2003Trên thế giới, cải cách giáo dục hiện nay được xem là rất cần thiết cho thành quả kinh tế. Sự phồn thịnh kinh tế của một quốc gia tùy thuộc vào chất lượng của hệ thống giáo dục quốc gia đó. Mặc dù nhu cầu giáo dục sáng tạo chỉ mới chớm nở ở châu Á nhưng các chính phủ cũng đã quan tâm và chuẩn bị nhập cuộc toàn cầu hóa giáo dục. Từng quốc gia đã ráo riết cải cách chế độ giáo dục theo hướng toàn cầu hóa để tránh bị tụt hậu so với các quốc gia khác.
  • xem toàn bộ